[Hakan ARI]

Ahlatşahlar
Ahlatşahlar (Ermenşahlar, Sökmenliler) Beyliği

Van Gölünün batı sâhilinde bulunan Ahlat’ta, 12. asrın başlarında kurulmuş olan bir Türk devleti. 1100 senesinde Sökmen el-Kutbî tarafından kuruldu. 1207 senesinde Ahlat şehrine Eyyûbîler’in davet edilmesiyle son buldu. Ahlat’ta kurulan bu devlete Ahlatşahlar ve Ermenşahlar denildiği gibi, kurucusu olan Sökmen’den dolayı, Sökmenliler de denilmektedir.
Sökmen (Sökmen-I), Büyük Selçuklu Sultanı Melikşâh’ın amcasının oğlu Kutbeddîn İsmâil’in kölesiydi. Bu yüzden Sökmen el-Kutbî diye tanındı. Kendisini yetiştirip, Muhammed Tapar’ın kumandanlarından oldu. Adaleti ve iyiliğiyle şöhret kazanan Sökmen, Mervânîlerin Ahlat Emîri halka kötü davranınca, bu şehre çağrıldı ve ordusuyla o sıralarda Doğu Anadolu’nun en kalabalık ve müstahkem bir şehri olan Ahlat’a geldi. Savaşmadan şehri teslim aldı. O zamanlar Âzerbaycan ve Arran (Karabağ) melîki olan Muhammed Tapar, bu hizmetlerinden dolayı Ahlat ve Van çevresine, Sökmen’i vali tayin etti. Böylece 1100 (H.494) senesinde, Ahlatşahlar Devletinin temeli atılmış oldu.

Gittikçe kuvvetlenen Sökmen, Meyyâfârikîn’i (Silvan) topraklarına kattı. 1109’da, Haçlılara karşı, Sultan Muhammed Tapar’ın teşkil ettiği ittifaka katıldı. Musul Emîri Mevdûd ve Artuklu Emîri İlgâzi ile birlikte, Haçlıların elinde bulunan Urfa’yı kuşattılar. Urfa Kuşatması iki ay sürdü. Haçlılara yardım geldiğini gören Türk müttefik kuvveti, muhasarayı kaldırarak, Harran’a doğru geri çekildi. İki ay süren muhasarada Türk askeri, epey zayiat vermiş ve yorulmuştu. Askerlerini daha fazla zayi etmek istemeyen müttefikler, çekilmeyi daha uygun buldular.

Sultan Muhammed Tapar, 1111 senesinde Musul Emîri Mevdûd komutasında bir orduyu, Haçlılara karşı görevlendirdi. Hasta olmasına rağmen, Sökmen de askerleriyle birlikte bu orduda yer aldı. Fakat, 1112 senesinde, ordu, Haçlılarla çarpışırken, vefat etti. Sökmen’in cenazesi, askerleri tarafından Ahlat’a ***ürülerek defnedildi. Onun zamanında, Sökmenli Beyliği, başşehir Ahlat olmak üzere Malazgirt, Erciş, Adilcevaz, Eleşkirt, Van, Tatvan, Erzen, Bitlis, Muş, Hani, Meyyâfârikîn (Silvan) ve Bargiri şehirlerini elinde bulunduruyordu. Sökmen’den sonra; beyliğin başına, oğlu İbrahim, onun vefatından sonra diğer oğlu Ahmed, Ahmed’den sonra İkinci Sökmen geçti (1128).

Sökmenli (Ahlatşahlar) Beyliği, çocukluk dönemi hariç, İkinci Sökmen Bey zamanında en iyi devresini yaşadı.

Bu sırada Selâhaddîn-i Eyyûbî, 1174 senesinde bağımsızlığını ilan ederek, Eyyûbî Devleti’ni kurdu. Ülkesini genişleten Selâhaddîn Eyyûbî, Doğu Anadolu’yu da topraklarına katmak istiyordu. 10 Temmuz 1185’te vefat eden İkinci Sökmen’den sonra tahta geçecek bir kimsenin olmayışı, Selahaddin Eyyubî’ye arzusunu gerçekleştirme fırsatı verdi. Amcasının oğlunu, bir ordu ile Ahlat üzerine gönderdi. Fakat, Sökmenlilerin dirayet ve kuvvet sahibi beyi Seyfeddin Begtimur, duruma hakim olarak tahtı ele geçirdi. Yedi senelik bir iktidardan sonra, 1193 yılında damadı Aksungur tarafından tahttan indirildi. Aksungur, kayınpederinin yerini aldı ve kayınbiraderini hapsetti. 1197 senesinde ölen Aksungur’un yerine, Sökmen’in kölesi Atabeg Kutluğ geçti. Yedi günlük bir saltanattan sonra, halk tarafından tahttan indirildi. Yerine Begtimur’un oğlu Muhammed geçtiyse de, karışıklıklar bir türlü durmadı. Gürcülerin saldırısı, Erzurum melikinin yardımıyla atlatılabildi. Beyler arasında kavga devam etti. Halkın davet etmesi üzerine, Necmeddin Eyyûbî, 1207 senesinde Ahlat’a geldi ve şehri teslim alarak, Sökmenliler Devletine son verdi.

Kültür ve medeniyet: Her Türk-İslâm devleti gibi, ülkelerin tamiri ve insanların maddî ve manevî refaha ulaşmasını gaye edinen Sökmenliler (Ahlatşahlar) de, belde halkını huzura kavuşturmak için ellerinden gelen gayreti gösterdiler. Hükümdar ailesi ve çevresindeki devlet büyükleri, şanlarına yaraşır eserlerle beldelerini süslediler. Ahlat, Bitlis, Muş gibi, hakimiyet sahalarına giren şehirlerde, camiler, hastaneler, hamamlar, köprü ve medreseler yaptırarak, halkın sosyal ihtiyaçlarını gidermeye çalıştılar. Şehirlerin kale ve surlarını tamirle de, savunma tedbirleri aldılar. Emirlerinde bulunan insanların eğitimine çok önem verdiler. Onların, dinlerini en iyi şekilde öğrenmelerini temin için, üstün vasıflara sahip din adamı yetiştiren medreseler açtılar. Derviş gâziler için dergâhlar açıp, hürmet gösterdiler.

Toprakların en iyi şekilde değerlendirilmesi için, ziraî çalışmalara ehemmiyet verdiler. Elde edilen ürün ve temin edilen huzurla, insanlar refah içinde yaşadılar. Sağlanan refah sayesinde, kültür faaliyetleri hızlandı.

Ahlat’ta yetişen âlimler ve sanatkârlar, çevre memleketlere yayıldılar. İlmiyle âmil âlimlerin ve mücahid gâzilerin yurdu olarak tanınan Ahlat, Kubbet-ül-İslâm adıyla anılmaya başlandı. Ahlat’tan, Safiyüddîn Ebü’l-Berekât, Şeyh Mü’min ed-Darîr, Yahyâ bin Ahmed Hudâ-dâd, Muhammed bin Melik-dâd gibi âlimler yetişti. Konya Alâeddin Camiinin mimarı Hacı el-Ahlâtî, Tercan’da Mama Hatun türbe ve kervansarayının mimarı Mufaddal el-Ahlâtî ve Divriği Dârüşşifâsının mimarı Hurremşâh el-Ahlâtî gibi sanatkârlar, Ahlat’ta meydana gelen kültür ve medeniyet muhitinde yetiştiler. Yine Ahlatlı kimyager İbrahim bin Abdullah da boyacılıkta, bilhassa lâcivert imalinde mahir, tıp ve başka ilimlerde meşhurdu.

Çok çalışkan olan Ahlatlılar, Van-Tatvan-Vastan limanları ile Ahlat-Erciş arasında, büyük gemiler çalıştırdılar. Ticaret yaptılar. Van Gölü’nde acemiliklerini çıkaran Ahlatlı gemiciler, Karadeniz’de de ticarî faaliyetlere giriştiler. Tebriz’den gelen ticaret yolu üzerinde bulunan Ahlat, iki milyon altın vergi tahsil edebilecek bir şehir hâline geldi. Ticaret yolları üzerinde, hanlar ve kervansaraylar yaptıran Ahlatşahlar, tüccarlara kolaylıklar sağladılar. Buranın sanatkârları, demircilik ve çilingirlikle meşgul oldular. Ayrıca, Ahlat civarındaki kuyulardan çıkarılan kırmızı ve sarı renkli arsenik, komşu memleketlere ihraç edildi.

[Hakan ARI]

Artuklular
Artuklular (Artuklu, Artukoğulları) Beyliği

Üç kol halinde Hısnkeyfa (Hasankeyf) ve Amid (Diyarbekir), Mardin ve Meyyafarikin (Silvan) ve Harput’ta hüküm süren bir Türkmen hanedanı.

Hanedanın atası ve isim babası olan ve Oğuzların Döğer boyuna mensup bulunan Eksük oğlu Artuk, Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan’ın kumandanlarındandı. Anadolu’nun fethine katılıp, Yeşilırmak Vadisine kadar ilerledi. Anadolu’nun Türkleşip, İslamlaşmasına hizmet etti. Sultan Melikşah döneminde, Karmatileri itaat altına almak için, Bahreyn seferine çıktı. Melikşah’ın kardeşi Tutuş, ona gördüğü hizmetler karşılığı olarak Filistin’in idaresini verdi. Bununla beraber, Kudüs’te kısa bir müddet hüküm süren Artuk Bey, 1091 senesinde vefat etti.

Artuk Beyin ölümünden sonra oğulları, Haçlılar ve onlarla işbirliği yapan Fatımîlerin baskıları sonucu bu bölgede fazla kalamadılar. Oğullarından Muinüddin Sökmen, Mezopotamya emirleri arasındaki çekişmeden faydalanarak ele geçirdiği Hısnkeyfa’da, Hanedanın birinci kolunu kurdu (1102).

1. Hısnkeyfa (Hasankeyf) Artukluları (1102 – 1281)

Sökmen, 1102 yılında Hısnkeyfa’da tesis etmiş olduğu beyliğini sağlamlaştırmak için, Büyük Selçuklu Sultanı Muhammed Tapar’a bağlılığını arz etti ve onun hizmetine girdi. Sultanın emri üzerine, kardeşi İlgazi ile birlikte bazı ayaklanmaları bastırdı. Yeğeni Yakuti, 1103 yılında, Mardin’i ele geçirdi. Bu sırada Urfa, Antakya, Trablus ve Kudüs gibi şehirleri ele geçiren Haçlılar, Mardin ve Harran yörelerine de taarruzda bulunuyorlardı. Sökmen Bey, emir Çökermiş’le birlikte, Haçlıların bu faaliyetlerine karşı harekete geçerek, Urfa Haçlı Kontu Joscelin ile Kudüs Kralı Baudouin’in kumandasındaki Haçlı ordusunu, büyük bir bozguna uğrattılar. Joscelin ve Baudouin’in esir edildiği savaşta, Haçlılardan 30 bin kişi öldürüldü. Böylece, Haçlı ilerlemesine mani olan Sökmen, Dımaşk Atabegi Tuğtekin’e yardıma giderken yolda hastalanarak, 1104 yılında vefat etti.

Sökmen’den sonra yerine geçen oğlu İbrahim Bey, muktedir bir hükümdar olamadı. O, daha çok Mardin’de hakimiyetini tesis eden amcası İlgazi’ye tabi oldu. Daha sonra Davud ve Kara Arslan dönemlerinde, Anadolu Selçukluları’na tabi olan Artuklular, Nureddin Muhammed devrinde, Eyyubîler’in hakimiyeti altına girdiler. 1231 yılında, Hısnkeyfa ve Diyarbekir üzerine sefere çıkan Eyyubî Hükümdarı Melik Kâmil, Artukluların bu şubesine son verdi. Hükümdarlığını kaybeden Hısnkeyfa kolunun son Artuklu emiri Melik Mes’ud, Moğollar tarafından öldürüldü. Hısnkeyfa ve Amid Artuklularına kurucusundan dolayı, Sökmenliler de denir.

