[Murat KUTAY]

[/color][/size]ŞAP SALGINLARI NASIL AZALTILIR

---

Ülkenin bir bölümünde var gücü ile çalışan bir teşkilat, kaçak hayvan girişlerinin en yoğun yaşandığı bölgelerde şap aşısı uygulamalarında tüm hayvan varlığının sadece %30-50’sini aşılayabiliyorsa bu ülkede salgınlar azalmaz. Bu durumda olan iller belirlenmeli, sebepleri (personel, ekipman vs) net olarak ortaya konulmalıdır.
Şap hastalığı çıkan bölgeler anında bildirilmelidir. Kesin ve net olarak hayvan giriş çıkışı yasaklanmalıdır. Bu konuda bizlerin görevlerimizi daha dikkatli yapmak zorunda olduğumuz açıktır.
Ülkede aldığı hayvanı 3 gün sonra satabilen celepler hastalığın bulaştırılmasında önemli bir kaynaktır. Tek bir ahıra bir ayda 10, 20 veya daha fazla hayvan girip çıkmaktadır. Bu hayvanların aynı ay içinde iki bazen daha fazla şap aşısı uygulamaları ile iller arası sevkleri yapılabilmektedir. Böyle bir aşılama sisteminde koruyuculuktan bahsedilemez.
Her canı isteyen istediği hayvanı satamamalı, hayvan satışları mutlaka her bölgede belirlenen tek bir yerden kontrollü olarak yapılmalıdır.
Aşı uygulamaları mutlaka tüm ülkede/ilde aynı anda başlayıp bitirilmelidir.
‘Aşıyı yaptır hemen sevk raporunu al’ uygulamalarına son verilmelidir.
Hayvan sevkiyatları ‘kargo şirketleri mantığı’ ile özelleştirilmeli veya; hayvan sevkleri online olarak takip edilebilen bir sisteme kavuşturulmalıdır. Hayvan sevkedildiğinde tüm ülkedeki il/ilçe teşkilatı, veteriner hekimler, mezbahalar hayvanın nereden, ne zaman ve nereye sevkedildiğini görebilmelidir. Bakanlık bunu kendi sitesinde yayınlayabilir. Her çıkan sevkiyata bir numara verilebilir. Sevkiyatın içeriğinde de hayvanların kulak no, adet vs gibi bilgileri bulunur. Hayvan sevkinde kullanılacak tüm araçların önceden izin/olur almış, yeterli ve hayvan refahına uygun olduğuna dair belgesinin olması, sevkiyata başladığında il/ilçe merkezlerinden hayvan taşıdığını belirten, üzerinde sevkiyat numarası yazılı, fosforlu yapıştırma bantlarla sevkedilmesi. Sevkiyat olurlu belgeye sahip araç şöförlerine ‘Sevkiyat Kontrol Noktaları’ nın yerlerini gösterir belgenin verilmesi.
Her sevkiyatın yol güzergahının ülke içinde oluşturulmuş sevkiyat kontrol noktalarına bağlanması, sevkeden kişi veya aracın bu sevkiyat noktalarına uğramaları sağlanmalı. Bu noktalar gerekirse insansız sadece aracı üstten görebilen, plaka no ve üzerine yapıştırdığı sevkiyat no’sunu okuyabilen kamera sistemleri de olabilir.
Mesai gün ve saatleri haricinde (akşam, tatil günü vs) sevkiyat yapmak isteyen hayvan sahiplerine sevk raporu veren veteriner hekime döner sermaye’ye yatırılan paralar hariç, harcırah ve fazla mesai ödenmeli.
Sınırlarda, bölge ve hatta iller arası hayvan sevkinde tam ve eksiksiz bir koordinasyon sağlamalı.
Hayvan sayımı, aşılama ve küpe takma işlerini yapacağını söyleyen veteriner hekime online kayıt yapabilme ve takip yetkisi verilmeli. Veteriner hekimler de yaptıkları hatalardan sorumlu olmalıdır.
Aşılama programı tüm ülkede/ilde aynı tarihte başlayıp aynı tarihte bitirilmelidir. Bu tarihler TV ve radyolarda duyurularak ülke genelinde kesim hariç hiçbir sevkiyatına izin verilmemelidir.
Şu anda yeterince güçlenmiş ve parasal güce kavuşmuş olan Damızlık Yetiştiriciler Birliği ve Süt Birliklerinin kayıtlı hayvanlarına ‘chip’ takmalarının sağlanması. Diğerlerine küpe teşviği gibi sistemde kayıtlı olan her hayvana aylık çok küçük miktarlarda teşvik verilmesi ve bunun bir havuzda biriktirilmesi 6 ay sonra da tüm kayıtlı hayvanların ‘chip’ takılarak kayıtların sağlamlaştırılabilir.
Türk Veteriner Hekimleri Birliği ve odalar ile gerekli koordinasyon sağlandıktan sonra geride kalacağı tahmin edilen bölgelere destek hekim ve yardımcı veteriner sağlık personeli gönderilmeli (ücretler cazip hale getirildikten sonra) ve aynı zamanda aşılama yapılmalıdır.
Koruyuculuk düzey ve zamanları farklı olan aşılar ile aşılanan hayvanlara aynı muameleyi yapmak için zorlayan yönetmeliğin değiştirilmesi (Piyasada bulunabilen ve satış izni almış farklı aşıların tavsiye doz ve rapel aralıkları farklıdır. Bir aşı için tavsiye edilen ‘6 ay da bir tekrarlanır’ ifadesi başka marka bir aşıda mantıksız olmaktadır. Bu yüzden yönetmelikde ki şap aşısı 6 ayda bir tekrarlanır zorlaması bilimsel olmamaktadır).
Şap Enstitüsü salgınlarda yeni ve aşı suşlarından farklı bir tip/alt tip belirlediğinde sadece bu suş için aşı çıkarabilmelidir. (Yeni tip bir suş belirlendiğinde mutlaka 3’lü aşı çıkarmak zorundaymış gibi hareket edilmemelidir. Önceden yapılmış aşılamaya bağlı titresi yeterli olan eski suşlar yeni üretilen acil müdehale aşılarda olmamalıdır). 20-08-2007

