[Murat KUTAY]

[size=large]BEYAZ KAS HASTALAĞI White Muscle Disease (WMD)

Selenyum ve E vitamini eksikliğinin neden olduğu çizgili kaslarda doku yıkımı ile karakterize; kuzu, oğlak ve buzağıların önemli bir hastalığıdır.

Bu hastalık kuzu, oğlak ve danalarda iklim, toprak çeşidi ve mera ile yakından ilgili besine bağlı olarak iskelet ve kalp kas liflerinin dejenerasyonu ile ortaya çıkan bir hastalıktır.

[img]http://shepherdstew.com/wp-content/uploads/2008/03/whitelamb002.JPG[/img]

Sebepleri:
* Hastalık selenyumdan fakir meralarda beslenen koyunların yavrularında görülür.
* Rasyonda E vitamini noksanlığı da hastalığın oluşumunda etkendir.
* Sülfatlar yönünden zengin olan arazilerde selenyumun bitkilerce alınımında aksaklıklar şekillenmesi sonucu da selenyum yetersizliği meydana getirir.

This is a view of the cardiac white muscle of a lamb that had White Muscle Disease.

The picture is heart muscle showing White Muscle Disease lesions.

The picture on the right is the pelvic girdle muscles of a weaner aged sheep with classical WMD.

Belirtileri:
* Beyaz kas hastalığı bazen yeni doğan kuzularda, genellikle doğumdan sonraki 3-8 haftalık dönemde görülmektedir.
* Hafif şekillerde yürüyüş tutuk, bel kambur, adımlar kısa ve diktir. Yürürken arka ayaklar üstüne çökebilir. Hareket halindeyken solunum güçleşir.
* Hastalığın biraz ilerlemiş durumunda, hayvanlar ön ayaklarına dayanarak vücudun ön kısmını kaldırır. Fakat arka ayaklarına dayanarak vücudun arka kısmını kaldıramaz. Daha ileriki dönemde hasta hiç yerinden kalkamaz.
* Buzağılarda ve oğlaklarda da belirtiler kuzularınkine benzer.
* Bazı kuzu ve oğlaklar doğuştan hasta olurlar. Bu kuzular ayağa kalkıp analarını ememezler. Doğuştan hasta kuzular doğumdan sonraki bir kaç saat içinde kalp yetmezliği ve solunum güçlüğünden ölürler.
* Beyaz kas hastalığı şekillenmiş kuzu ve oğlaklar merada kolay hareket edemedikleri ve emmedi güçlük çektikleri için hızla zayıflarlar ve gelişmeleri geri kalır.

Hastalık kuzu ve oğlaklarda ana karnında veya doğduktan sonra 2 ile 6 hafta arasında görülmektedir. Hasta doğan hayvanlar tutuk yürürler veya yürümezler ve analarını emecek durumda olmadıklarından 1-3 gün içerisinde açlıktan ölürler. Yine hastalığın kalp adelelerine yerleştiği durumlarda kalp bozukluğundan ani ölümler olmaktadır. Doğumdan sonra tutulanlara vakit geçirmeden yapılan tedavi ile iyileşme şansı yüksektir. Hafif vakalar kendiliğinden iyileşirler. Hastalık adelelerdeki dejenerasyonun derecesine ve hastalıklı kasların adedine göre hafif veya şiddetli seyreder. Genellikle ateşin olmayışı, iştahın mevcudiyeti, yatıp kalkmada müşkülat, sırtın kambur duruşu, ön ve arka ayaklarda tutukluk nedeni ile yürümede zorluk, başı normal tutamama, daha ağır vakalarda yerden kalkamama görülen başlıca klinik arazlardır.

Figure 1.–Calf heart severely damaged by “white muscle disease.” Note the light color of the affected ventricle. This animal died spontaneously from heart failure.

Otopsi Bulguları:
Ölen veya kesilen hayvanların; bel, sağrı, arka bacak, diyafram ve kalp kasında çizgiler şeklinde veya lekeler tarzında bal mumunu andıran görünüşte yıkıma uğramış bölgeler tipiktir.

Mononükleer hücre infiltrasyonu ve bağ doku artışı, nekroz, kalsifikasyon (K),

Beyaz kas hastalığı, myokard, kuzu, HE

Hiyalin dejenerasyonu, Beyaz kas hastalığı, myokard, kuzu, HE

Normal (N; enine çizgiler belirgin) ve hiyalin dejenerasyonuna uğramış kas lifi (H),

KORUNMA VE TEDAVİ:

Beyaz kas hastalığından korunmak için hastalığın görüldüğü bölgelerde gebelere doğumdan 1-2 ay önceden başlayarak, kuzular doğduktan 2-6 haftalığa kadar yemlerine 0,1 ppm oranında Sodyum Senenid ilave edilir. Bu mümkün olmadığında yine gebelere doğumdan 1 Ay önce deri altı ( 50 Kg/ 2,5 Mg ) yolla selenyum enjeksiyonu yapılarak koruyucu önlemler alınır.