2. Harput Artukluları (1185 – 1233)

Artuk Beyin torunu Belek bin Behram, 1112 yılında, Harput ve Palu’ya hakim olarak, bölgede kendi beyliğini kurmuştu. Amcaları Sökmen ve İlgazi ile birlikte, bütün ömrünü haçlılarla mücadeleye harcayan Belek Bey’in gösterdiği kahramanlık, İslam âleminde destanlaşmıştır. Belek Bey, 6 Mayıs 1224’de muhasara altında tuttuğu Menbiç kalesinden atılan bir okla şehid edildi.

Belek Beyin ölümünden sonra Harput, 1185 yılına kadar Hısnkeyfa Artuklularının idaresi altında kaldı. Bu tarihte Artuklu hükümdarı Nureddin Muhammed’in ölümü üzerine oğulları arasında başgösteren saltanat mücadelelerinde, İkinci Sökmen, hakimiyeti ele geçirdi. Bu durum üzerine, diğer oğlu İmadeddin Ebu Bekr, Harput ve çevresine hakim olarak, beyliğini ilan etti. Ebu Bekr, 1204 yılında ölünce, yerine Nizameddin İbrahim geçti. Nizameddin İbrahim’in ölümünden sonra, Harput Artukluları, Eyyubîlere tabi oldular. 1185 yılında ise, Anadolu Selçuklu Devleti kumandanlarından Kemaleddin Kayar, Eyyubîleri, Harput civarında bozguna uğrattıktan sonra, şehri alarak Artukoğulları Beyliği Harput şubesine son verdi.

3. Mardin Artukoğulları (1106 – 1409)

Artuk Beyin ölümünden sonra, beş yıl, kardeşi Sökmen ile beraber Kudüs valiliğinde bulunan Necmeddin İlgazi, buradan ayrıldıktan sonra, Selçuklu meliki Dukak’ın yanına giderek, Haçlılarla mücadeleye atıldı. Büyük Selçuklu Sultanı Muhammed Tapar döneminde, dört yıl, Bağdat şahneliği görevinde bulundu. İlgazi, bu vazifeden alındıktan sonra, yeğeni İbrahim’in elinden Mardin’i zaptederek, burada Mardin Artukoğulları veya İlgaziler denilen Artukoğulları kolunu kurdu.

Mardin’den sonra Nusaybin’i ele geçiren İlgazi, Sultan Tapar’ın emriyle Haçlılara karşı düzenlenen 1112 seferlerine katıldı. Emir Mevdud komutasında olarak Urfa’nın kuşatmasına katılan İlgazi, kalenin zaptına muvaffak olamadı. Ancak, Harran, Haçlıların elinden alındıktan sonra, İlgazi’ye devredildi. 1117’de Halep’i alan İlgazi, buranın idaresini oğlu Timurtaş’a verdi. Antakya Haçlıları üzerine sefer düzenleyip, 1119’da şehir civarında yapılan muharebede, büyük bir zafer kazandı. Bu savaşta Antakya kontu Rogen dahil, Haçlı ileri gelenleri öldürüldü. Akdeniz sahiline kadar ilerlenip, çok ganimet alındı. İlgazi, Haçlıları kuzeyde de takip edip, Göksun’a kadar ilerledi. Böylece, Haçlıların kuvveti kırıldı, karşı tedbir almalarının önüne geçildi. Selçuklu Sultanı Mahmud, İlgazi’nin muzafferiyetinden ziyadesiyle memnun olup, 1120’de Meyyafarikin’i (Silvan) ona verdi.

1122 senesinde vefat eden İlgazi, adaleti, ihsanı ve halka hizmeti ile meşhurdu. Diğer memleketlere kıyasla Mardin ve Halep’te vergileri hafifletmek suretiyle halkın sevgisini kazandı. Hakim olduğu bölgede Asayiş, nizam ve intizamı sağlayan İlgazi, imar faaliyetlerine de büyük önem verdi.

İlgazi’nin ölümünden sonra oğullarından Süleyman, Meyyafarikin’e; Timurtaş, Mardin’e; yeğeni Süleyman da Halep’e hakim oldular. Bu sırada diğer yeğeni Belek de, Harput ve Palu civarında kendi beyliğini kurdu. Süleyman’ın ölümünden sonra Hüsameddin Timurtaş, Mardin şubesine daha geniş bir şekilde sahip oldu. Timurtaş’ın 1154 yılında ölümünden sonra yerine oğulları arasında en liyakatlisi olan Necmeddin Alp geçti. Bu bey döneminde Mardin Artukoğulları ile Hısnkeyfa Artukluları arasında sıkı bir dostluk ve işbirliği sağlandı. Güneydoğu Anadolu Bölgesi, bu sayede imar ve medeniyet yolunda ilerledi. Necmeddin Alp, yirmi iki yıl saltanat sürdükten sonra 1176 senesinde vefat etti. Necmeddin Alp dönemi, Artukoğullarının en parlak yılları oldu. Bundan sonra Artuklu ülkesi, önce Eyyubîler, sonra da Moğolların baskısı altında kaldı. Moğollara bağlı olarak saltanatlarını devam ettiren silik beyler döneminden sonra, Mardin Artukoğulları 1408 yılında Karakoyunlular tarafından ortadan kaldırıldı.

Artuklular, Büyük Selçuklu Devleti’ne tabi olduklarından, devlet teşkilatı, müessesesi ve idare tarzı Selçuklulara benziyordu. Devletin temel siyaseti cihad, Haçlılar ve İslam alemindeki sapık ideolojiler ile mücadele idi. Anadolu’nun Türkleşip İslamlaşmasında büyük hizmetleri geçti. Artukluların hakim oldukları bölgelerde Türklerden başka Arap, Süryani, Rum, Ermeni ve bir miktar da Yahudi vardı. Her millet, kendi lisanını konuşurdu. Türkler ve Araplar Müslüman, Ermeni ve Rumlar Hıristiyan, Süryaniler kendi mezheplerinde idiler. Artuklu hükümdarları ve devlet adamları, ilme meraklı olup, ilim ve irfan müesseseleri kurup, âlimleri himaye ettiler. Meşhur fıkıh alimi Şihabüddin-i Sühreverdi, Artuklulardan çok hürmet görüp; Elvah el-İmadiyye adlı eserini İmadüddin Ebu Bekr’e arz etti. Kemaleddin Ebu Salim, Ebu Ali el-Sofi, Cezeri ve Bedi’uzzeman, eserler yazıp, Artuklu hükümdarlarına ithaf ettiler. Ayrıca, pek çok âlim, nakli ve akli ilimlerde eserler yazdılar.

Artuklu hükümdarları saray ve şehirlerde kurdukları kütüphanelerde, binlerce ciltlik kitaplar toplamışlardır. Artukluların inşa ve imar faaliyetleri, mimari eserleri çok meşhur idi. Artuklular, Orta Asya ve İslam alemindeki mimariyi birleştirip kaynaştırarak, kıymetli eserler inşa ettiler. Artuklu ülkesindeki iktisadi yükselişe paralel olarak, ihtiyaca ve lüzumuna göre; hükümdar, devlet adamları, hanedan mensupları ve hayırseverler; cami, medrese, imaret, zaviye, türbe, hastane, hamam, çarşı, han, köprü, kervansaray, kale ve surlar ile memleketi süsleyip, medeniyet diyarı haline getirdiler. Bunlardan en meşhurları:

Mardin’de Emineddin ve Cami’ el-Asfar da denilen Necmeddin külliyeleri; Harput, Silvan, Mardin, Koçhisar (Kızıltepe) Ulu Camileri, Harput Alacalı Cami, Mardin’de Latifiye de denilen Abdüllatif Camii, Bab-es-Sur da denilen Melik Mahmud Camii; medreselerden ise Mardin’de Hatuniye de denilen Sitti Radviyye, Ma’rufiye, Şehidiye, Melik Mensur, Altunboğa, Zinciriyye de denilen Sultan İsa, Harzem’de Tacüddin-i Mes’ud, Diyarbekir’de Mes’udiyye ve Zinciriyye medreseleri; hamamlardan Mardin’de Maristan, Radviyye, Yeni Kapı ve Ulu Cami. Harput’ta dere hamamları, Hısnkeyfa, Haburman Botaman Suyu, Deve Geçidi köprüleri, ayrıca Hısnkeyfa Sarayı, Diyarbekir İçkale Sarayı, Mardin’de Firdevs Köşkü, Silvan’da Darü’l-Acemiyye Sarayı, Diyarbekir’de Ulu Beden, Yedi Kardeş Burçlar, Harput Kalesi ve zamanın tahribatına uğramış pek çok eser inşa ettirdiler. Bunlardan bazıları hala kullanılıp, hizmet vermektedir. Artuklu şehirlerinden Mardin, Diyarbekir, Hısnkeyfa (Hasankeyf), Meyyafarikin (Silvan), Duneyser (Koçhisar, Kızıltepe), Nusaybin, Dara, Harput ve Halep havalisindeki Artuklu eserlerinin mimari yapısı, sanatkârlığı, zarifliği, tezyinatı, kullanılan malzemenin seçimi çok ustaca olup, şaheser mahiyettedir.

[Hakan ARI]

İnaloğulları Beyliği
İnaloğulları Beyliği

Diyarbakır’da (Amid) bir asra yakın hüküm sürmüş olan Türk beyliği.
Sultan Melikşah’ın ölümünden sonra çıkan karışıklıklar sırasında, son Mervânî Emîri Nâsırüddevle Mansûr, Meyyâfârikîn’i alarak Diyarbekir bölgesindeki emirliğini tekrar kurmaya çalıştı. Fakat Suriye Selçukluları Sultanı Tutuş, daha önce davrandığı için, Diyarbekir’i ele geçirerek, Sultan Emir Tuğtegin’i vali tayin etti. Tuğtegin, Sultan Tutuş ile birlikte Berkyaruk’a karşı savaşırken, esir düştü. Bu sırada Tuğtegin’in yokluğundan faydalanan Türk beyleri, Diyarbekir bölgesini paylaştılar. Sadr adlı bir Türk beyi de, Diyarbakır’a hâkim oldu. Musul emîri Kürboğa’nın şehri ele geçirme teşebbüsünü başarıyla önleyen Sadr, kısa süre sonra öldü. Yerine, beyliğin kurucusu olarak kabul edilen Türkmen beylerinden İnal geçti. Emir İnal da az sonra ölünce, yerine oğlu İbrahim geçti.

Emîr İbrahim, Suriye Selçukluları Dımaşk kolunun sultanı Dukak’a tâbi oldu. 1098 senesinde, Haçlıların elindeki Antakya’yı geri almak için harekete geçen Musul Emîri Kürboğa idaresindeki Selçuklu ordusunda, İnaloğulları da yer aldı. Türkiye Selçukluları Sultanı Birinci Kılıç Arslan, 1105 senesinde Meyyâfârikîn’e gelince, Emîr İbrahim, tâbiiyetini bildirdi ve Sultan’la beraber, Musul Seferine katıldı. Birinci Kılıç Arslan, bu seferde ölünce, İnaloğulları kısa bir süre bir yere tâbi olmadılar. Ahlat Emîri Sökmen el-Kutbî’nin, 1108 senesinde Meyyâfârıkîn’i ele geçirmesiyle Diyarbekir bölgesi emîrlerinin yanında İbrahim de ona bağlandı. İnaloğlu İbrahim, 1109 senesinde ölünce, yerine oğlu Sa’düddevle Ebû Mansûr İl-Aldı geçti. İl-Aldı, 1115’te Cur Nehrinin doğusundaki, Meyyâfârıkîn’e bağlı kırk köyü ele geçirdi. 1124 senesinde, Diyarbakır’da faaliyetleri artan bozuk itikad sahibi İsmailîleri ortadan kaldırdı. Böylece, İsmailîlerin bozuk itikadı, bu bölgede yayılma imkânı bulamadı.

Emîr Zengî, 1127 senesinde Musul’da, Aksungur’un yerine geçtikten sonra, topraklarını genişletmek istiyordu. Mardin Artuklu Emîri Timurtaş ile İl-Aldı birleşerek, Emîr Zengî’ye karşı koymaya çalıştılar. Fakat başarı sağlayamadılar. Emîr Zengî, Sercî’yi zaptetti. Bir müddet sonra Timurtaş, Zengî ile birleşerek, eski müttefiki İl-Aldı’nın hâkim olduğu Amid şehrini kuşattı. Bunun üzerine İl-Aldı, Harput Artuklu Emîri Davud’dan yardım istedi. Emîr Davud, yardım için Amid’e gelince, 1134 senesinde, şehir önlerinde, iki ordu karşılaştı. İl-Aldı ve Davud yenilerek kaleye çekildiler. Zengî ile Timurtaş, muhasaraya devam ettilerse de, kuvvetli surlara sahip olan şehri ele geçiremediler. Emîr İl-Aldı, 1142 senesinde vefat etti.

