[ziuw]

Elektrokardiyogram (EKG-ECG)
Elektriksel kalp aktivitesinin yazdırılmasıdır. Aritmilerin saptanması, kalp oda genişlemelerinin ortaya konması, değişik elektrolit denge bozukluklarının saptanması, anestezi, perikardial effüzyon ve yoğun bakım hallerinde elektrokardiyogram alınır.
Derivasyon (Lead) Sistemleri
EKG elektrotları kalbin elektriksel aktivitesini yazdırmak amacıyla vücudun değişik yerlerine belli açılarla yerleştirilir. Standart derivasyonlar bipolardır. Derivasyon I, II ve III’te .Lead I, II ve III, iki ekstremite üzerindeki elektrotlar arası impulsları kıyaslar. aVRA, AVL ve aVF derivasyonları ise diğer iki ekstremitenin ortalama bulgusunu ortaya koyar. Bunlar ortalama elektriksel ekseni ortaya çıkarır. Derivasyon II P-QRS-T’nin standart ölçümüne yarar.
Dalga Formu (P-QRS-T kompleksi)
Tipik sinus elektrik impulsu sağ atriyumdaki sinus düğümünden köken alır. Atrioventriküler düğümü geçer ve sol ventriküler miyokardiyumdaki Purkinje liflerinde dallanır. Depolarizasyonu repolarizasyon izler. Trasede elektriksel aktivitenin fazları aşağıdaki gibidir.
P dalgası: Atrial depolarizasyonu temsil eder.
P-Q aralığı: Atrioventriküler düğüme geçişi belgeler.
Q dalgası: İnterventriküler septumun depolarizasyonunu belirler (derivasyon II’deki P dalgasının ilk negatif yansımasıdır).
R dalgası: Ventriküllerin depolarizasyonu belgeler.
S dalgası: Ventrikül serbest duvarları ve interventriküler septumun depolarizasyonu.
T dalgası: Ventriküllerin repolarizasyonu.
Q-T: aralığı: Elektriksel sistolü belgeler.
Makinenin tipi: Geniş monitörü olmalı, kalıcı kayıt ve ölçüm yapabilmelidir. Altı derivasyonu kaydedebilmeli, simultane derivasyonları yapmalı ve iyi kağıt hızına sahip olmalıdır. İyi bir EKG almak için derinin yağı alkol ile uzaklaştırılmalı ve elektrot kremi kullanılmalıdır. EKG yazdırılırken köpek sağ tarafı üzerine yatırılmalı ve ekstremiteler gergin tutulmalıdır (vücuda 90° açıyla). İyi bir izolasyon sağlamak amacıyla içi köpük ile doldurulmuş yatak kullanılır. Ekstremite elektrotları (timsah ağızlı) olecranon ve patella’nın dorsaline yerleştirilirken, toraks elektrotları sağ 5. interkostal aralığa, sol 6. interkostal aralığa ve sol 6. interkostal aralığın üst kısmına yerleştirilir. Elektrodlar timsah ağızlı olmalı. Seçenek olarak ped veya plaka şeklinde olabilir. Önemli olan elekrotların standart pozisyonda eklemlerin üst bölgelerine yerleştirilebilmesidir. Elektrotlardaki iyi temas minumum artefakta neden olur. Bol jel veya alkol kullanılmalı. Bazen deriyi yıkamak gerekebilir. 10, 25 ve 50 mm/saniye kağıt hızları mevcuttur. Standart hız 25 mm/saniyedir. EKG makinesinin kalibrasyonu yapılmış olmalı, her bir derivasyonun 50 mm/saniyede birkaç kaydının olması gerekir. Ritim bozukluğu araştırılmak isteniyorsa sedasyon sağlanmaz. Sedasyon ve anestezi ritim bozukluklarına neden olur.
EKG artefaktları: Titreyen ve hareket eden hayvanlar korkan ve ürkenlerdir. Hayvan sakin olmalıdır. Yoksa EKG artefaktı şekillenir. Solunum hareketleri temel çizgide (baseline-izoelektrik) kaymalara neden olur. Elektriksel karışım veya temas çok sık rastlanan yaygın sorundur. İzole masa olmalı, elektrotlar temiz olmalı ve tam bir temas sağlanmalıdır. Elektrotlar kuru ve temiz olmalı, filtre fonksiyonunu yapmalıdır. Elektrotlar ters bağlanmış olmamalıdır. Ters bağlandığında alışılmamış trase elde edilir.