Ayrıca Vitamin E enjeksiyonunun da koruyucu tesiri olmakla beraber en iyi tedavi şekli selenyum ve Vit E kombinasyonu şeklinde kullanmaktır.
Hastalığa yakalanan hayvanların tedavisi için kuzu ve oğlaklara deri altı yolla 1-2 gün ara ile 1 mgr 1 cc olmak üzere iki tatbikat halinde Sodyum Selenid enjeksiyonları yapılır. Yerli firmaların bu hastalık için çeşitli adlarla hazırladıkları ilaçlardan 1-2 cc derialtı yolla veya Kas içine de kullanılabilir. Bu ilaçlarda tedavidse yüksek etkiye sahiptirler. Hastaların yanında henüz sağlam görülen tüm kuzu ve oğlaklara bu ilaçtan 1 – 1,5 cc koruyucu olarak yapılması oldukça faydalıdır. Bu veya benzer durumlarda Veterinere Hekim e müracaat edilerek yardım istenmelidir. Aksi halde yeni doğacak ve doğmuş yavruların telef olamsına sebep olurlar

Hiyalin dejenerasyonu, iskelet kası, Beyaz kas hastalığı, kuzu. HE

Veteriner Hekim Murat KUTAY[/size]

[Tornado55]

tek kelime ile mükemmel bir paylaşım olmuş.. emeğine sağlık

[lacrimale]

yanlız doz aşımında selenyum toksik etki yapabilir.o yüzden dikkatli olunmalı.güzel paylaşım tşk

[Murat KUTAY]

SELENYUM ve VİTAMİN E

SELENYUM VE VİTAMİN E Selenyum, normal bitkisel ve hayvansal yaşam için gerekli olan iz elementlerden birisidir. Kimyasal özellikleri kükürte çok benzeyen, kırmızı toz, kırmızı kristaller, koyu kahverengi yosun ve gümüşgriliği gibi birçok allotropik formda bulunabilen, yüksek dozlardatoksik etki gösteren, bildiğimiz en güçlü beslenme ajanlarından birisidir. EMİLMESİ, DEPOLANMASI VE ATILMASI Ağız yoluyla alınan çeşitli tuzları halindeki selenyum, barsakların üst kısımlarından ( özellikle duedonum ) kolayca emilir. Çoğunluğu plazma proteinlerine bağlanmış halde bütün vücuda dağılır. Dolaşıma geçen selenat bileşikleri proteinlere aşırı ilgi gösteren selenit bileşiklerine ve inorganik bileşiklerin bir kısmıda organik bileşiklereçevrilir. Başlıca proteinlere bağlanmış halde en fazla böbrek, karaciğer, dalak ve daha düşük derişimlerde de beyin, kaslar veeritrositlerde birikir. Emilen selenyumun fazlası böbrekler ile bir kısmı da dışkı ve solunum havası ile atılır.

FİZYOLOJİK FONKSİYONLARI Selenyumun Vitamin E ile yakın ilişkisi vardır. Her ikisi de biyolojikzarlarıoksidatif dejenerasyondan korurlar. Yoklukları dokularda parçalanmaya neden olur. Selenyum başta hücre zarlarını oksidatif zararlardan koruyan glutasyon peroksidaz enziminin aktif bölgesinde yer alır. Eritrosit bütünlüğünün sağlanmasında önemli görevleri bulunan glutasyon peroksidaz hidrojen peroksitkullanarak hemoglobinin methemoglobin haline dönüşmesini engellemektedir.Eritrositlerde glutasyon peroksidaz H2O2 vehidroperoksitlerinin yıkımını, indirgenmiş glutasyonu ile katalizler. Bu yolla, dokularda oksidatif olaylarda etkilenir.Sonuç olarak, peroksitlerin oksitlenmesine karşı membranlipidleri ve hemoglobin korunmuş olur. Spermatozoanın özel bir proteinin bileşiminde bulunur. Prostoglandin sentezindeve esansiyel yağasitleri metabolizmasında rolü vardır.

DNA ve RNA sentezi ve hücre zarında iyon değiş-tokuşunun kontrolü, keratin bütünlüğünün sürdürülmesi ve antikorsentezinin uyarılması gibi önemli hücresel görevlere de sahiptir. Selenyum evcil hayvanlarda karşılaşılan bazı nekroz yapıcıhastalıkların önlenmesi ve sağaltımında etkili bulunmaktadır. Genellikle kabul edilen gereksinim değerlerinin üzerindeki selenyum ve vitamin E düzeyleri, birçok türde bağışıklık gücünü arttırırlar. Hem vitamin E hem de selenyum fagositoz süresince lökositleri ve makrofajları korurlar. Vitamin E ve selenyum sadece yetersizliğin belirgin işaretlerini önlemek için değil, aynı zamanda hastalıklara,radyasyona ve diğer streslere karşı korunma mekanizmalarıoluşturmaktan sorumlu organellerin korunmaları için deönemlidirler. Vitamin E ve selenyum ağır metallerin toksik etkilerinden hayvanları korur.

