blank
10 yazı görüntüleniyor - 1 ile 10 arası (toplam 10)
  • Yazar
    Yazılar
  • #18742

    Türkiye’de İpek Böcekçiliği

    Türkiye’de yardımcı bir tarımsal faaliyet olarak yapılan, aile fertlerinin emeklerinin değerlendirilmesinde ve kırsal alanda gizli işsizliğin önlenmesinde önemli olan, ancak son yıllarda üretimde düşüş yaşayan ipek böceği yetiştiriciliği, yaklaşık 1500 yıldan beri yapılmaktadır. İpek, ilk kez 4000 yıl önce Çinliler tarafından üretilmiş, uzun yıllar nasıl üretildiği gizli tutulduktan sonra, önce Anadolu’da daha sonra da Avrupa’da üretilmeye başlanmıştır.

    Ülkemizde genellikle küçük ölçekte yapılan ipek böceği yetiştiriciliği; çok fazla yatırım gerektirmeyen, ipek böceğinin tek besin kaynağı olan dut yaprağının sağlanmasıyla başlayan ve ipek elde edilinceye kadar süren bir faaliyettir. Üretimle ilgili aşamalar; dut fidanı yetiştirilmesi, ipek böceği tohumu üretimi, ipekböceği bakımı ve beslenmesi, koza üretimi, kozadan iplik çekilmesidir (Anonim, 2001a).

    [img]http://www.cine-tarim.com.tr/dergi/arsiv56/images/ipekbocekciligi1.JPG[/img]
    İpek, ipek böceği larvalarının koza örmek için salgıladıkları, parlak ve çok ince bir teldir. Bu teller bir araya getirilerek ipek iplikler elde edilir. İpek, kolay boyanabilen, yumuşak ve dayanıklı bir ip olması nedeniyle tarih boyunca çok kıymetli bir dokuma hammaddesi olmuştur. Türkiye’de üretilen ham ipeğin tamamına yakını ise, ipek halı dokumacılığında kullanılmakta ve ihraç edilmektedir. Ayrıca; giyim-kuşam, ev eşyaları, nakış – dikiş ve ameliyat iplikleri gibi birçok üründe ipek kullanılmaktadır.

    Türkiye’de ilkbahar beslemesi olarak senede bir kez yapılan ipek böceği yetiştiriciliği; bitkisel üretimde aşırı ve bilinçsiz kullanılan zirai mücadele ilaçları, sanayileşme, kentleşme ve göç olaylarından olumsuz etkilenerek özellikle son yıllarda önemli oranda düşmüştür (Anonim, 2001a).
    Bugün, dünyada yaklaşık 60 ülkede ipek üretilmekle birlikte bunlardan 20 kadarında üretim ekonomik bakımdan önem taşımaktadır (Anonim, 2003a). Dünya’da ipek böceği yetiştiren önemli ülkeler Çin, Hindistan,Türkmenistan, Brezilya, Özbekistan, Tayland ve İran ‘dır. Dünya ham ipek üretiminde Çin %70 ile ilk sırada yer almaktadır. 2002 yılı üretiminde Çin’i %17 ile Hindistan, %5 ile Türkmenistan takip etmektedir. 2002 yılında üretimin %24’ü dış ticarete konu olmuştur. İhracatta Çin %65 ile Türkmenistan ise %23 ile önemli ülkelerdir. İthalatta ise Hindistan önemli üretici ülkelerden biri olmasının yanı sıra aynı zamanda %39 ile önemli ithalatçı ülkelerin başında gelmektedir. Önemli düzeyde ithalat yapan diğer ülkeler ise İtalya, Japonya ve Kore’dir (Anonim, 2002).

    [img]http://www.cine-tarim.com.tr/dergi/arsiv56/images/ipekbocekciligi2.JPG[/img]