Trasenin Yorumlanması
Klinik açıdan yorumlanabilmesi için aşağıdaki sorulara yanıt aranır.
a. Trasede kalp frekansı hızlı veya yavaş olarak incelenir.
Yavaş kalp frekansı: Sinus aritmi, sinus bradıkardi, 2. ve 3. derece atrioventriküler bloklar, atrial standstill ve sinus arrest.
Hızlı kalp frekansı: Sinus taşikardi, atrial fibrilasyon (atrial çırpınım), supraventriküler taşikardi, ventriküler taşikardi.
b. Kalp ritminin düzenli (regular) veya düzensiz (irregular) olup, olmadığı araştırılır.
Regüler ritim: Sinus ritmi, sinus taşikardi, supraventriküler taşikardi, sürekli
ventriküler taşikardi.
Düzensiz (irregüler) ritim: Sinus aritmi, atrial fibrilasyon, supraventriküler veya
ventriküler nedenlerden ileri gelen ektopik atımlardan kaynaklanan sinus ritmi.
c. Her P dalgasının QRS komplekslerinden önce gelip, gelmediği ve QRS
komplekslerinin P dalgası içerip, içermediği araştırılır.
QRS kompleksi olmayan P dalgası: Atrial depolarizasyonu takiben
atrioventriküler nodülden ventriküllere ileti sağlanmıyor demektir. Ör. Atrioventriküler blok.
P dalgası içermeyen QRS kompleksi: Ektopik kompleksler (premature veya escape),
atrial fibrilasyon veya sinoventriküler kompleksler (atrial stillstand) ile ilişkilidir.
d. P dalgaları ve QRS kompleksleri arasındaki ilişki araştırılır.
Normal PQ aralığının birbirini izleyip, izlemediği, aralığın sabit olup, olmadığı araştırılır (Sinus ritmi-normal kalp ritmi).
Uzun PQ aralığı: Birinci derece atrioventriküler blok.
PQ aralığı uzun ve değişken: Sinoatrial düğümde vagal yetersizlik (Wenckebach fenomeni).
Kısa PQ aralığı: İleti bozukluğu.
Hiçbir şekilde ilişki olmaması: Üçüncü derece (komple kalp bloğu) atrioventriküler blok, AV ileti kopması-ayrılma.
e. Bütün P dalgalarının aynı olup, olmadığı araştırılır.
Değişken P dalgaları: Yüksek vagal tonus veya supraventriküler ritim bozukluğu.
Negatif P dalgaları: Supraventriküler ektopik veya doğru yerleştirilmemiş elektrodu
belgeler.
f. Bütün QRS komplekslerinin aynı olup, olmadıkları araştırılır.
Eğer QRS komplekslerinin birden fazla şekli varsa;
Sinus: P dalgalarının aynı anda olduğu normal dar QRS kompleksler.
Supraventriküler: Normal dar QRS kompleksleri.
Ventriküler: Geniş ve çentikli QRS kompleksleri.
g. P dalgaları ölçümünün normal limitler içinde olup, olmadığı araştırılır.
İdeal olarak P dalgaları 50 mm/saniyede kaydedilmelidir.
Lead II’de uzun P dalgaları: Sağ atrial genişleme.
Lead II’de yaygın P dalgaları: Sol atrial genişleme.
h. QRS kompleksleri ölçümlerinin normal limitler içinde olup, olmadıkları araştırılır.
Dalga formu detaylı bir şekilde ölçülür. İdeal olanı 50 mm/saniye hızında lead II’de
yapılır.
Uzun R dalgaları lead II’de sol ventriküler dilatasyon,
Derin S dalgaları sağ ventrikül hipertrofisi,
Küçük kompleksler: Pleural effüzyonlar, perikardial effüzyonlar, hipotiroidi ve
obesite.
Değişik yükseklikteki kompleksler: Perikardial effüzyonlar.
Uzun R dalgası ve geniş (yaygın) QRS kompleksleri: Sol dal bloğu (sol ventriküler
dilatasyondan ayırt edilmelidir).
Sağ dal bloğu: Derin S ve geniş QRS komplekslerinde görülür (sağ ventriküler
dilatasyondan ayırt edilmelidir).
i. QT aralığının normal olup, olmadığı araştırılır.