Emîr İl-Aldı’nın ölümünden sonra, veziri Nisanoğlu Müeyyeddin ile çocukları, beyliğin idaresini ele aldılar. Vezir Müeyyeddin, İl-Aldı’nın oğlu Cemâleddin Şemsülmülûk Mahmud’u, emîrlik makamına geçirdi. 1144 senesinde, Atabeg Zengî, yeniden Diyarbekir bölgesine girerek İnaloğullarına ait Ergani, Hâlar, Tulhum ve Çermik gibi kale ve kasabaları zaptetti.

İnaloğullarının merkezi Diyarbakır, 1160 yılından itibaren Artuklular’ın tehdidi altına girdi. 1163 senesinde, Artukluların, Şemseddin Sevinç kumandasında gönderdiği ordu, Amid’i (Diyarbakır) kuşattı. İki tarafın da mancınık gibi muhasara aletleri kullandığı bu kuşatma, dört ay sürdü. Şehrin düşeceğini anlayan Emîr Mahmud ve vezîri Ebü’l-Kâsım Ali, Danişmendli Yağıbasan’dan yardım istediler. Yardım isteğini kabul eden Yağıbasan, Artuklu Emîri Kara Arslan’ın damadı olmasına rağmen, onun topraklarına girdi ve bazı şehirlere taarruz etti. Kara Arslan, Amid kuşatmasını kaldırmak zorunda kaldı. Ertesi sene Kara Arslan, Amid’i tekrar kuşattı ise de, başarılı olamadı ve geri çekildi. Amid kadısı Nasiheddin, 1165 senesinde Hısnkeyfa’ya giderek, Kara Arslan ile İnaloğulları arasında bir anlaşma sağlamaya muvaffak oldu. 1179 senesinde Vezir Ebü’l-Kâsım Ali ölünce, yerine Mesud geçti.

Hısnkeyfâ Artuklu emirliğinin başına, Fahreddîn Kara Arslan’ın ölümünden sonra Nureddin Muhammed geçerek Selahaddin Eyyûbî’ye tâbi oldu. Nûreddin’in tek isteği, Amid şehrine sahip olmaktı. Sultan Selahaddin de, Amid’i alınca, ona vereceğini vaad etti. Nitekim, 1183 senesinde, Selahaddin Eyyûbî kuvvetleri ile gelerek, şehri kuşattı ve uzun muharebelerden sonra, Nisan ayının yirmi dokuzunda Amid’e girdi. Selahaddin Eyyûbî, şehrin idaresini Nureddin’e verdi. Çok yaşlanmış olan İnaloğlu Mahmud’a hürmet ederek, maaş bağladı. Amid şehri, Artukoğullarına verildi. İnaloğulları beyliği de son buldu.

İnaloğulları zamanında Amid (Diyarbakır), iktisadî ve kültürel bakımdan çok ilerledi. Şehirde önemli imar faaliyetlerinde bulunuldu. İl-Aldı zamanında yanan Ulu Cami, tekrar inşa edildi. İnaloğulları zamanında Amid’de dokuma sanayii çok gelişti. Bilhassa, halı, kumaş ve çadır bezleri îmâl ediliyordu. 1122 senesinde, Amid’e bağlı Zülkarneyn ve Ergani kaleleri civarında bakır madeni bulunmuş ve işletilmiştir.

[Hakan ARI]

Mengücekler
Mengücükler (Mengücükoğulları, Mengücekler, Mengücekoğulları)

Erzincan, Kemah ve Divriği’de, on birinci yüzyılın sonundan, on üçüncü yüzyılın sonuna kadar hâkim olan Türk beyliği.
Kurucusu olan Mengücük Gâzi, Büyük Selçuklu Devleti sultanlarından Alparslan’ın kumandanlarındandır. Onun; Oğuzlar’ın, Kayı, Bayat, Karaevli veya Alkaevli boylarından birine mensup olduğu hakkında görüşler mevcuttur.

1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra, Anadolu’nun zaptı için vazifelendirilen beylerden biri de Mengücük Gâzi idi. Süratle harekete geçen Mengücük Gâzi, Erzincan, Kemah, Divriği ve Şarkî Karahisar’ı hâkimiyeti altına alarak, kendi adıyla anılan beyliğini kurdu (Bkz. Anadolu Beylikleri). Ömrü Gürcüler, Rumlar ve Abhazlara karşı cihadla geçen Mengücük Gâzinin, 1118’de şehit düştüğü rivayet olunmaktadır. Kemah yakınlarında, Karasu kıyısında bulunan bir kümbetin Farsça kitabesinde Mengücük Gâzi hakkında; “Âlim, âdil, ülkeler fetheden, halkın sığınağı; Erzurum, Erzincan, Kemah, Diyarbakır ve bunların kalelerini alan; dinsizlerin ciğerlerini dağlayan, boyunlarını kılıçla vuran Mengücük Gâzi. Allah ruhunu şâd eylesin, kabrini nurlandırsın, günahlarını bağışlasın” yazılıdır.

Mengücük Gâzinin yerine, oğlu İshak geçti. Babasının genişleme siyasetini takip eden İshak Bey, 1120’de Artukoğlu Emir Belek’e esir düştü. Daha sonra esaretten kurtuldu ise de, beyliği, Danişmendliler’in hâkimiyeti altına girdi.

Danişmendli Melik Gâzinin hükümranlığı altında yirmi beş yıl hüküm sürdükten sonra, 1142’de vefat etmesiyle, Mengücükler ikiye ayrıldı. İshak Beyin oğullarından Davud Şah, Erzincan, Kemah; Süleyman Şah da Divriği kolunun ilk beyleri oldular. Anadolu Selçuklu Devleti’ne tâbi olan Mengücük Devletinin Erzincan – Kemah koluna, 1228 yılında son verildi. Siyasî tarihi, bütünüyle bilinmeyen Divriği kolu da, Moğol hükümdarı Abaka’nın, 1277’de şehri tahrip etmesiyle sona erdi.

Doğu Anadolu’da Erzincan, Kemah, Divriği ve Şarkî Karahisar’a sahip olan Mengücükler, siyasî faaliyetlerinden ziyade, inşa ettirdikleri sanat eserleriyle tanınırlar. Her biri birer sanat şâheseri olan hayır müesseseleri yaptırdılar. Erzincan’daki eserleri, şehrin zelzelelerde gördüğü zararlardan dolayı zamanımıza kadar gelememiştir. Erzincan civarındaki kitabesiz kümbetin, Mengücüklere ait olduğu kabul edilir. Kemah ve Divriği’de, pek çok Mengücük eseri mevcuttur. Kemah’takiler, harabe hâlindedir. Divriği’de Ahmed Şahın yaptırdığı Ulu Cami, sanat tarihi bakımından kıymetlidir. Ulu Cami’nin yanında, 1231’de yapılan bir de Darüşşifa (hastane) vardır. Dârüşşifâ, Mengücük ailesinden Turan Melek Hatun tarafından yaptırılmıştır.

Erzincan’ı ilim ve kültür merkezi hâline getiren Mengücük beyleri, ilim ve sanat adamlarının hâmisiydiler. Mengücük hânedan mensupları, öksüz, fakir ve zavallıların sahibi olup, onları himaye ederlerdi.
__________________

[Hakan ARI]

İnançoğulları Beyliği
İnançoğulları (Lâdik Beyliği)

On üçüncü ve on dördüncü asırlarda, Lâdik’te (Denizli) hüküm süren bir Türk beyliği. Moğol istilâsı önünden kaçarak Denizli ve Honaz bölgesine gelen Türkmenler tarafından kurulmuş olan bu beyliğe Lâdik Beyliği de denilmektedir.

Denizli yöresi, 1071 Malazgirt Muharebesi’ni takip eden senelerde, Anadolu’nun büyük bir kısmı ile beraber, Kutalmışoğlu Süleyman Bey tarafından fethedildi. Bir süre Türklerin elinde kaldıktan sonra, 1097 senesinde tekrar Bizanslıların eline geçti. Zaman zaman, Bizanslılarla Türkler arasında el değiştiren Denizli, 1206 senesinde tekrar fethedildi. Lâdik (Denizli), 13. asrın son yarısında, Honaz ve Afyonkarahisar ile birlikte, Anadolu Selçukluları’nın meşhur veziri Sâhib Ata Fahreddin Ali’nin oğullarına ıktâ olarak verildi. Ancak, 1276 senesinde bölge, Germiyan hâkimiyeti altına girdi. 1277 senesinde meydana gelen Cimri olayı sırasında, Karamanoğulları ve müttefikleri Konya’yı zaptedip, Cimri’yi, Selçuklu tahtına oturttular. Cimri olayını bastırıp, Konya’ya yeniden hâkim olan Selçuklu sultanı Üçüncü Gıyaseddin Keyhüsrev, daha sonra ordusuyla Denizli’ye girdi. Germiyanlı Ali Bey tevkif edilerek, Afyonkarahisar’a hapsedildi. Lâdik, tekrar Sâhib Ata ailesine verildi. Ancak, 1277 senelerinde Germiyanlılar burayı yeniden ele geçirdiler ve beyliğin başına da Germiyan beyinin yeğeni Bedreddin Murad’ı getirdiler.

1287 senesinde, Denizli yöresinde topladığı kuvvetlerle Germiyanlılar üzerine yürüyen Sâhib Ata’nın torunu, savaşta öldürüldü ve ordusu dağıtıldı. Ertesi sene Germiyan Beyi ile Denizli Beyi Bedreddin Murad, Selçuklularla sulh yapmak için Konya’ya gittiler. Sultanın emirlerinden olan Has Balaban, bunları karşılayarak görüştü ve Bedreddin Murad’ın beyliğini kabul ettiklerini bildirdi. Kısa bir sükûnet devresinden sonra, 1289 senesinde, Germiyanlılar ve Selçuklular arasında tekrar mücadele başladı. Selçuklu Sultanının emîrlerinden İzzeddin Bey, Lâdik Beyi Bedreddin Murad’ın üzerine yürüyünce, Germiyan ordusu yardıma geldi. Günler mevkiinde yapılan savaşta, Germiyan ordusu bozguna uğradı. Bedreddin Murad, bu savaşta öldürüldü. Ordusunun bir kısmı da kılıçtan geçirildi. Böylece Lâdik, tekrar Sâhib Ataoğulları’nın eline geçti. Sâhib Ataoğulları Beyi, kuvvetleriyle Karamanoğlu Güneri Bey üzerine gidince, bu bölgedeki Türkmenler, bağımsızlık yolunda daha rahat hareket etme imkânı buldular. Aynı senelerde, İlhanlı valisi Geyhatu, İlhanlı tahtına çıkmak için Anadolu’dan ayrılınca, Denizli bölgesindeki Türkmenler, harekete geçti. Bunun üzerine Geyhatu, hemen geri dönerek 1291 senesinde Türkmenlerin üzerine yürüdü. Geyhatu, Menteşe ve diğer Türkmenleri de büyük bir mağlûbiyete uğratarak geri döndü. Bu bölge karışıklık içinde kaldı.

On dördüncü asrın başlarında Germiyanoğulları hâkimiyetinde bulunan Lâdik Beyliğinin başına Ali Beyin oğlu İnanç Bey getirilmişti. İlhanlıların Anadolu valisi Emîr Çoban, 1314 senesinde Anadolu’ya geldiği zaman, ona itaatini bildiren beyler arasında İnanç Bey de bulunuyordu.

