[Murat KUTAY]

Yaralanmalarda İlk Yardım

TRAFİK KAZALARINDA YARALANMA

Trafik kazası petinizin başına gelebilecek en kötü olaylardan biridir. Böyle bir durumda olabildiğince sakin ve soğukkanlı davranmalı ve onun da sakinleşmesini sağlamalısınız.

Bilinç dışı davranışlarda bulunabileceğini unutmamalı temkinli davranmalısınız. Eğer bir solunum güçlüğü yoksa gerektiğinde ağzını bir parça sargı bezi ile bağlayarak size zarar vermesine engel olabilirsiniz.

Kanayan bir yarasının var olup olmadığını kontrol etmeli eğer varsa tampon veya turnike uygulayarak kanamayı durdurmalısınız. Bu arada turnikenin çok uzun süre kalmasının yaratabileceği gangren tehlikesinide göz önünde bulundurmalı ve yaklaşık 10 dakika ara ile turnikeyi gevşeterek dolaşımı sağlamalı ve hemen tekrar turnikeyi sıkmalısınız.

Solunumu ve kalp atışlarını kontrol etmeli, rahat soluk alabileceği bir pozisyona getirmeli, boynunda bir tasma varsa gevşetmelisiniz.

Kırık veya çıkık olma ihtimaline karşı yavaş hareket ettirmek kaydı ile bir battaniye veya sedye üzerine alarak en kısa sürede veterinerinize götürmelisiniz.

Mümkün olabilen en kısa sürede veteriner hekime ulaştırarak iç kanama veya şok olasılığına karşı erken müdahale yapılmasını sağlamalısınız.

Veterinerinize haber vererek gelişinizi bildirmeli ve gerekli hazırlıkların yapılabilmesi için zaman kazandırmalısınız. Böylece acil müdahalenin daha hızlı ve eksiksiz olması sağlanabilir.

DÜŞME SONUCU YARALANMALAR

Düşme sonucu yaralanmalar trafik kazalarında olduğu gibi tehlikeli durumlara neden olabilir. Bu tür kazalarda özellikle kırıklar çok oluştuğu için hastanın yerden kaldırılması sırasında çok dikkatli olunmalıdır. Hemen yerden kaldırmak yerine eğer anlayabiliyorsanız kırık ve yaralar açısından incelemeli ve hastanın yerden kaldırılması ondan sonra yapılmalıdır. Bunun içinde bir battaniye veya kalın bir kartonun üzerine yerden kaldırmadan kaydırarak aktarılmalıdır.

Eğer bir kanama varsa tampon veya uygulanabilirse turnike yaparak kanamayı durdurmalısınız. Bu arada turnikenin çok uzun süre kalmasının yaratabileceği gangren tehlikesinide göz önünde bulundurmalı ve yaklaşık 10 dakika ara ile turnikeyi gevşeterek dolaşımı sağlamalı ve hemen tekrar turnikeyi sıkmalısınız.

Ağız ve burun çevresinde birikinti (kan, salya vb.) temizlenmeli ve solunum rahatlatılmalıdır.

Bu tür düşmelerde özellikle iç kanama riski çok fazla olduğundan hemen veteriner hekime ulaşılmalıdır. Veteriner hekimin oraya gelmesi genellikle bir acil müdahale için yetersiz kalabileceğinden onu çağırmak yerine siz ona ulaşmaya çalışmalısınız. Böylece müdahale çok daha geniş imkanlarla yapılabilir.

Düşme sonucu özellikle kedilerde çene kırıkları çok fazla görüldüğünden kedinizde hiç bir problem yok gibi görünsede muhakkak veteriner hekiminize göstererek her hangi bir problem olup olmadığını teyit ettirin.

Hastanın şokta olabileceğini düşünerek ani haraketlerden ve yüksek seslerden kaçınmalısınız. Ayrıca şoktaki hayvanlar bilinçsiz haraket edebileceğinden kendinizide ısırık veya tırmalamalardan korumalısınız.

Veterinerinize haber vererek gelişinizi bildirmeli ve olay hakkında bilgilendirmelisiniz. Böylece acil müdahalenin daha hızlı ve eksiksiz olması sağlanabilir.

KAVGA SONUCU YARALANMALAR

Genellikle büyük köpeklerin saldırısına maruz kalan küçük ırk köpeklerde ve kedilerde bel ve boyun kırılmalarına oldukça sık rastlanır. Bu tür saldırıya maruz kalan kedi ve köpeklerin yerden kaldırılması ve veterinere ulaştırılması sırasında çok dikkatli olunması ve hastanın ani hareketlerden uzak tutulması gerekir.

