[Murat KUTAY]

LEPTOSPİROZİS

Leptospirozis, sarılık, anemi, hemoglobinuri, septisemi, abortus, mastitis ve ölümle seyreden zoonoz, infeksiyöz bir hastalıktır.

Hastalık, Leptospira türleri tarafından meydana getirilmektedir. Leptospira cinsindeki mikroorganizmalar iki büyük gruba ayrılmaktadır. Bunlardan birincisi insan ve memeli hayvanlarda hastalık yapabilen leptospiraları içeren L. interronans (L. grippotyphosa, L. pomona, L. icterohaemorrhagiae, L. canicola) ikincisi ise saprofit leptospiraları içeren L. biflexadır. Etken yeryüzünde yaygın olarak bulunur. Sıcak, yağışlı, bataklık yerlerde, organik madde içeren topraklarda, durgun sularda, mezbaha artıklarının aktığı sularda uzun süre yaşarlar. Stres faktörleri hastalığın çıkışını hızlandırır.

Bulaşma:

Konjenital, direk (mikroplu materyalle temas ve çiftleşme), indirek, vektörler aracılığı ile ve taşıyıcı hayvanlar (rat, köpek, domuz, tilki vs.) ile olmaktadır.

Teşhis:

Leptospirozisin teşhisinde hastalığın klinik hikayesi, sürünün durumu, enfeksiyonun süresi önemlidir. Aniden süt kesilmesi, özellikle genç hayvanlarda ikterus ve hemoglobinuri, köpeklerde nefritis ve meningitis akut leptospiriozisten şüphelendirirken; abort, zamansız doğum, ölü doğum ve infertilite kronik leptospirozisten şüphelendirir.

İnsanlara genellikle leptospirialarla bulaşmış su ve besin maddeleri ile bulaşır. Hastalıktan ölen veya ölmeden önce kesilen hayvanların iç organları ve kan ile temas eden insanlara da (veteriner hekim, kasap) etken bulaşabilmektedir. İnsanlarda etken kana karıştıktan sonra yerleştiği organa göre değişik belirtiler ortaya çıkar. En çok karaciğer ve böbreğe yerleştiğinden dolayı sarılık, albuminuri, azot retensiyonu en fazla görülen bulgulardır. Hastalık menenjit ile de komplike olabilir.

Teşhis:

Hastalık hayvanlarda klinik olarak, babesiozis, anaplazmozis, bitkisel zehirlenmeler, basiller ikterohemoglobinuri, abortuslar, sütten kan gelmesi ve sütün kesilmesi ile mastitislerle karışır.

Laboratuvara idrar, kan, serum, böbrek, karaciğer vs gönderilir. Bu materyaller bakteriyolojik, serolojik ve patolojik yöntemlerle işlenerek teşhise gidilmeye çalışılır.

Korunma:

1. Sürüye infeksiyonu sokmamalı: Dışarıdan hayvan alımı kontrollü olmalı, yabani hayvan ve rodentlerle mücadele edilmelidir. Bataklıklar kurutulmalı ve mera drenaji yapılmalıdır.

2. Portörler ayıklanmalı: Serolojik yoklamalarla tespit edilen portörler ayıklanmalıdır.

3. İnfeksiyon kaynakları yok edilmeli: Aborte fetus, uterus akıntıları, infekte hayvanların sütleri, kadavraları, bulaşık ot, saman, vs. yakılmalı veya gömülerek yok edilmelidir.

4. Aşılama. (Erzurum veteriner araştırma)

[Yazar]

Yazılar