İnanç Beyden sonra Murad Arslan, Denizli Beyi oldu. Murad Arslan Bey nâmına kesilmiş bir sikke ile Türkçe Fâtiha ve İhlâs Tefsîrleri vardır. Murad Arslan’ın vefat târihi belli değildir. Ancak, yerine geçen oğlunun 1360 tarihli bir sikkesi mevcuttur. Murad Arslan’dan sonra Hüdâvendigâr-ı Muazzam, Sâhib-üs-Seyf vel-Kalem, Celâlüddevle ved-Dîn unvanlarıyla anılan oğlu İshak Bey bin Murad Arslan, Denizli beyi oldu. Denizli’nin 1366’da meydana gelen bir zelzele ile harap olmasından iki sene sonra, 1368 yılında, Germiyanlılar tarafından alınması ile, Lâdik Beyliği son buldu. Germiyanoğlu Süleyman Şah, Denizli’de sikke kestirmiş ve zelzeleden yıkılan Ulu Camiyi yeniden yaptırmıştır. Yıldırım Bayezid, 1390’da Batı Anadolu Beyliklerini ortadan kaldırınca, Denizli de Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.
__________________

[Hakan ARI]

Menteşe Oğulları
Menteşeoğulları (Menteşeoğlu, Menteşe) Beyliği

Güneybatı Anadolu’da kurulan bir Türk beyliği. Merkezi, bugünkü Muğla vilâyeti olan bu beyliğin hâkimiyeti, on üçüncü yüzyılın ortalarından on beşinci yüzyılın başlarına kadar devam etti.

Anadolu’ya bütünüyle sahip olup, askerî ve siyasî hâkimiyetlerini iskân siyasetiyle de pekiştirmek isteyen Selçuklular; gazâ akınları için, Moğol zulmünden kaçan Türk boylarını batıya yerleştiriyorlardı. Menteşe Beyin kumandasındaki Türkler de, Bizanslıların Karya, Osmanlılar’ın Menteşe eli dedikleri, bugün Muğla denilen bölgeye yerleştirildi. Bu arada Moğol tesiriyle Selçuklu Devleti nüfuzunun günden güne azalması, uçlardaki Türk unsurlara, geniş bir hareket serbestisi vermekteydi. Nitekim, Menteşe Bey idaresindeki Türkmenler de, 1261’den sonra Muğla çevresinde fetihlere girişerek, bölgeye daha sağlam bir şekilde yerleşmeye başladılar. 1278 yılında, Bizans İmparatoru Mihail-VIII’in oğlu Andronikos, Muğla’yı büyük bir ordu ile kuşattı ise de alamadı. Aydın ve Güzelhisar kalelerini tahkim edip geri döndü. Onun dönüşü ile harekete geçen Menteşe Bey, kısa sürede Aydın ile Güzelhisar’ı zaptetti (1282). Böylece Türkler, Menderes havzasına tamamen hâkim oldular.

On üçüncü yüzyılın ikinci yarısından sonra başlayan hâkimiyetleri, Antalya’nın Alakır Çayı batısından itibaren; Fenike, Kaş, bütün Muğla, Çameli, Acıpayam, Tavas, Bozdoğan ve Çine’ye kadar yayıldı. Donanmaya sahip olan Beylik, Akdeniz ve Ege denizinde faaliyetlerde bulundu.

1282 yılından sonra vuku bulan olaylarda, Menteşe Beyin adına rastlanmamaktadır. Bu durumda onun, 1282 yılı sonunda veya 1283’te vefat ettiği sanılmaktadır. Meğri yakınlarında bulunan türbesinde medfundur. Menteşe Beyden sonra, yerine oğlu Mesud Bey geçti. Saltanat değişikliğinden faydalanmak isteyen Bizanslılar, tekrar Karya üzerine sefere kalkıştılarsa da muvaffak olamadılar. Bizanslıları bozguna uğratan Mesud Bey, güçlü donanmasıyla Rodos Adasına çıkartma yaptı. 1300’de yapılan çıkartma ile Rodos Adasının Türkler tarafından fethi, papalığı harekete geçirdi. Papa Beşinci Kleman ile Fransa Kralı Güzel Filip’in teşvik ve yardımları üzerine, Hıristiyanlığın korsan, tarikat mensubu Sen Jan Şövalyeleri, Rodos’a hücum ettiler. 1310 yılında başlayan Sen Jan Şövalyelerinin hücumu, 1314 yılında Rodos’un işgaline kadar devam etti. Mesud Bey, 1320’den önce vefat edince, yerine oğlu Şücâüddin Orhan Bey geçti.

Şücâüddin Bey de, 1320’de Rodos Adasına sefer tertip edip, adayı işgalden kurtarmak istedi, fakat muvaffak olamadı. 1340’larda vefat ettiği tahmin edilen Şücâüddin Orhan Bey’in yerine oğlu İbrahim Bey geçti.

İbrahim Bey, Latin Haçlılarının işgaline uğrayan İzmir’i kurtarmak için, 1344’te Aydınoğlu Umur Bey’e yardım etti. Menteşe donanması, Latinleri devamlı taciz etti. Menteşe ve Venedik donanmasının mücadelesi, 1355 antlaşmasına kadar sürdü. İbrahim Beyin 1360’larda vefatıyla Menteşeoğulları Beyliği, Mûsâ, Mehmed ve Ahmed adlarındaki üç oğlu arasında taksim olunarak idare edildi.

Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli’nde genişleyip büyümesiyle, Menteşeoğulları Beyliği toprakları da, Yıldırım Bayezid Hanın, 1390 Anadolu seferi sonunda Osmanlı hâkimiyetine geçti ve 1402 Ankara Savaşı’na kadar Osmanlı hâkimiyetinde kaldı.

Timur Han, Anadolu beylerine eski yerlerini iade ettiğinde, İbrahim Beyin oğlu İlyas Beye de Menteşe’yi verip, emir tayin etti. 1402-1413 yılları arasındaki Fetret devrinden sonra, Menteşeoğulları ailesi, 1414 yılında Osmanlı Sultanı Çelebi Mehmed Hanın yüksek hâkimiyetini tanıdı. Menteşe toprakları, 1424 yılında, bütünüyle Osmanlı Devletine katıldı.

Anadolu’nun güneybatısında iki yüz yıla yakın hakim olan Menteşeoğullarına ait kültür ve sanat eserleri, hâlâ mevcuttur. Bölgede cami, medrese, türbe ve diğer sosyal müesseseler inşa eden Menteşe Beyliğinin Milas, Muğla, Beçin ve Balat şehirlerinde, zamanına göre fakülte derecesinde, yüksek vasıflı medreseleri vardı. İlyas Beyin, 1404 yılında Balat’ta yaptırdığı cami, Türk sanat eserlerinin nadide numunelerindendir. İlyas Bey adına İlyâsiye fi’t-Tıb adında bir tıp kitabı, Mehmed Bey oğlu Mahmud Çelebi adına da Bâznâme adında avcılığa dâir bir kitap, Farsça’dan tercüme edildi.

Menteşe beyleri, ilme, âlimlere çok değer verip, himaye ederlerdi. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin torunlarından Ulu Ârif Beye hürmet gösterip; Mevlevîliğin, bölgelerinde yayılmasına müsaade ettiler.

Menteşeoğullarının, devrin diğer Anadolu beyliklerinden ayrı, güçlü bir donanması vardı. Mısır’daki Memlûklar, Frenklere karşı Anadolu’dan yardım isteyince, Menteşeoğulları, iki yüz kadırga gönderme vaadinde bulundular. Bu durum, Menteşeoğullarının, denizlerdeki güç ve seviyelerini göstermesi bakımından önemlidir. Menteşeoğulları, Akdeniz ve Ege’de, korsanlara karşı devamlı mücadele etmişlerdir.

[Hakan ARI]

Sâhibatâoğulları
Sâhibatâoğulları (Sahib Ataoğulları) Beyliği

Selçuklu Veziri Sâhibata Fahreddin Ali’nin oğulları tarafından Afyon ve çevresinde kurulan beylik.

Vezirliği sırasında Konya, Sivas gibi bazı şehirlerde büyük hayır müesseseleri yaptırması sebebiyle, Hoca Sâhibata unvanıyla anılan Fahreddin Ali, Moğol işgalinin en zor günlerinde vazife yaptı.

Anadolu’ya hâkim olan Moğollar, kendilerinin rahatı için Türkiye Selçukluları şehzade ve devlet adamlarının iktidar ve mevki hırslarını tahrik ederek ikilik çıkarıyorlardı. Sultan Gıyâseddin İkinci Keyhüsrev’in iki oğlundan her birini, memleketin bir bölümüne sultan yapmışlardı. İkinci İzzeddin Keykâvus, aleyhteki faaliyetler yüzünden gelen Moğol ordusu önünden İstanbul’a, bilahare de Kırım’a kaçtı. Bunun üzerine Dördüncü Kılıç Arslan, idareyi tek başına ele geçirdi. Saltanatta hak sahibi olanları kışkırtmakla da kalmayan Moğollar, küçük rütbedeki devlet adamlarına yüksek makamlar vererek hem onları rahat kullanıyorlar, hem de memleket içinde otorite boşlukları ortaya çıkarıyorlardı. Bu sayede, Türkiye Selçuklularının devlet adamları ve sultanları, Moğolların oyuncağı ve haraç memurları olmaktan öteye gidemiyorlardı.

Bütün bu olumsuz şartlara rağmen Sâhibata Fahreddin Ali, memleketin harap olmaması için elinden gelen gayreti gösterdi. Mümkün olduğunca birliği temin ederek düzeni sağlamaya çalıştı. Selçuklu Devletinin idaresinde söz sahibi olmak isteyen bazı hırslı devlet adamları, Fahreddin Ali’nin iki oğluna Kütahya, Sandıklı, Akşehir ve Beyşehir’i iktâ vererek, onları uç beyliğine tayin etmiş ve Sâhibata’yı kendi taraflarına çekmek istemişlerdi. Fakat çok geçmeden, Vezir Sâhibata’yı, çeşitli planlar kurarak ve kısa zaman sonra da Kırım’da bulunan Sultan İkinci İzzeddin Keykâvus’a para yardımı yaptığı gerekçesiyle tutuklatmışlardı. Bu sebeple, daha önce ihsanlarına kavuşmuş olan devlet erkânının çoğu, kendisine cephe aldı. Düşmanları, güçlü bir rakipten kurtulmuş oldular. Bu sırada Sâhibata’nın cesur bir asker olan oğlu Tâceddin Hüseyin de hiçbir şeyden haberi yokken tutuklandı. Daha sonra Sâhibata, yargılanmak üzere İlhanlı sultanı Abaka’nın sarayına gönderildi. Savunmasıyla hayatını kurtarmasına rağmen, eski mevkiini ele geçiremedi.

Sâhibata, Abaka Hanın yanından ayrılıp Anadolu’ya geri döndükten sonra, Konya’daki evine çekilerek, malları ve vakıflarının idaresiyle meşgul oldu. Onu ortadan kaldırmak için can atan düşmanları, özellikle onun büyük servetini ele geçirmeye çalışıyorlardı. Sâhibata’yı rahat bırakmayarak, çeşitli vesilelerle gayrimenkullerine ve gelir kaynaklarına el atmaya başladılar. Bunun üzerine servetini ve gayrimenkullerini koruyabilmek için eski mevkiine tekrar sahip olması gerektiğini anlayan Sâhibata, düşmanlarının meşguliyetinden faydalanarak, Konya’dan ayrılıp, muazzam bir servetle, Abaka Hanın yanına gitti. Bir müddet Moğol sarayında kalan Sâhibata, çeşitli hediyelerle İlhanlı beylerini kendi tarafına çekmeye muvaffak oldu.

Üç sene sonra, 1275 yılında, tekrar Selçuklu Devleti veziri olarak Anadolu’ya döndü. Bu arada Abaka Han, Sâhibata’nın oğulları Tâceddin Hüseyin ve Nusreddin Hasan’ın ellerinden alınan vilayetlerin kendilerine iade edilmesini emretti. Muhtemelen, Sâhibataoğulları Beyliğinin kuruluşu, bundan sonra başlamıştır.