Derin ısırık yaralarından dolayı oluşan kanamaların tamponlanarak veteriner hekime ulaştırılması zorunludur.

Çoğunlukla aynı boy ve kilodaki köpek karşılaşmalarında oluşan ısırık yaraları hayati tehlike yaratmamakla birlikte oluşabilecek komplikasyonlar açısından önemlidir. Çünkü bu tür ısırık yaralarında ısırılan bölgedeki tüyler ve ısıran hayvanın ağzındaki bakteriler deri altı ve kas dokusuna inerek enfeksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle kesinlikle veteriner hekim müdahalesi gerektirir.

Kavga sonucu oluşan doku ezilmelerinde bölgedeki hasar fazla değilse genellikle bir kaç günlük dinlenme sonrasında kendiliğinden iyileşebilir.

Yine kavga sonucu oluşan ancak derine inmeyen yaralanmalarda yani yüzeysel sıyrıklarda biokadin veya benzer bir antiseptikle bölgeyi temizlemek ve buna bir kaç gün devam etmek tedavi için çoğunlukla yeterlidir.

Kavgaya karışmış köpek veya kedi olayın şokundan olduğu gibi ağrı ve acı nedeniylede saldırgan davranışlarda bulunabilir. Bu nedenle müdahale ederken size bir zarar gelmemesi açısından dikkatli olunmalıdır.

KESİK VE BATMA YARALANMALARI

Kesik ve batma yaraları genellikle gezintiler sırasında cam, kıymık, metal parçaları gibi cisimlerin vücudun çeşitli bölgelerine özellikle ayak tabanlarına batması veya kesmesi sonucu oluşur. Bunun dışında düşme vakalarında yerdeki sivri cisimlerin vücuda saplanmasıyla da oluşabilir.

Kesik yaralarında kesilen bölgeye göre çok şiddetli kanamalar yada hafif kanamalar oluşabilir. Buradaki ilk müdahale kanamanın durdurulmasına yönelik olmalıdır. Bu amaçla kanayan bölgenin biraz üzerinden turnike uygulamak (eğer turnike uygularsanız yaklaşık 10 dakikada bir gevşeterek tekrar sıkmayı unutmayın) veya bir tamponla yara üzerine sıkıca bastırmak gerekir. Yapılan bu ilk müdahalenin ardından veteriner hekime acilen ulaşmalısınız. Bu konu şiddetli kanamalarda özellikle çok önemlidir. Veteriner hekiminiz kanamayı durduracak ve kesik bölgesinde herhangi bir yabancı cisim olup olmadığını kontrol edecektir.

Batma yaralanmaları kesik yaralanmalarına göre daha önemlidir. Çünkü cismin battığı bölgede derinlemesine bir hasar oluşturur ve bu da iç organların zarar görmesine neden olabilir. Bu tür batma yaralanmalarında yapılacak müdahalede dikkat edilmesi gereken şey batan cismin hemen çekilmemesidir. Öncelikle cismin battığı bölge incelenmeli ve altta zarar görebilecek bir organ olup olmadığı araştırılmalıdır. Örneğin karın boşluğuna batan cisimlerde cismi kesinlikle çıkarmaya çalışmayın ve eğer mümkünse yaklaşık 6-7 cm kadar üstünden keserek küçültün. Hemen veteriner hekiminize doğru yola çıkın ve bu arada cismin daha fazla batmasını veya haraket etmesini önlemeye çalışın.

Patilere batan ufak tefek kıymık ve dikenleri görebiliyorsanız, acil durum çantasındaki cımbızı kullanarak çekip alabilirsiniz. Burda dikkat etmeniz gereken çektiğiniz kıymığın veya dikenin hiç bir parçasının içerde kalmadığından emin olmaktır. Daha sonra bol antiseptikle bölge temizlenir ve bir sargı beziyle kapatılır. Eğer enfeksiyon gelişirse veteriner hekiminize danışarak uygun bir antibiyotik kullanabilirsiniz.

Yüzlek kesikler veya fazla derin olmayan kıymık batmaları sizin müdahalenizle veteriner hekime ihtiyaç duymadan iyileşebilir. Her ihtimale karşı hastanızı gözleyerek batma veya kesik bölgesinde şişme veya kızarıklık olursa hekiminize danışınız.

[ftnk]

saolasın emegıne saglık

[Alkaze]

Teşekkür ederim. Çok ayrıntılı ve datylı anlatmışsınız.

[Yazar]

Yazılar