Yrd. Doç. Dr. Fatih M BİRDANE
AKÜ Veteriner Fakültesi Öğr Üyesi
Afyonkarahisar Veteriner Hekimler Odası Bşk
“

[dostvet]

Bir de şap hastalığına yakalanan hayvanların bu hastalığı en az zararla atlatılması için neler yapılabilir onu konuşalım.

Sekonder enf. engellemek ve şap nedeniyle oluşan semptomları hafifletmek amacıyla C vit., Oksitetrasiklin enj, ve antihistaminiklerden yararlanılabilinir.

Sizin ekleyeceğiniz varsa buyrun ark.lar.

[Murat KUTAY]

hayvan gebe ise oksitetrasiklinlerin zararlı oldugunu hepimiz biliyoruz..

ateş düşürücülerin çok faydasını gördüm şap hastalığında denemeyen arkadaşlara tavsiye ederim….

ağız yaraları nedeniyle hayvanlara yumuşak ve sulu gıdalar verilmesine dikkat edilmeli…

[ser_vet]

arkadaşlar akut dönemde non steroid _ antiflamatuvar ların kullanılması çok etkili oluyor…

[ericclapton]

ser_vet dediklerine aynen katılıyorum…

[onurkus]

çok doğru ama aşısız hayvan sayısı okadar fazlaki

[bbgknp]

Aşısız hayvan hareketlerine engel olunamıyor ki

[m.yucel]

teşekkürler..

[kenan_ats]

teşekkürler

[gakgosh]

teşekkürler

[Yazar]

Yazılar