Sâhibata, yeniden vezir olarak vazifeye başladıktan sonra herkese iyi davrandı, devlet idaresinde çıkması muhtemel karışıklıkları önledi. Bu esnada İslâm âleminin lideri, Türk-Memlûk sultanı Baybars’ın Anadolu’ya girip Moğolları ağır bir mağlûbiyete uğratmasından faydalanan Karamanoğulları, arazilerini genişletmeye başladılar. Üzerlerine gönderilen Selçuklu ordularını yenerek, Baybars’ın Anadolu’dan çekilmesinden sonra, Cimri’yi Selçuklu tahtına geçirdiler. Karamanoğlu Mehmed Bey, Konya halkını zorla Cimri’ye bîat ettirdi. Durumu öğrenen Sâhibata’nın oğulları, Konya’ya yürüdüler. İki ordu, Kozağacı mevkiinde karşılaştı. Muharebenin en şiddetli ânında Sâhibata’nın büyük oğlu Tâceddin Hüseyin’in öldürülmesi, Selçuklu kuvvetlerinin bozulmasına sebep oldu. Ayrıca Sâhibata’nın diğer oğlu da öldürüldü.

Tâceddin Hüseyin ve Nusreddin Hasan’ın öldürülmeleri üzerine, Sâhibataoğullarının başına Hasan Beyin oğlu Şemseddin Mehmed Bey geçti. Şemseddin Mehmed Beyin başa geçmesinden sonra Denizli, Sâhibataoğulları ile Germiyanoğulları arasında nüfuz mücadelesine sahne oldu. Bu mücadele yirmi sene kadar sürdü. Nihayet 1287’de, Germiyanoğlu Kumandanı Bozkuş Bahadır, Denizli üzerine yürüdü. Şemseddin Mehmed Bey, bunu önlemek istediyse de giriştiği muharebede öldürüldü. Bu sırada dedesi Sâhibata, hayattaydı. Şemseddin’in yerine Karahisar beyi olarak oğlu Nusreddin Ahmed geçti.

Daha sonra Sâhibata, yeni kuvvetlerle, Karamanoğlu Mehmed Bey üzerine yürüdü. Mehmed Bey, Sâhibata’nın geldiğini haber alınca, Konya’ya sığınmak istediyse de, kale kapılarının kapanması üzerine Ermenek taraflarına çekildi. Fakat, Sâhibata’nın takibinden kurtulamadı. Sonunda bir Moğol ileri karakoluna baskın yapan Mehmed Bey, pusuya düşürülerek, kardeşleri ve amca çocukları ile beraber öldürüldü.

Türk beylerinin mücadelesinden istifade eden Moğollar, Müslümanlara çok zulmettiler. Bir taraftan Moğolların Anadolu halkına yaptığı zulümlere, diğer yandan oğullarının ölümüne çok üzülen Sâhibata, 1288 senesinde vefat etti.

Bu esnada Karahisar civarını ellerinde bulunduran Sâhibataoğullarının başında, Nusreddin Ahmed Bey vardı. Ahmed Bey, 1314 senesinde beyliklerin İlhanlı Devletine bağlılıklarını kuvvetlendirmek için Anadolu’ya gelen Emîr Çoban’a tâbiiyetini arz ederek mevkiini korumaya muvaffak oldu. Germiyanoğlu Beyi Birinci Yakup Beyin kızı ile evlendi. İlhanlıların Anadolu Valisi Emîr Çoban’ın oğlu Timurtaş’ın, Hamidoğlu Dündar Bey ile Eşrefoğlu Süleyman Beyi katledip, Karamanoğlu’nu da zorla itaat altına alması üzerine, Sâhibataoğulları Beyi Ahmed, kayınpederi Birinci Yakup Beye sığındı. Komutanlarından Eretna’yı, Karahisar’ı muhasara ile vazifelendiren Timurtaş, bu sırada babası Emîr Çoban’ın İlhanlı Sultanı tarafından öldürülmesi üzerine (1327), kendi akıbetinden korkarak Mısır’a kaçtı. Bu durum üzerine Eretna, Karahisar kuşatmasını kaldırarak Sivas’a döndü. Bu hadiseden sonra Karahisar’a dönen Nusreddin Ahmed, Germiyanoğullarının hâkimiyetini tanımak suretiyle, beyliğinin başında kaldı. Nusreddin Ahmed’in 1342’den sonra ölümü üzerine, Sâhibataoğullarına ait topraklar, Germiyanoğullarına katıldı.

Sâhibataoğulları’nın Tahta Geçiş Târihleri

Tâceddîn Hüseyin ve Nusreddîn Hasan (Müştereken) / 1275
Şemseddîn Mehmed / 1277
Nusreddîn Ahmed / 1287-1341
Germiyanoğulları hâkimiyeti

[Hakan ARI]

Post Pervane Oğulları Beyliği
Pervaneoğulları Beyliği

Sinop ve havâlisinde kurulan beylik.
Beyliğin kurucusu olan Muînüddin Süleyman Pervâne’nin babası Mühezzibeddin Ali Kâşî, Sultan İkinci Keyhüsrev’in (1238-1246) veziriydi. Moğollar, Anadolu’ya girip Kösedağ Savaşı’nı kazandıkları sırada, Moğolların Kumandanı Baycu’ya rica ederek, Selçuklu sülâlesinin yerlerinde bırakılmasını temin etmişti. Muînüddin Süleyman ise, Anadolu’nun Moğollar yüzünden parçalandığı ve karışıklıklar içerisine düştüğü bir zamanda büyümüş, ilmî, idarî ve politik yönden mükemmel bir şekilde yetiştirilmişti. Aynı zamanda kıvrak bir zekâya da sahip olan Muînüddin, kısa zamanda mühim mevkiler elde etti. Önce Tokat, sonra Tokat ve Erzincan muhafızı oldu. 1256’da ise, Baycu’nun da tavsiyesiyle, Pervâne rütbesi verilerek Selçuklu saray nâzırlığına getirildi.

Sultan İkinci Keyhüsrev’in kızı Gürcü Hatunla evli olan Muînüddin Pervâne, devlet işleriyle bizzat kendisi ilgileniyordu. Keyhüsrev’in ölümünden sonra, üç oğlu arasında çıkan taht kavgaları esnasında, Muînüddin, Dördüncü Sultan Kılıç Arslan’ın tarafını tuttu ve onu sultan ilan ettirmeyi başardı. Aynı zamanda Moğol gücüne de dayanmakta olan Muînüddin, Selçuklu Devleti’nin en nüfuzlu kişilerinden biri hâline geldi. Trabzon Rum İmparatorluğundan Sinop’u fethetmeye muvaffak oldu. Böylece Sinop kendisine ikta olarak verildi ve Selçuklulara tâbi olarak burada beylik sürmeye başladı. Hattâ 1261-1277 tarihleri arasını tarihçiler, Muînüddin Pervâne Devri olarak tanıtmaktadırlar.

Muînüddin Süleyman Pervâne’nin, Sinop’u ve peşinden çevrede bulunan on iki kaleyi fethederek, beyliğinin sınırını genişletmesi, onun sultanla arasının açılmasına yol açtı. Sultanın kendisini ortadan kaldırabileceği vehmine kapılan Muînüddin, onu ele geçirip Aksaray’da boğdurdu. Yerine, Rükneddin’in iki buçuk yaşında bulunan oğlu Gıyâseddîn Keyhüsrev, sultan ilan edildi.

Pervâne’nin bilhassa Moğollarla sıkı bir işbirliği hâlinde olması, Anadolu’da pek çok itibarlı ve hattâ Moğol düşmanı şahısların, Mısır’a göçmelerine sebep oldu. Bunlar, orada Sultan Baybars’ı Moğollar üzerine cihâda teşvik ettiler. 1277 yılında Anadolu’ya gelen Sultan Baybars, Moğollara karşı ezici bir zafer kazandı ve Kayseri’ye kadar girdi. Ancak Pervâne’nin kendisine katılmaması ve genç sultanla beraber Tokat’a gitmesi üzerine, Suriye’ye geri döndü.

Pervâne, Moğollara karşı kesin bir zafer kazanılacağına inanmıyordu. Ancak, Baybars’ın, Moğol ordusunu bozguna uğratması, İlhan Abaka’yı harekete geçirdi. Anadolu’ya giren Moğol hükümdarı; Elbistan, Sivas ve Kayseri’de savunmasız Müslüman ahaliyi ezme yoluna girerek, rivayete göre 200.000 kişiyi katlettirdi. Ayrıca Anadolu’dan ayrılırken, Pervâne Muînüddin Süleyman’ı da yanında ***ürdü ve daha sonra, Sultan Baybars’ın Anadolu’ya gelmesinden onu sorumlu tutarak öldürttü (2 Ağustos 1277).

Pervâne Beyin öldürülmesinden sonra, oğlu Mehmed Bey, Sinop Beyi oldu. Mehmed Bey, babasının Moğollar tarafından öldürülmüş olması münasebetiyle, onlardan çekinmiş ve tam bir bağlılık içerisinde saltanatını devam ettirmiştir.

Mehmed Bey, 1296’da ölünce, yerine oğlu Mesud Bey geçti. O da İlhanlı Devletine tâbiiyetini arz ederek ülkesini korumayı başardı. Ancak, 1298 yılında Sinop’a bir baskın yapan Ceneviz korsanları, Mesud Beyi esir aldılar. Ağır bir fidye ödemek suretiyle kurtulabilen Mesud Bey, 1300 yılında vefât etti. Yerine oğlu Gâzi Çelebi geçti.

Denizcilikte maharetiyle tanınan ve hattâ ilk Türk denizcileri arasında sayılan Gâzi Çelebi, Karadeniz’de Trabzon Rum İmparatorluğu ile Cenevizlilere karşı başarılı akınlarda bulundu. Son zamanlarında Candaroğulları Beyliğine tâbi bir duruma düşen Gâzi Çelebi’nin hiç oğlu olmadı. Yalnızca bir kızı olduğu için, Candaroğulları, Gâzi Çelebi’nin ölümünden sonra Sinop’u beyliklerine ilhak ettiler. Böylece, 1322 yılında, Pervâneoğulları Beyliği, fiilen sona erdi.

Pervâneoğulları Beyliği, başlangıçta Selçuklulara, daha sonra İlhanlı Devletine ve son zamanlarında da Candaroğulları Beyliğine tâbi olarak hüküm sürmüştür. Yaklaşık altmış yıl devam etmesi, Pervâneoğullarının köklü bir kültür ve medeniyet kuramadıklarını göstermektedir. Pervâne Beyin, Sinop’ta bir medresesi bulunmaktadır. Tokat’ta 1800 yılına kadar faaliyette bulunan iki katlı dârüşşifâsı ve Merzifon’da bir camisi vardır. Pervâne Muînüddin Süleyman’ın öldürülmesinden sonra, Anadolu’daki Selçuklu Devletinin nüfuzu sona ermiştir.
__________________
rep rep rep!!!!!

[Hakan ARI]

Candaroğulları
Candaroğulları (İsfendiyaroğulları) Beyliği

On üçüncü asırda Kastamonu, Sinop ve çevresinde kurulan bir beylik. Aslen Türkmen bir ailedendirler. Beyliğin kurucusu ise Şemseddin Yaman Candar’dır.

On üçüncü asrın sonlarında, Selçuklu hükümdarı İkinci İzzeddîn Keykavus’un oğlu İkinci Gıyâseddîn Mesud’un birinci hükümdarlığı zamanında (1293-1298), bunun kardeşlerinden olup memleket dışında bulunmakta olan Rükneddin Kılıç Arslan, bir gemi ile Kırım’dan gelerek Sinop’a çıkmış ve oradan da Kastamonu’ya gelmiş ve vali tarafından hüsnü kabul görmüştü (1291). Bu tarihlerde Kastamonu valiliğinde, Emir Çoban’ın oğlu Muzafferüddin Yavlak Arslan bulunuyordu. Kılıç Arslan, Yavlak Arslan’ı kendisine atabeg yaparak hümükdarlığını ilan etti ve Moğollarla birlikte üzerine gelmekte olan kardeşi Mesud’un kuvvetlerini dağıttı ise de, Mesud’a yardıma gelmekte olan Şemseddin Yaman Candar karşısında bozguna uğradılar. Yavlak Arslan, öldürüldü. Bu durum üzerine, Yavlak Arslan’ın ıktaı (karşılığında asker beslemek şartıyla istifadesine verilen toprak) Kastamonu ve havalisi, İlhan Geyhatu tarafından Şemseddin Yaman Candar’a verildi.

Şemseddin Yaman’ın hangi tarihte vefat ettiği ve nereye defnedildiği belli değildir. En yakın ihtimal, vefatının 14. yüzyıl başlarında olmasıdır.

