[Murat KUTAY]

VULVA HASTALIKLARI

1- Vulvitis
2- Vulva yaraları
3- Vulvanın ödemi ve hematomu
4- Bartolin Kistleri
5- Ovula Nabothii:
6- Gartner Kistleri
7- Vulva tümörleri
8- Perivulvar dermatitis

1- Vulvitis
Vulva ve vestibulum’un yangısına denir. En fazla sığırlarda görülür kuyruk önce dışkıya oradan da vulvaya temas eder ve dışkıyı vulvaya bulaştırır.
Nedenleri:
1- Normal doğum veya doğuma yardımcı uygulamalar,
2- Vulva dudaklarının kontüzyonları,
3- Retensiyo sekundinarum Yavru zarlarının atılamaması,
4- Vulvanın yara ve tümörleri,
5- Sürekli vulvayı yalama ve vulvanın dışkı ile bulaşması,
Semptomlar:
Genel semptomlar: Ağrı, huzursuzluk, iştahsızlık, ayağını sık yere vurma, sık idrar ve dışkılama,
Lokal semptomlar:
-Vulvada ödem, şişkinlik, kızarıklık ve ısı artışı
-Ağrı ve ağrı semptomları,
-Vulva az olarak aralanırsa mukuslu veya mukopurulent akıntı,
-Topluiğne başı büyüklüğünde kabarcıklar görülür,
-Arka bacak ve kuyrukta akıntı izleri görülür.
Sağaltım:
Hastalık genel ve lokal semptomları beraber gösteriyorsa birlikte sağaltımı yapılmalıdır.
Genel sağaltım: Parenteral antiflojistik + aminoasitli preparatlar ve antibiyotik kullanılarak tedavi edilebilirler.
Lokal sağaltım:
Alt epidural anestezi yapılabilir. (Hastalıklı bölgeye lokal anestezik verilmez Vulvitiste vulvaya verilmez)
Antiseptikler verilir yara sağaltımı için antiflojistik pomat kullanılır, ayrıca kortizol ve antibiyotik kullanılabilir.

2- Vulva yaraları
Nedenleri:
Güç doğumlar
Boynuz darbeleri
Kavga sırasındaki ısırık ve tırmıklar
Semptomları
Eğer yara yeni ise kanama görülür. Eskimiş olgularda Nekroz görülür, ayrıca sistemik enfeksiyonlar görülebilir.
Sağaltım:
Yeni olgularda ilk olarak yara sağaltımı yapılmalıdır yara belirginleştirilir ve dikilir.
Eski olgularda nekrozlu doku antiseptiklerle yumuşatılır. Daha sonra nekrozlu alan uzaklaştırılır ve yarada çilek görünümü oluşur daha sonra lokal olarak antibiyotik, sikatrizan, analjezik pomat kombinasyonu uygulanır.
3- Vulvanın ödemi ve hematomu
Nedenleri:
Fizyolojik: Doğumdan hemen önce ve östrus döneminde görülebilir
Patolojik: Fizyolojik olmayan durumlarda gelişen ödemlerdir. Zorla çekme vulva yaraları ve tümörler neden olabilir.
Semptomlar: Şişme, ödem, kan sızıntısı, kan toplanması görülebilir.
Sağaltım:
Hafif olgular birkaç günde kendiliğinden iyileşir fakat iyileşme soğuk kompreslerle hızlandırılabilir.
Şiddetli olgularda hematom hemen açılmamalı olgunlaşması beklenmeli ve daha sonra açılmalıdır.
Eğer açılmasa apseleşme görülebilir. Olgunlaşınca ufak bir ensizyon ile açılır ve içi boşaltılır. Kanama olursa durdurulur. Daha sonra antiseptik solüsyon ve analjezik antibiyotik pomat kullanılarak tedavi edilir.
4- Bartolin Kistleri: Üretranın vulvaya bakan kısmında bulunurlar, Çiftleşme ve doğum sırasında bu bezler ortaya çıkarlar bu bezlerin tıkanması sonucu kistler oluşur.
5- Gartner kistleri: Bartolin kistlerinin daha arkasında (vajinanın daha iç tarafında) yer alır.
6- Ovula Nabothii: Serviksteki goblet hücrelerinden mukus salgılayan kanalların tıkanması ile oluşur.
Kistler hayvanın fertilitesini etkilemez sadece estetik olarak hoş değildir, içerik boşaltılarak sağaltım yapılır.

7- Vulva tümörleri
En fazla köpeklerde görülür. Kısraklarda en çok klitoriste görülen adenokarsinomlar görülür ve prognozu kötüdür.
Tedavi koterle veya lazer ile yapılmalıdır. Ensizyon tavsiye edilmez.
Bulaşıcı Veneral Tümör (Transmissible Veneral Tumor) {TVT}
Bulaşma çiftleşme ile olur. Sağaltımı yapılsa dahi hasta taşıyıcı olarak kalır. Bu yüzden kastre edilmeli ve damızlıkta kullanılmamalıdır. Kan yolu ve gen aktarımı yolu ile aktarılabilir. Hızlı gelişir. Karnabahar görünümünde kesik kokulu ve kanamalıdır. Çıplak elle müdahale edilmemelidir Zira insana aktarıldığına dair çeşitli bilgiler mevcuttur.
Sağaltım:
Sağaltıma başlanmadan kan tahlili yapılmalıdır. Eğer gerekli olursa kan nakli yapılarak sağaltıma başlanmalıdır.
Operatif sağaltım yapılmamalı antineoplastik ilaçlar kullanılmalıdır. Vincristine 0,05 mg/kg dozda dikkatli olarak 2-6 hafta süresince kullanılmalıdır Damar içi verilmeli damar dışına taşması nekroza neden olur. Fazla olursa doz nekrozlu alan kangrenleşir. Yan etkisi oldukça fazladır. İştahsızlık yaparlar
Bu neden ötürü önce kortizol uygulanıp daha sonra Vincristine uygulanabilir. Kortizol Tümör gelişimini azaltır yangıyı ortadan kaldırır. Ayrıca vitamin takviyesi yapılır. Daha sonra tekrar Kan tahlili yapılır. (ilk uygulamadan sonra) Hasta tedaviye uygunsa devam edilir. Diğer bir tedavi yöntemi de siklofosfamid tedavisidir.

8- Perivulvar dermatitis
Cinsel olgunluğa ulaşmadan kısırlaştırılmış hayvanlarda veya yaşlı hayvanlarda görülür Vulva üzerinde deri parçası vulvanın üzerine sarkar. Kaşıntı enfeksiyoz dermatit oluşur Vulvanın sık yalanması şikâyeti ile hasta sahibi kliniğe gelir. Dışkı ve idrar atılımında zorluk çekilir. Kesin sağaltım derinin operatif olarak uzaklaştırılması ile mümkündür
Vulvanın yapısına benzer ay şeklinde 2 ensizyon yapılır. Biri büyük diğeri küçük olacak şekilde böylece hastalıklı bölge araya alınmış olur Daha sonra iki ensizyon arası bölge uzaklaştırılır ve önce cilt altı dorsalden başlanarak sağlı sollu olarak basit ayrı dikiş ile dikilir daha sonra deri aynı yöntemle basit ayrı dikiş ile dikilir
Bu işlem genel anestezi altında yapılır sınırlı uyuşturma yeterli değildir.

[remzi54]

güzel not. teşekkürler…

[weejas]

not için teşekkürler…

[Mavi_-_ay]

saolun

[vet35]

tesekkurler

[vetaytek]

eyvalllah

[b.pirci]

teşekürler

[zulis]

teşekkürler

[Yazar]

Yazılar