    Türkiye, iklim bakımından dut ağacı ve ipek böceği yetiştiriciliğine uygun ülkelerden biridir (Anonim, 2003). Tarihi ipek yolu üzerinde bulunan Bursa, ipek üretiminin ilk başladığı yıllardan beri, önemli miktarda üretimin yapıldığı illerin başında gelmektedir. Yüzyıllardır ipekçiliği ile tanınan Bursa, bu özelliğini yörede yetişen dut ağaçlarından almıştır (Anonim, 2003f) . Ancak, son 20 yıl içinde ipek böceği yetiştiriciliğinde gerek Bursa’da gerekse ülke çapında önemli bir azalma olmuştur. 1982 yılında 1 781 köyde 44 960 aile tarafından yapılan ipek böceği yetiştiriciliği, 1990’lı yıllardan itibaren sürekli bir azalma göstererek, 2001 yılında 213 köyde 1 555 aile tarafından yapılan bir faaliyet olmuştur. Aynı yıllarda yaş koza üretimi, 1 998 tondan 47 tona düşmüştür. İpek böceği yetiştiren illerin sayısı ise 1985’de 40 iken, 2001 yılında 13’e düşmüştür. İpek böceği yetiştiriciliği yapılan illere bakıldığında, Bilecik ve Eskişehir’in 14’er ton ipek kozası üretimi ile toplam üretimin %60’ini oluşturduğu görülmektedir. Üretimde önemli diğer iller ise Ankara, Sakarya, Bursa, Bolu ve Eskişehir’dir. İpek kozası fiyatları ise illere göre değişmekle birlikte en düşük 1.833.089 TL/kg ile Antalya’da, en yüksek 4.500.000 TL/kg ile Bilecik’de olmuş, Türkiye ortalama fiyatı ise 3.204.362 TL/kg olarak gerçekleşmiştir (Çizelge 3.2). Fiyatlardaki bu farklılık, kalite farklılığının yanı sıra koza alımı yapacak merkezlerin her yerde olmamasından kaynaklanmaktadır.

    [img]http://www.cine-tarim.com.tr/dergi/arsiv56/images/ipekbocekciligi3.JPG[/img]

    “Yaş İpek Böceği Kozası Üreticisinin Desteklenmesine ve Doğrudan Destek Ödemeleri İçin Gerekli Finansman İle Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Kozabirlik) Tarafından Yaş İpek Böceği Kozası Üreticilerine Ücretsiz Dağıtılmak Üzere İthal Edilen İpek Böceği Tohumu Bedellerinin Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ ndan Karşılanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı
    Uygulama Tebliği ” ne göre, 2003 yılı ürünü yaş ipek böceği kozasının kooperatiflere veya Kozabirlik’e satışında üreticiye verilecek doğrudan destek, damızlık yaş koza için 10 milyon, 1.sınıf yaş koza için 7 milyon, 2. sınıf yaş koza için 6,25 milyon, 3. sınıf yaş koza için 5,5 milyon olarak belirlenmiştir .

    Son yıllarda üretilen koza miktarının azalmasına paralel olarak, ham ipek üretimi 20 ton seviyesine düşmüştür (Çizelge 3.3) . Üretimdeki bu azalmada, Çin’in %70’lik bir payla ipek üretiminde ve ticaretinde tekel durumunda bulunması ve fiyatlara tek başına müdahale edebilmesi önemli rol oynamaktadır. Ayrıca, sanayinin gelişmesi , zirai mücadele ilaçlarının aşırı ve bilinçsiz kullanılması, kentleşme, göç olayları ve genç kuşakların ipek böcekçiliğine olan ilgisinin azalması da önemli olmuştur (Anonim, 2003c). Ham ipek üretimindeki düşüş ithalatı arttırmış, yurt içi ipek ihtiyacının önemli bir bölümü ithalat ile karşılanmaya başlanmıştır . 1993- 2001 yılları arasında ham ipek arzı, %60 artışla 172 tondan 276 tona yükselmiş, ancak 2002 yılında ithalattaki düşüş ve üretimin artmaması sonucu ham ipek arzı azalmıştır. (Çizelge 3.3 ; Grafik 3.2) .

    [img]http://www.cine-tarim.com.tr/dergi/arsiv56/images/ipekbocekciligi4.JPG[/img]

    Ham ipeğin tamamına yakınını kullanan ipek halı dokumacılığında, ihracata bağlı olarak ev tipi tezgahlarda , yılda yaklaşık 40-50 000 m² ipek halı üretilmektedir. İpek halı ihracatında en önemli pazarlar ise Almanya, İsviçre, Japonya ve ABD’dir (Anonim, 2001a; Anonim, 2001b) .
    İpek böceği yetiştiriciliğinde, 35 – 40 günlük çok kısa bir üretim döneminden sonra, kutu başına 26-30 kg arasında yaş koza elde edilebilmektedir. Ülkemizde ipek böceği yetiştiriciliği yapan bir çok aile, yılda 4-5 kutu ipek böceği yetiştirerek geçimini sağlamaya çalışmaktadır. Üretim, dut yaprağının teminine bağlı olarak yılda iki kez (ilkbahar ve sonbahar beslemesi) yapılabilecek olmasına karşın, ikinci besleme yaygınlaştırılamamıştır (Anonim, 2003a ; Anonim ,2001a) .
    Koza üretimini artırmak ve üreticiyi korumak amacıyla ilk Koza Tarım Satış Kooperatifleri Bursa, Bilecik ve Adapazarı’nda kurulmuş, bu kooperatifler 1940 yılında Bursa’da Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği’ni (Kozabirlik) kurmuşlardır. Bugün Kozabirlik, 10 300 üreticinin ortağı olduğu Bursa, Bilecik, Adapazarı, Mihalgazi ve Alanya ‘da bulunan 5 kooperatif ile hizmet vermektedir (Anonim, 2003d) . Birlik, bir yandan kozacılığın potansiyel olarak mevcut olduğu bölgelerde koza üretimini teşvik ederken, diğer yandan da koza üretiminin düştüğü bölgelerde bazı tedbirler almaktadır (Anonim, 2003e). Ayrıca Kozabirlik, yaş ipek böceği yetiştiriciliği yapan köylerde doğrudan destek ödemeleri ve ücretsiz ipek böceği tohumu dağıtımının uygulama esaslarını önceden tüm üreticilere duyurmak ve 2003 yılı ürünü olması şartıyla kendisine getirilen yaş ipek böceği kozasının tamamını satın almakla yükümlü kılınmıştır (Anonim, 2003c).