Şemseddin Yaman Candar’ın ölümü üzerine, Kastamonu’nun eski sahibi Yavlak Arslan’ın oğlu Hüsameddin Mahmud Bey, derhal harekete geçerek, Kastamonu’yu işgal ettiğinden, Şemseddin Yaman Candar’ın oğlu Süleyman Paşa, Eflâni tarafına çekilerek orada oturmaya mecbur olmuştu. Süleyman Paşa, 1309’da Eflâni’den kalkarak âniden Kastamonu üzerine baskın yapmış, Mahmud Beyi sarayında muhasara ederek, yakalayıp öldürdükten sonra, burasını beyliğine merkez yapmıştır.

Süleyman Paşa, 1335 yılına kadar, İlhanlıların hâkimiyetini tanıdı. İlhanlı hükümdarı Ebû Saîd Bahadır Hanın ölümünden sonraki beş yılda ise, müstakil olarak hükümet sürdü. Anadolu’da İlhanîlerin nüfuzu sarsılmaya başladığı sırada, Süleyman Paşa, tedbirli hareket ederek, İlhanîlerin vezîri Emir Çoban Anadolu’ya geldiği zaman, onu karşılamış ve sadakatini arz eylemiş, bu halden istifade ile de hududunu genişletmeye muvaffak olmuştu.

Süleyman Paşa, Pervaneoğulları’ndan Gâzi Çelebi zamânında, Sinop’u kendi hâkimiyeti altına aldı ve Gâzi Çelebi’nin 1322’de vefatından sonra, burasını doğrudan doğruya ilhak ederek, idaresini büyük oğlu Giyâsüddîn İbrahim Beye verdi. Bu arada Taraklı ve Safranbolu’yu da beyliğine katan Süleyman Paşa, kendi adına para da bastırdı.

Süleyman Paşanın, 1339’da küçük oğlunu kendine veliaht yapmasını bahane eden büyük oğlu İbrahim, babasına isyan ederek Kastamonu’yu zapt ile hükümdar oldu. Süleyman Paşanın nasıl vefat ettiği ve veliaht Çoban’ın âkıbeti belli değildir. İbn-i Battûta, Süleyman Paşanın 70 yaşında olduğunu beyan ettiğine göre, ölümünde 80 yaşında olması muhtemeldir. İbn-i Battûta, Süleyman Paşayı uzun sakallı, güler yüzlü, vakûr ve heybetli olarak tavsif etmektedir. İbrahim Beyin hükümeti, uzun sürmedi ve 1345’te vefat etti. Yerine amcası Emir Yâkub’un oğlu Âdil Bey geçti. Zamanı hakkında fazla malumat bulunmayan Âdil Bey, 1361 yılında ölünce, yerine Osmanlı tarihlerinde Kötürüm Bayezid diye anılan oğlu Celâleddîn Bayezid, hükümdar oldu.

Bayezid Bey, sert, haşin ve acımasız bir zât idi. O, kendisinden sonra oğlu İskender’i hükümdar yapmak istiyordu. Diğer oğlu Süleyman Paşa, bundan dolayı kardeşi İskender’i öldürüp, Osmanlı hükümdarı Murad Hüdâvendigâr’ın yanına kaçarak, onu babası aleyhine tahrik etti. İkinci Süleyman Paşa, Osmanlı kuvvetleri ile Kastamonu’ya gelerek babasını Sinop’a kaçırmış ve bu suretle Beylik ikiye bölünüp, Süleyman Paşa, Kastamonu Beyi olmuştur. Daha sonra Bayezid Bey, oğlunun, Osmanlılar’la arasının açılmasından istifade ederek, Kastamonu’ya hücum ile Süleyman’ı kaçırdı ise de, Süleyman Paşa, Osmanlıların yardımı ile burasını yeniden ele geçirdi (1384). Bu son seferinde hastalanan Celâleddîn Bayezid Bey, 1385’te vefat ederek, Sinop’taki türbesine defnedildi. Yerine, Sinop Şubesi hükümdarı olarak, oğullarından İsfendiyar Bey geçti. Bunun hükümdarlığı uzun sürdüğü için, Candar Beyleri, Osmanlı tarihlerinde, İsfendiyaroğulları diye zikredilmiştir.

Osmanlıların himayesinde Kastamonu Beyi olan Süleyman Paşa, Birinci Kosova Savaşı’nda, yardımcı asker yolladığı gibi, Yıldırım Bayezid’in Batı Anadolu beyleri üzerine yaptığı seferde de kuvvet vermişti. Ancak, beyliklerin ortadan kalkmasının sırası kendisine geleceğini hisseden Süleyman Paşa, Osmanlılardan yüz çevirerek Sivas hükümdarı Kadı Burhaneddin ile ittifak etmiş ve bu suretle, iki defa Yıldırım Bayezid’in elinden kurtulmaya muvaffak olmuştur. Nihayet 1392 yılında süratle Kastamonu’ya gelen Yıldırım Bayezid, Kadı Burhaneddin ile birleşmelerine meydan vermeden, Candaroğulları kuvvetlerini bozguna uğrattı. Süleyman Paşa öldürüldü. Böylece, Candar Beyliğinin Kastamonu şubesi, Osmanlıların eline geçti. Sinop tarafına taarruz etmeyen Bayezid, İsfendiyar Bey ile anlaşarak, Kıvrım yolunu hudut kesti.

Ankara Savaşı’ndan sonra, Menteşeoğlu Mehmed Beyle beraber Timur Han’a saygılarını arz eden İzzeddin İsfendiyâr Beye, Kastamonu da dahil olmak üzere, bütün Candar Beyliği devredildi. İsfendiyar Bey, Fetret Devri’nde İsa ve Musa Çelebilere, mümkün olduğu kadar yardımda bulundu. 1413 yılında ise, Osmanlı tahtında hâkimiyeti ele geçiren Çelebi Mehmed’in Eflak üzerine yaptığı seferlerde, kendisinden yardım isteğine karşılık oğlu Kasım Bey kumandasında asker göndermekle mukâbelede bulundu.

İsfendiyar Bey, emri altındaki bölgelerden, Çankırı, Kalecik ve Tosya’yı en çok sevdiği oğlu Hızır Beye vermek istedi. Babasının bu icraatına gücenen büyük oğlu Kasım Bey, Eflak seferinden dönüşte Kastamonu’ya gelmedi ve bu yerlerin Osmanlı himâyesinde bulunmak şartıyla, kendisine terk edilmesini istedi. Çelebi Mehmed, Kasım Beyin bu arzusunu muvafık bularak harekete geçti. Ancak, İsfendiyar Beyin red cevabı karşısında, Kastamonu üzerine yürüyen Çelebi Mehmed, onu Sinop’a çekilmeye mecbur etti. Nihayet Kastamonu ve Küre, Candaroğullarında kalmak şartıyla, diğer bölgeler Osmanlılara terk edildi. Onlar da bu bölgeleri, kendileri adına Kasım Beye verdiler.

İki beylik arasında uzun bir süre devam eden iyi ilişkiler, Çelebi Mehmed’in ölümü ve Osmanlı Devletindeki iç karışıklıktan istifade etmek isteyen İsfendiyar Beyin, oğlu Kasım Beye taarruzu ile bozuldu. Kasım Beyin elinden eski bölgelerini alan İsfendiyar Bey, daha sonra Osmanlılara ait Safranbolu’yu muhasara ettiyse de, muharebede mağlûp olarak yaralı halde Sinop’a kaçtı. Osmanlı kuvvetleri, bakır madeni ile meşhur Küre’yi zaptettiler. Bu durum üzerine İsfendiyar Bey, torununu (İbrahim Beyin kızını) İkinci Murad’a vermek ve Bakır Küresi hasılatının bir kısmını Osmanlılara terk ve lüzumu hâlinde asker göndermek, bir de Kasım Beyin yerlerini iade etmek suretiyle sulh teklif ederek, bu şartlarla anlaşma imzalandı (1424).

İsfendiyar Bey, yaşı yetmişi geçmiş olduğu halde, 1440 yılında vefat etti ve Sinop’daki türbesine defnedildi. Yerine oğlu Taceddin İbrahim Bey geçti ise de, üç buçuk yıl kadar bir saltanat sürdü. 1443 Mayısı sonunda öldü.

İbrahim Beyin yerine büyük oğlu Kemaleddin İsmail Bey geçti. İsmail Beye, kardeşi Kızıl Ahmed Bey muhalefet ederek, Osmanlıların yanına gitti. Osmanlılar, Ahmed Beyin teşvikiyle Mahmud Paşa komutasında, Kastamonu üzerine asker sevk ettiler. İsmail Bey, Sinop’a kaçarak müdafaa hareketine girişti. Müdafaadan bir netice elde edemeyeceğini anlayınca da, hayatına ve çocuklarına dokunulmayacağına dair teminat alarak kaleyi teslim eyledi (1461).

Fatih Sultan Mehmed, Sinop önünde orduya iltihak ederek, İsmail Beyle görüştü ve ona akran muamelesi yaptı. Otağının kapısında karşıladı. İsmail Bey el öpmek istediyse de, Fatih Sultan Mehmed, ‘kardeşim’ hitabıyla boynuna sarılarak öptü.

Osmanlı padişahı, İsmail Beye başlangıçta İnegöl, Yenişehir ve Yarhisar taraflarını ve oğlu Hasan Beye de Bolu sancağını vermişti. Fakat İsmail Bey, kendisine Rumeli’de bir yer verilmesini rica edince, Filibe’ye nakledildi. Hükümdarlığında olduğu gibi, Filibe’de de hayırlı vakıflar yaptı. 1479 tarihinde, orada vefat etti. İsmail Beyin yerine hükümdar olan Kızıl Ahmed Beyin saltanatı ise, iki üç ay sürmüş ve beylik tamamıyla Osmanlıların eline geçmiştir.

Candaroğulları, Birinci Süleyman Paşadan beyliğin son bulmasına kadar, yaklaşık yüz altmış sene devam eden saltanatları zamanında, ilmî ve sosyal müesseselerle memleketlerini imar etmişlerdir. Ayrıca ilim ve sanat adamlarını himaye ile kendi adlarına ithaf edilen pek çok Türkçe eser yazdırmışlar, bu suretle Türkçe’nin ilim dili olmasına her bakımdan özen göstermişlerdir.

Candaroğullarından Celâleddin Bayezid Beyin, Araç kasabasında bir câmi, İsmail Beyin Kastamonu, Sinop ve beyliğin diğer merkezlerinde cami, mescid, han, hamam, çeşme gibi eserleri vardır. İsfendiyar Bey zamanında Kastamonu, Anadolu’daki ilim merkezlerinden biri olmuştur. Daha sonra burada Sancakbeyliği etmiş olan Osmanlı şehzadeleri de, Candaroğulları zamanındaki ilim ve edebiyat cereyanlarını devam ettirmişlerdir.

İlim ve fazîlet sahiplerini himaye eden, destekleyen ve daima onlarla beraber olan Candaroğulları hükümdarları adına yazılmış eserler arasında en önemlileri şunlardır: Süleyman Paşa adına, tasavvuftan Farsça İntihâb-ı Süleymâniye ismiyle Allâme Şîrâzî’nin bir eseri; Celâleddîn Bayezid adına, Ebû Mihnef’ten tercüme edilen üç bin beyitli Maktel-i Hüseyin Mesnevîsi; İsfendiyar Bey adına göz hastalıklarına dair Sinoplu hekim Mü’min bin Mukbil tarafından telif edilen Kitâb-ı Miftâh-ün-Nûr ve Hazâin-üs-Surûr; Hızır Bey adına tercüme edilen Mîrâcnâme, Kasım Bey adına yazılan Ömer bin Ahmed’in kaleme aldığı on beş bâb üzerine kırâat-ı seb’aya dâir olan Risâle-i Münciye isimli Türkçe tecvid kitabı.