SELENYUM – VİTAMİN E İLİŞKİSİ Selenyum ve vitamin E ‘nin birbirleri üzerine tasarruf sağlayan etkileri vardır.Selenyum en az 3 yolla vitamin E ‘den tasarrufsağlar; 1. Normal yağ sindirimini ve böylece vitamin E emilimini sağlayan pankreasın bütünlüğünü korumak 2. Glutasyon peroksidaz vasıtasıyla lipid zarlarının bütünlüklerini koruyarak gereksinilen vitamin E miktarını azaltmak 3. Bilinmeyen kanallarla kan plazmasında vitamin E birikimine yardımcı olmaktır. Vitamin E de en az 2 yolla selenyum gereksinimini azaltır ; 1. Vücut selenyumunu aktif formda tutmak yada vücuttan atılımını önlemek 2. Zarların içinde lipidlerin tahrib edilmelerini, hidroperoksit üretimini önlemek ve hücrelerde oluşan hidroperoksitleri tahrib etmek için gereksinilen selenyum içerikli enzim miktarını azaltarakönlemektir.

EKSİKLİK DURUMU Civcivlerde üç çeşit selenyum yetersizliği hastalığı görülür; 1. Eksüdatif diatez 2. Pankreatik distrofi 3. Besinsel kas distrofisi İlk iki hastalık rasyona yeterli selenyum katıldığı takdirde tamamıyla önlenebilir.Besinsel kas distrofisinin önlenebilmesi için rasyonda yeterli düzeyde vitamin E yada kükürt içeren aminoasitlerin bulunmaları gerekmektedir. 1. Eksudatif diatez Genellikle ölümle seyreder, hayvanlarda ; Ödem Derialtı kanamalarıİlerleyen halsizlik, zafiyet Kas lezyonlarıFertilite ve üreme performansında azalmaÖlü veya yaşama gücü zayıf yavrulama sıklığının artmasıgörülür.

2. Pankreatik distrofi Civcivlerde, basit birselenyum yetersizliğinden kaynaklandığı bilinen yegane hastalık besinsel pankreatik distrofidir. Yetersizlik; Pankreasta atrofiye; burada üretilen lipaz, tripsinojen vekimotripsin miktarlarında azalmaya,Aynı zamanda çok yavaş büyümeye ve tüylenmeye nedenolur. 3. Besinsel kas distrofisi Vücutta özellikle göğüs ve karın altında sıvı birikimi ilekarakterizedir. Ayrıca küçük doku kanamaları görülür Karın ve diğer vücut bölgeleri gri – mavi bir görünüm alır. ***Eksudatif diatez selenyum yada vitamin E desteği ile önlenebilir. Selenyumca aşırı yetersiz rasyonlarda vitamin Eeksüdatif diatezi önlemez ya da tedavi etmez.

KULLANILMA ALANLARI Selenyum, özellikle yeni doğanlar ve gençler olmak üzere, evcil hayvanlarda sıklıkla karşılaşılan eksudatif diatez, pankreatik distrofi ve besinsel kas distrofisi eksikliğinden kaynaklanan fertilite ve üreme performansı bozuklukları, İmmun sistemhastalıklarının sağaltımı ve önlenmesi amaçlarıyla kullanılır. SELENYUM FAZLALIĞI VE TOLERANS DÜZEYİ Tüm hayvanlar ve insanlar selenyum toksikasyonuna karşıduyarlıdırlar. Rasyona selenyum suplementleri yada mineral suplementleri katılırken toksik dozlar dikkate alınarak hareket edilmelidir. Yüksek protein içerikli diyet hayvanları selenyum zehirlenmesinekarşı koruyabilir.

*** Birçok faktör selenyum zehirlenmesinde etkili olabilir;dozun miktarı ve veriliş sıklığıbileşimin karakteri sinerjistik maddelerin varlığıhayvanın duyarlılığıabsorbsiyondan sonraki eleminasyonun etkinliği KANATLILARDA İhtiyaç Duyulan Doz Toksik Olmayan Doz Toksik Doz 0.15 ppm 5.0 ppm 15.0 ppm Kanatlılarda selenyum zehirlenmesi, çıkış gücündeki düşmeve civcivlerde deformasyon şeklinde görülür. Çıkış gücündeki düşme, yumurtadan çıkışı önleyen deformasyonlardan kaynaklanır. Gagalar, bacaklar, tırnaklar, kanatlar ve gözler hatalıoluşurlar yada tamamıyla eksiktirler.Civciv embriyosu, selenyum zehirlenmesine çok duyarlıdır.

[TR VETERINER HEKIMI]

FAYDALI BİR BİLGİ TEŞEKKÜRLER…

[kozanoglu]

arkadaslar ben seleyum e vitamini tasiyan ilaclari kulladin ve vatandasada tavsiye ettim ama pek fazla faysini goremdim zanedersem zarari bile oldu gebe inege kullndirttim inegin birinde sakat dogum digerinde olu dogumla karsilastim dozda hata yok zannedrsem cok toksik bi madde selenyum o yuzden fzla kullanmamanizi tavsiye ederim.

[minolta]

Çok güzel bir çalışma teşekkürler

[alper un]

selenyum çok toksik özellikle injacom e selenium dev gibi bi ineği 5 dakika içinde öldürdüğüne şahidim

[Malevolance]

teşekkürler

[Yazar]

Yazılar