QT aralığında uzama hipokalsemi, hipokalemi, hipotermi, quinidin toksikasyonu ve
sentral sinir sistemi hastalığında görülür.
QT aralığında kısalma hiperkalsemi, digoxin toksikasyonu ve hiperkalemia.
j. ST segmentinin normal olup, olmadığı araştırılır.
ST segmentinde çökme (depresyonu) miyokardial iskemi, miyokardial infarktüs ve
digoxin toksikasyonunda görülür.
ST segmentinde yükselme miyokardial infarktüs, perikarditis ve miyokardial
hipookside şekillenir.
k. T dalgalarının normal olup, olmadıkları araştırılır. Köpek ve kedilerde T dalgaları
pozitif, negatif veya bifazik olabilir.
Uzun ve sivri T dalgaları hiperkalemide şekillenir.
Uzun T dalgaları ventriküler dilatasyon ve ileti bozukluklarında şekillenir.
Kısa T dalgaları hipokalemide şekillenir.
T dalga anormallikleri miyokardial hipooksi, miyokardial infarktus ve bradıkardi
Sonucu meydana gelir.
l. Ortalama elektriksel eksen kalbin depolarizasyonunun ortalama vektörü hakkında
bilgi verir.
ARİTMİLER
Aritmiler impuls oluşumunda ve impuls iletiminde yetersizlikten kaynaklanır. Bu şekilde bradıaritmiler veya taşiaritmiler şekillenir.
Aritmilerin tanısı:
Sinus impuls oluşum bozuklukları:
Sinus arrest: Köpeklerde yüksek vagal tonustan veya solunum sistemi hastalığından ileri gelir. Sinus düğüm aktivitesinin uzaması senkop ile sonuçlanır.
Sinus bradıkardi: Normal ritim olarak kabul edilir. Ayrıca hipotermi, hipokalemi, sentral sinir sistemi lezyonları veya digoxin, afyon alkaloidleri, beta blokerler, kalsiyum kanal antagonistleri ile zehirlenmelerde şekillenir.
Atropine yanıt testi: Şayet bradıkardi yüksek vagal tonus ile ilişkili ise, atropin uygulamakla (vagolitik etki) ortadan kalkar. EKG yazdırılır ve deri altı yolla atropin uygulanır (0.04mg/kg). 30 dakika sonra tekrar EKG yazdırılarak kıyaslanır.
Sinus taşikardi: Sinus taşikardi sık rastlanan bir aritmi türüdür. Konjestif kalp yetmezliği (CHF) olgularında sempatik uyarım artışından ileri gelir. Ağrı ve ateş semptomu gösteren köpek ve kedilerde sinus taşikardi mevcuttur.
Supraventriküler impuls oluşumunda bozukluklar
Supraventriküler premature kompleksler (SVPC): Supraventriküler komplekslerde P dalgaları pozitif, negatif veya QRS kompleksi içindedir. Bu tür QRS kompleksleri derivasyon II’de dar yani ensizdir.
Supraventriküler taşikardi (atrial veya junksiyonel): Bu tür taşikardide P dalgaları oluşumu sinus P dalgalarından farklıdır. Aralıkları kısa ve hızlıdır. Ancak QRS morfolojisi normaldir. Multifokal taşikardi mevcut değilse ritim düzenlidir (regüler).
Atrial fibrilasyon (AF): Düzensiz kaotik ventriküler ritim söz konusudur. Çoğunluğunda P dalgalarının QRS kompleksleri ile ilişkisi mevcut değildir. İzoelektrik çizgi üzerinde bazen düzensiz (irregüler) atrial fibrilasyon dalgaları (F dalgası olarak isimlendirilir) alınır. Bunlar izoelektrik çizgi artefaktları olarak ta değerlendirilir. Köpek ve kedilerde ventriküler kontraksiyon hızlıdır. Konjestif kalp yetmezliğinde görülür. Dev köpek ırklarında daha yavaştır.
Atrial flatter: İzoelektrik çizgi üzerinde 300-500 atım/dakika hızında ve düzenli testere dişleri gibi dalgalar görülür.
Ventriküler impuls oluşum bozuklukları:
Ventriküler premature atımlar: P dalgaları ile ilişkisi olmayan yaygın ve biçimsiz dalgalardır.