Candaroğulları beyliği, iktisadî durum itibariyle iyi bir mevkide bulunuyordu. On üç, on dört ve kısmen on beşinci asırlarda pek ehemmiyetli olan Sinop ticaret limanı, bu beyliğin elinde bulunuyordu. Sinop vasıtasıyla, Anadolu emtiasını ve kendi mallarını ihraç ettikleri gibi, Cenevizlilerin getirdikleri malları da içeri alıyorlardı. Bir ara Samsun’u da elde eden Candaroğulları, burada bir kalesi olan Cenevizlilerle, ticarî muamelede bulundular. Kastamonu’nun en mühim ihraç eşyası, bakır ile demirdi. Bilhassa birincisi, pek önemli ve makbuldü. Bu ihracat dolayısıyla, beylik, külliyetli gelir temin etmekteydi. Cenevizlilerle alış verişlerinde, Candaroğullarının çift balık resimli bakır sikkeleri görülmüştür. Candaroğulları beyliği zamanında, Kastamonu atları meşhur ve Arap atları gibi şeceresi olup yüksek fiyatla satılırdı. Ayrıca, dışarıya doğan ve şahin gibi av kuşları ihraç edilirdi.

Candaroğulları beyliğinin, Sinop limanında tersanesi ve donanması olduğu malum ise de, bu donanmanın miktarına ve faaliyetine dair fazla bilgi yoktur. Pervaneoğullarından Gâzi Çelebiden sonra, Candaroğullarına geçen Sinop’ta, donanma faaliyetleri görüldü. Nitekim Candaroğulları beyliği donanmasının, 1361’de Kefe’yi Cenevizliler’den almalarına ramak kalmıştı. Osmanlılar zamanında da, Candaroğullarından kalan Sinop tersanesinde kadırgalar yapılmıştır.

[Hakan ARI]

1. Sabit disklerde DMA nedir ? nasıl açabilirim ?
DMA ( Direct Memory Access) ya da diğer adıyla ‘bus mastering’,
bir sabit diskin bilgiyi doğrudan RAM’e yani belleğe atarak
bilgisayarın işlemcisini daha az kullanmasını sağlayan ve otomatik
olarak bilgisayarı hızlandıran veri iletişim tekniğinin adı. Sabit
diskinizin DMA özelliğini açmak için Windows’ta Bilgisayarım’a sağ
tıklayın ve Özellikler’i seçin. Aygıt Yöneticisi bölümünü girin ve
oradan disk sürücüleri bölümünü seçin. DMA özelliğini açmak istediğiniz
sabit diskinize çift tıklayın ve Özellikler seçeneğine girip DMA yazan ,
kutuyu işaretli değilse işaretleyin.

2. Niye 2.1 GB boyutundan daha büyük bir ‘partition’ yaratamıyorum ?
Windows 95 OSR2 sürümünden daha eski bir Windows kullanıyorsanız FAT16
sistemini kullanmak zorundasınız çünkü Windows’un eski sürümlerinde
maksimum ‘partition’ boyutu 2.1 GB’tır. Eğer sabit diskinizin boyutu
2.1 GB’tan büyükse ve eski bir Windows sürümü kullanıyorsanız, birden
fazla ‘partition’ yaparak sabit diskinizi bu şekilde kullanmak
zorundasınız.Eğer Windows 95 OSR2 veya daha yeni bir Windows sürümünü
kullanıyorsanız ve yine 2.1 GB’tan daha büyük bir ‘partition’
yaratamıyorsanız, siz FAT32 kullanmıyorsunuz demektir. Bu problemi
çözmek için Fdisk programını kullanmalı ve ‘partition’ tanımlaması
yapmadan önce ilk baştaki ‘büyük disk desteğini etkinleştirmek ister
misiniz?’, sorusuna evet cevabı vermeniz gerekiyor.

3. Windows Disk Birleştiricisi kullanırken işlem duruyor ve ‘Sürücünün
içeriği değişti, yeniden başlatıyor’ hata mesajı çıkıyor.
Bu durum, genellikle bir sabit diskte bir problem varsa ortaya çıkıyor.
DOS moduna geçerek scandisk.exe yazın ve [Enter] tuşuna basın.
‘Scandisk’ işlemi yapılırken sabit diskinizde ‘bad sector’ bulunursa
‘Scandisk’in bu hatalı sector’leri işaretlemesine izin verin.
‘Scandisk’ işlemi bittikten sonra Windows’u tekrar başlatın ve Disk
Birleştiricisi programını tekrar çalıştırın. Disk Birleştiricisi
kullanırken herhangi başka bir programı çalıştırırsanız bu hata mesajı
yine çıkar. Bu nedenle Disk Birleştiricisi çalıştırırken başka bir
program kullanmamaya dikkat edin. Aksi taktirde Disk Birleştiricisi
durup en baştan başlayacaktır. Bu da zaman kaybetmenize neden olacaktır.
Disk Birleştiricisi kullanmaya başlamadan önce açık olan bütün
programları kapatmalısınız. Arka planda yani görünmeden çalışan
antivirüs programı gibi programları da kapatmak için [CTRL] + [ALT] + [DEL]
tuşlarına basarak Task Manager’ı çalıştırın. Explorer ve Systray
dışındaki tüm programların görevini sonlandırın ve Disk Birleştirici’yi
yeniden başlatın.

4. Bilgisayarıma yeni bir sabit disk taktım, anakartım sabit diski
tanımadı ve ‘Windows tanıma hatası’ ile karşılaşıyorum.
Sabit diskinizin üzerinde yer alan ‘Jumper’ ayarlarına doğru
yapmadığınızda bu problemle karşılaşabilirsiniz. ‘Jumper’ ayarlarında
genellikle üç seçenek vardır: ‘Master, Slave ve Master with Slave
present’. Eğer bu ayarlar sabit diskin üzerinde belirtilmemişse yada
sabit diskin yanında bir kullanım klavuzu verilmediyse, bu ayarları
sabit disk üreticisinin web sitesinde bulabilirsiniz.

5. Yeni bir sabit disk aldım ve eski sabit diskimdeki tüm dosyaları
yeni sabit diskime kopyalamak istiyorum.
Dosyalarınızı eski sabit diskinizden yeni sabit diskinize kopyalamak
için Windows ile birlikte gelen xcopy programınızı kullanabilirsiniz.
Bilgisayarınızı tekrar başlatıp DOS moduna girin. C: konumuna geldikten
sonra CD yazıp [Enter] tuşuna basın. Daha sonra path=c:windowscommad yazıp yine [Enter] tuşuna basın. Şimdi xcopy programını xcopy /k /e /h c:*.* d: yazarak çalıştırın.Bu şekilde bütün dosyalarınız eski sabit diskinizden (c yeni sabit diskinize (d kopyalanacaktır. Disk sürücülerinizin başlangıç harfleri c ve d’den farklı ise değiştirmeniz gerekebilir. Bu işlem bittikten sonra bilgisayarınızı kapatın ve ‘Jumper’ ayarlarınızı değiştirin ve yeni sabit diskinizi ‘master’, eski sabit diskinizi ise ‘slave’ yapın.

6. Ekran çözünürlüğümde 640×480 ve 256 renkten başka seçenek göremiyorum.
Windows ekran kartınızı tanımadığında ya da yanlış sürücü yüklendiğinde
otomatik olarak varsayılan VGA sürücünü yükler ve size başka görüntü
seçeneği sunmaz. Bu problemi çözmek için ekran kartınızın güncel
sürücüsünü yüklemelisiniz. Masaüstüne sağ tıklayın ve Özellikler’e
girin. Ayarlar’a sol tıklayıp ‘Gelişmiş’ seçeneğine tekrar sol tıklayın.
Adapter’i işaretleyip Değiştir’e sol tıklayın. Karşınıza çıkan ekranda
Disketi Var’ı seçin. Daha sonra ‘Araştır’ diyerek Windows’a ekran
kartının sürücüsünün olduğu yeri gösterin. Böylece ekran kartınız
gerçek sürücüleri ile yüklenecek ve başka çözünürlük ve renk
seçeneklerine sahip olacaksınız.

7. Windows açıldığında ekranda dikey veya yatay çizgiler oluşuyor ve
hiç bir şey okunmuyor ya da görülmüyor.
Ekran kartınızın ayarlarında monitörünüzün desteklediği maksimum
tarama değeri (refresh rate) üzerinde bir seçenek işaretlenmiş.
Düzeltmek için bilgisayarınızı yeniden başlatın ve Güvenli Kip’te açın.
Görüntü Seçenekleri’nden Ayarlar’a oradan da Adapter’a girin. Ekran
çözünürlüğünde 60 Hz’i seçin ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
Windows doğru olarak açılacaktır. Eğer 60 Hz size yetmiyorsa veya daha
yüksek bir çözünürlüğe çıkmak istiyorsanız bu ayarı daha sonra
değiştirebilirsiniz.

8. AGP bir ekran kartı aldım ancak PCI slotuna girmiyor.
AGP ekran kartları sadece AGP ekran kartını destekleyen anakartlarda
çalışır. Eğer ki AGP ekran kartı aldıysanız ve anakartınız eski ve AGP
slot’u yoksa çalıştırmak için anakartınızı da değiştirmeniz gerekir.

9. Ekran koruyucum devreye girdikten ve Windows bilgisayarı askıya
aldıktan sonra faremi hareket ettiremiyorum, klavyede bir tuşa
basıyorum ama açılmıyor.
BIOS ayarlarında Power Saving bölümünde ‘Event Timer’ seçeneği
kapatılmışsa bilgisayar ‘Wake Up’ özelliğini gerçekleştiremez. Bunun
düzelmesi için BIOS’ta Event Timer seçeneğini aktif hale getirin.

10. Bilgisayarımı açarken üç kısa sinyal sesi geliyor ve monitörüme
görüntü vermiyor.
Bilgisayar açıldığında gelen 3 kısa sinyal sesi ekran kartı ile ilgili
bir problem olduğunu göstermektedir. Ekran kartını yerinden çıkartıp
tekrar takın. Kart yerine oturmamış veya yerinden çıkmış olabilir.
Ekran kartının anakarta giren ayakları kirlenmiş olabilir. Kuru bir
bezle silin. Yine çalışmıyorsa ekran kartınızın yerine başka bir ekran
kartı takın.

11. Bilgisayarımdan çıkan sesler titriyor veya tekrar ediyor.
Sık sık karşılaşılan ses kartları ile ilgili bu problem genellikle IRQ
çakışması nedeniyle ortaya çıkıyor. Ses kartı ile aynı IRQ’yu kullanan
anakarta bağlı başka bir kart bu probleme neden olabilir.Bir çok ses
kartı IRQ 7’yi veya varsayılan olarak IRQ 5’i kullanmak isterken başka
kartlar IRQ’i veya parallel port’a atanmış olan IRQ 7’yi kullanmak
isterler. ‘Device Manager’dan kaynak çatışması olup olmadığını kontrol
edin. Varsa ses kartınıza boş bir IRQ bulun ve kendiniz bu IRQ’yü ses
kartına takın. Eğer probleminiz halen devam ediyorsa, başka bir neden
de DMA çakışması olabilir ya da ses kartınız 16-bit DMA modunu
desteklemeyen eski bir kart olabilir. Bu problemi çözmek için Denetim
Masası’na gidin ve Sistem ikonuna çift tıklayın. ‘Device Manager’
kısmından ‘Sound’, ‘Video and Game Controllers’ seçeneğine girin.
Ses kartınızı çift tıklayın ve Kaynaklar seçeneğine girin. ‘Automatic
Settings’ kutusunun işaretini kaldırın. Setting Based On kutusunu seçin,
ve Basic Configuration 7’yi seçin. Eğer Sound Blaster 16 Plug and Play
kartı veya benzer uyumlu bir kart kullanıyorsanız Basic Configuration
0004’ü seçin ve 8-Bit DMA kullanın.

12. Hoparlörlerden gürültü geliyor.
Ses kartı, PC’nizin güç kaynağından etkileniyor olabilir. Ses
kartınızı başka bir Slot’a takın. Başka bir neden de mikrofon olabilir.
Mikrofonun sesini ses ayarlarından kapatın ya da mikrofonu çıkartın.
Eğer sorun halen devam ediyorsa ses kartını sabit disk’ten de uzak
bir yere takın. Sorunun devemı halinde CD sürücülerinden ses kartına
giden kabloyuda kontrol edin. Kabloyu değiştirin ya da yalıtım için
etrafını bir bant ile sarın.