    [img]http://www.cine-tarim.com.tr/dergi/arsiv56/images/ipekbocekciligi5.JPG[/img]
    İpek böceği ile ilgili tek kamu kuruluşu olan İpek Böcekçiliği Enstitüsü ise, 1888 yılında Bursa’da bu konuda eğitim veren bir kurum oluşturmak amacı ile kurulmuştur. Kozabirlik ve İpek Böcekçiliği Enstitüsü dışında Türkiye İpek Böcekçiliği ve İpekçilik Milli Komitesi de ipek böcekçiliği konusunda çalışmaktadır .
    4.Genel Değerlendirme
    Türkiye ham ipek üretimi 1984 yılındaki 290 tonluk rekor üretimin ardından 2002 yılında 20 tona kadar düşmüştür. Üretimdeki bu büyük düşüşün en önemli nedeni Çin’in tekelleşme çabaları ile üretimini Dünya talebinin üzerinde artırmasıdır. Bu durum ham ipek fiyatlarının yarı yarıya düşmesine neden olmuştur. Kişi başına milli geliri 620 $ olan Çin üreticisi bu fiyat seviyesinde de üretimini sürdürebilmiş, ancak Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerde bu fiyat seviyesinde üretim yapılamamış ve sonuçta üretim hızla düşmüştür. Piyasa şartları Türk üreticisini de olumsuz etkilemiş, körfez krizi ile ipek halı ihracatının düşmesi ve Türk cumhuriyetlerinin de piyasalara ucuz ham ipek sürmesi de eklenince üretim iyice düşmüştür.

    [img]http://www.cine-tarim.com.tr/dergi/arsiv56/images/ipekbocekciligi6.JPG[/img]
    AB, birlik için hiçbir ekonomik önemi olmamasına rağmen ipekböcekçiliğine destek vermektedir. Ülkemizde ipekböcekçiliğine verilen destekler ise, ücretsiz tohum dağıtımı ve yaş ipek böceği kozasının satışında üreticilere doğrudan destek ödemesi yapılması şeklindedir.
    İpek üretiminin her aşamasında kaliteyi belirleyici ve yükseltici önlemler alınmalıdır. Özellikle ipek halı üretim ve ihracatında kaliteye dikkat edilmelidir. Üretimde önemli bir sorun da maliyet yüksekliğidir. Birim işgücü ve alandan daha fazla ve kaliteli ürün almayı sağlayacak yetiştiricilik yöntemleri (tabla beslemesi, kaliteli askı kullanımı, sonbahar beslemesi yapılması vb) çiftçiler arasında yaygınlaştırılmalıdır. Bu amaçla ipekböcekçiliğinin mevcut sorunlarını göz önüne alan bir kredilendirme politikası izlenerek üretim araçlarının modernleşmesi sağlanmalıdır.

    #85064

    teşekkürler

    #85375
    AynA
    Katılımcı

    sağol bilgiler için…

    #86891

    çin işin içine girmeseydi benim köylümde üretime devam edecekti ama pvc elbiseleri giyiyoruz neden üretim sıfır
    bilgiler muazzam

    #88592

    paylaşım için teşekkürler

    #91002
    AliaH
    Katılımcı

    çok teşekkür ederiz bu konudaki bilgilerinizi paylaştığınız için

    #91045

    Paylaşım için teşekkürler.

    #92459

    eyv…

    #92684

    dut yapragından baska bisey yemiyorLar mı ?

    #94328

    saol bilgiler için

10 yazı görüntüleniyor - 1 ile 10 arası (toplam 10)
  • Bu konuyu yanıtlamak için giriş yapmış olmalısınız.