Ventriküler taşikardi. Ektopik ventriküler merkezlerin stimülasyonu sonucunda oluşan seri halinde sürekli ventriküler premature atımlar ventriküler taşikardi olarak tanımlanır. Aralıklı veya kalıcı olabilir. Ventriküler taşikardi yaşamı tehdit eden aritmi türüdür. Ventriküler kontraksiyon sayısı 160 atım/dakika çivarındadır. 100-160 atım/dakika idioventriküler ritim olarak isimlendirilir. Normal durumda P dalgaları alınır. P dalgaları ile QRS kompleksleri ilişkili değildir. P dalgaları önde, arkada veya QRS kompleksi içine gizlenmiştir. QRS kompleksleri yaygın (geniş) ve biçimsizdir.
Ventriküler fibrilasyon (ventriküler çırpınım):
İmpuls iletim bozuklukları:
Sinus blok: Sinus blok iki R-R arasında P dalgalarının olmaması ile tanımlanır.
Atrioventriküler blok (AV): Atrioventriküler blok depolarize atriyumdan ventriküllere iletinin aksamasından ileri gelir. Blok atrioventriküler düğümde veya his huzmelerinde gerçekleşir.
1.derece kalp bloğu: Birinci derece atrioventriküler blokta atrioventriküler düğümde veya his demetlerinde ileti yavaştır. Bu durumda P-R aralığı uzar.
2.derece kalp bloğu: ikinci derece atrioventriküler blokta bazen atrial depolarizasyon gerçekleşir (P dalgaları). Fakat QRS kompleksi şekillenmez. P:QRS oranı >1:1.
P-R aralığı değişkendir. Blok eğiliminde artış (Mobitz tip I; Wenckebach fenomeni) yüksek vagal tonusa bağlı olarak ta meydana gelir. Diğer bir atrioventriküler ikinci derecede atrioventriküler bloktur. Bunda P-R aralığı değişmez. Mobitz tip II olarak isimlendirilir ve ileti sisteminden kaynaklanır.
3.derece kalp bloğu: Üçüncü derece kalp bloğunda ileti tam kesilir. Her iki ventrikül birbirinden ayrı kasılır.
Kalıcı atrial standstill: Hiçbir derivasyonda P dalgası oluşmaz. Bazı musküler distrofi olgularında ileti gerçekleşmez. Siyam kedilerinde (Siamese cat) bazı köpek ırklarında hiçbir iskelet kası bozukluğu şekillenmeden atrial standstill gelişir. Hiperkalemi diğer bir nedendir.
Atriventriküler ayrılma (dissosiasyon): Atrium ve ventriküller arasında tam bir ileti kesilmesidir. Atriyum ve ventriküller kendi başına harekete der. Normal sinus düğümü atriyumları depolarize ederken, junksiyone ritim ventrikülleri depolarize eder. P-R aralığı düzenli değildir EKG’de P dalgaları QRS kompleksleri arasında düzensiz olarak yer alır.
İmpuls oluşumu ve ileti bozuklukları
Sick sinus sendrom (SSS): Farklı EKG değişiklikleri ile nitelendirilir. Sendrom sinus düğümünde, AV düğümde ve escape ritim (kaçış ritmi) hasta ileti sendromu olarak ta isimlendirilir.
Ventriküler pre-eksitasyon ve supraventriküler taşikardi: Ventriküler pre-eksitasyon EKG’de anormal kısa P-R aralığı görülür.
Kaçış (escape) ritimleri
Escape atımlar: Ventriküler premature kompleksler ile ilişkili değişik bradıaritmiler genel olarak kaçış şeklindedir.

Aritmilerin Sağaltımı
Bradıaritmiler: Hayvanlarda bradıaritmiler sinus arrest, sinus bradıkardi, 2.ve 3.derece AV nodül blokları, atrial standstill, sick sinus sendromu.
Vagolitik ilaçlar: Atropin, robanthelin, glycopyrrolate.
Sempatomimetik ilaçlar: İsoprenaline, terbutalin, methylxanthine.
Taşiaritmiler: Taşiaritmilerde ilaç kullanımı önemlidir. Digoxin dışında bütün negatif inotroplar konjestif kalp yetmezliğinde kullanılır.

[oset85]

eşekkürler …

[emmagoldone]

teşekkürler

[Yazar]

Yazılar