13. Midi dosyalarını çalarken ses çıkarıyor ama Wave ve MP3 dosyalarını
çalarken ses çıkmıyor.
Problem Wndows’un ses kartı için yaptığı otomatik ayarlar ile ilgili
olabilir. Kartınızın başka bir PCI Slot’a takın.

14. Taskbar’da ses özellikleri için kullandığım ikon çıkmıyor.
Başlangıç menüsünden Ayarlar’a gidin, oradan da denetim masasına girin.
‘Multimedia’ ikonuna çift tıklayın. ‘Show Volume control on the task
bar’ kutusunu işaretleyin. Uygula’ya tıklayın ve Ok diyerek bu
pencereden çıkın. Böylece Taskbar’daki hoparlör ikonuna çift tıklayarak
Ses Özelliklerine girip istediğiniz ayarları yapabilirsiniz.

15. Ses kartımın Ses Kayıt özelliğini kullanabiliyorum ama Mikrofon
kullanarak ses kayıt yapmak istediğimde mixer’de ses dalgasını görmeme
rağmen ses çıkmıyor.
Taskbar’daki ‘Ses Özellikleri’ ikonuna çift tıklayın ve Seçenekler’den
Properties’e girin. Mikrofon’un olduğu kutunun işaretli olup olmadığını
kontrol edin ve değilse kutuyu işaretleyin.

16. Bilgisayarıma yeni bir CD Sürücü ekledim ama Windows CD Sürücümü
tanımadı.
Öncelikle BIOS’un CD Sürücünüzü tanıyıp tanımadığını kontrol edin.
Eğer tanımıyorsa CD Sürücüsü IDE kablosunu kontrol edin. Ayrıca güç
kaynağından elektirik alıp almadığına da kontrol edin. Eğer BIOS CD
sürücünüzü tanırsa Window’da Denetim Masası’na girip Sistem’den CD
sürücünüzü kaldırın ve Windows’u yeniden başlatın. Yeni bir CD sürücü
eklerken ‘jumper’ ayarlarının doğru olup olmadığını kontrol edin. Eğer
IDE bağlantınızda çift sürücü varsa bunlardan birinin ‘Master’
diğerinin ‘Slave’ olmasını sağlayın. Eğer ikisi de ‘Master’ veya ikisi
de ‘Slave’ ise Windows sürücünüzü tanimayabilir.

17. CD Sürücümün harfi F ama sürekli kaybolup bir Ağ Sürücüsü gibi
gözüküyor.
Bu problemin genel sebebi Netware ağ ayarlarıdır. Eğer CD sürücüsünün
adı ile Birincil Ağ sürücüsünün adı aynı olursa bu problem ortaya
çıkıyor. Eğer ‘Map’ edilmiş bir ağ sürücünüz varsa ve aynı adı taşıyan
bir CD Sürücü tanmlı ise Ağ Sürücüsü CD sürücüsünün yerine çalışır ve
CD Sürücü çalışamaz hale gelir. Bu problemi çözmek için, Ağ
Ayarları’nda Netware özelliklerinde ‘Birincil Ağ Sürücüsü’ adını,
F’ten başka bir harf olarak tanımlayın.

18. CD Sürücümün harf adını nasıl değiştirebilirim ?
Başlangıç menüsünden ‘Ayarlar’a oradan da ‘Denetim Masası’na girin ve
‘Sistem’ ikonona çift tıklayın. ‘Device Manager’ kısmında adını
değiştirmek istediğiniz CD Sürücü’nün ikonuna çift tıklayın. Ayarlar
kısmında tanımlanmış başlangıç ve bitiş harflerinin her ikisini birden
değiştirin ve Denetim Masası’na geri dönün. Bu değişiklerden sonra
bilgisayarınızı yeniden başlatmanız gerekebilir.

19. CD Sürücüm DOS modunda çalışmıyor.
Bu problemi çözmek için CD Sürücünüzün DOS sürücülerine ihtiyacınız
olacak. Donamınızı alırken size verilen DOS sürücülerini yüklemelisiniz.
Ayrıca sisteminizde yer alan ‘autoexec.bat’ dosyanıza şu satırları
eklemelisiniz:
c:windowscommandmsdex.exe /D:mscd000
Ayrıca ‘config.sys’ dosyasına da şu satırı eklemeniz gerekmekte.
device=c:pathcdrom.sys /D:mscd000
Burada ‘path’ yazan yere CD Sürücünüzün harf adını ve ‘cdrom’ yazan
yere de CD Sürücünüzün adını yazmalısınız.

20. Güvenli Kip’te CD Sürücümü nasıl Çalıştırabilirim ?
Daha önceki problemde belirtildiği gibi DOS sürücülerin yüklenmiş
olması gerekiyor. Bilgisayarınızı yeniden başlattıktan sonra ‘Windows95
başlıyor’ yazısını gördüğünüz sırada [F8] tuşuna basın ya da Windows
98’te PC açılırken [CTRL] tuşuna basın. Komut işlemcisi’nde win/ d:m
satırını yazın ve [Enter] tuşuna basın. Böylece Windows güvenli kipte
açılacak ve CD veya DVD sürücünüz varsa güvenli kipte kullanabileceksiniz.

21. CD Sürücüme yeni bir CD yerleştirdiğimde otomatik olarak başlamıyor.
‘Başlat menüsünden ‘Ayarlar’a, oradan da ‘Denetim Masası’na gidin. ‘Sistem’
ikonuna çift tıklayın. ‘Device Manager’ kısmından CD sürücünüzün
üzerine çift tıklayın ve ‘Auto Insert Notification’ kutusunu işaretleyin
ve Denetim Masası’na geri dönün. Başka bir çözüm de profesyonel
kullanıcılar için. ‘Başlat’ menüsünden ‘Çalıştır’a gidin ve ‘regetit’
yazarak [Enter] tuşuna basın. ‘Registry Editor’e girdiniz.
HKEY_LOCAL_MACHINESYSTEMCurrentControlSetServic esCDRom anahtarına
bir bakın. Eğer ‘Autorun’ yoksa Autorun adında yeni bir anahtar yaratın
ve anahtarın değerini ‘1’ yapın. ‘Autorun’ özelliğini kapatmak
isterseniz bu değeri ‘0’ yapın.

22. CD Sürücüm uzun dosya isimlerini okuyamıyor.
‘Real mode’ kullanıyorsanız ya da DOS sürücüleri düzgün yüklenmediyse
bu problem yaşanabilir. Sürücülerinizi güncelleyin ve sürücünün eski
satırlarını ‘autoexec.bat’ ve ‘config.sys’ dosyalarından silin. Problem
çözülecektir.

23. CD Sürücüme taktığım müzik CD’sini dinleyemiyorum.
CD Sürücüsünün ses kartınıza bağlanmış olması gereken ses kablosunu
kontrol edin, çıkartıp tekrar takın. Ses kartının üzerinde ‘CD-in’
yazan yere takılı olup olmadığını kontrol edin. Ayrıca Windows
saatinin yanındaki ses kontrol ikonuna tıklayın. Ses kontrollerinde CD
Sürücünün sesini açın.

24. Bilgisayar açılırken ‘memory’ hatası veriyor ve RAM boyutu doğru
olarak gösterilmiyor.
Bu problem, RAM’lerin slotlara doğru oturmamış olmasından, slota değen
ayakların kirli olmasından ya da RAM’lerin arızalı olmasından dolayı
olabilir. Ram’leri solttan çıkarıp yeniden yerleştirin. RAM’leri
takarken ayakları yumuşak bir silgi ile silin. RAM’leri teker teker
takarak çalıştırın. Böylece arızalı bir RAM varsa farkedebilirsiniz.
Eğer SIMM RAM kullanıyorsanız aynı boyutta olan RAM’leri takmalısınız.
Yani bir 32 MB RAM ile bir 64 RAM beraber çalışmayabilir. Bu arada
RAM’lerin çalışma hızları da aynı olmalı. 60ns bir RAM ile sadece 60ns
bir RAM birarada çalışabilir. Eğer DIMM RAM kullanıyorsanız daha yavaş
olan RAM’i birinci slota takın. Slot numaraları anakart üzerinde
gösterilmiyorsa anakartın kullanım klavuzuna bakın. RAM’lerin slotlara
düzgün bir şekilde takıldığından emin olun.

25. Bilgisayarım açılırken ‘Bootable drive not found’ veya ‘Operating
system not found’ hata mesajları çıkıyor.
Boot drive’ınız aktif hale getirilmediyse bu problem ortaya çıkar.
Yani işletim sisteminin yüklü olduğu sürücünün ‘partition’ının aktif
hale getirilmesi gerekmektedir. Bunun Fdisk.exe ile düzeltin.
‘operating system not found’ hata mesajı bir virüs ya da herhangi
başka bir nedenle Master Boot Record’un silinmesi ya da zarar
görmesinden dolayı ortaya çıkar. Bir Başlangıç Disketi ile c:
sürücüsünde iken fdisk /mbr yazarak Master Boot Record’ü
düzeltebilirsiniz.

26. Sabit disk sürücümün başlangıç hafleri değişti.
Sabit disk’inize yeni bir ‘partition’ eklediyseniz veya varolan bir
‘partition’ı sildiyseniz başlangıç harfleri değişebilir. Yeni bir
logical drive yaratarak yeni bir başlangıç harfi ekleyebilirsiniz.
Eğer bir ‘partition’ sildiyseniz, ‘partition’ın temsil ettiği
başlangıç harfi silinir. Yeni bir ‘partition’ ismi CD sürücü ya da
çıkarılabilir başka bir sürücünün adını alır ve diğer sürücülerin
adlarını alfabetik sırada iteler.

27. Floppy Disk Sürücüsü’nün ışığı sürekli yanıyor ve disketleri
okuyamıyor.
Floppy Sürücüsü’nün kablosu ters takılmış. Kabloyu yerinden çıkarıp
doğru olarak takın.

28. BIOS şifremi kaybettim ve PC’mi açamıyorum.
PC’nizin güç kaynağının elektik kablosunu çıkarın ve anakart üzerinde
CMOS’u silmeye yarayan ‘jumper’ı bulun. ‘jumper’i ayarlayın ve 30
saniye bekleyin. Daha sonra ‘jumper’ eski haline getirin ve PC’nizi
açın. Anakartınızın BIOS’u resetlenmiş ve bütün şifreler kaldırılmış
hale gelir.

29. Intellimouse kullanıyorum ama fare ekranda istediğim yere gitmiyor
ya da kendi kendine hareket ediyor.
IntelliPoint sürücülerinde sıkça yaşanan bir problem. Çözmek için
sürücüleri kaldırın, Device Manager’da tekrar aktif hale getirin ve
sürücüleri tekrar yükleyin.

30. USB fare kullanıyorum ama Sabit Disk Sürücü veya CD Sürücü aktif
haldeyken farem takılıyor.
Genellikle PC’niz Sabitdisk, Floppy disk Sürücüsü veya CD Sürücüsü’nden
okurken USB donanımlarınız takılabilir ya da düzgün çalışmayabilir.
Bunu düzeltmek için Denetim Masası’ndan Device Manager’a girin ve
Sabitdisk ve CD Sürücü’lerinin DMA özelliğini açın.

31. PC’mi Güvenli Kip’te açtığımda Windows PS/2 fare olmadığı uyarısını
yapıyor.
PC/2 Port’unun BIOS’ ta doğru olarak kurulduğunu kontrol edin.
IntelTriton Chipset kullanan anakartlarda PS/2 farelerin kullanılması
için BIOS güncellemesi yapılması gerekebilir.

32. Faremin işareti donuyor veya titriyor.
Bu problemin nedeni Grafik Hızlandırıcı ayarının çok yükseğe getirilmiş
olmasıdır. Sistem Özellikleri’nde performans’a gelin ve grafik
hızlandırma ayarını biraz düşürün.

33. Klavyemde bazı tuşlar istediğim karakterleri basmıyor. (@) işareti
yerine (‘) çıkıyor.
Windows’ta klavye ayarlarınız yanlış dile getirilmiş. Denetim
Masası’nda Klavye’yi seçin ve Bölgesel Ayarlar’da kullanmak istediğiniz
dili seçin.

34. Klavyemin dil seçeneğini değiştiremiyorum. Seçenekler gri olarak
işaretlenmiş ve seçemiyorum.
Windows başlarken kullanılan dil ayarlarını aldığı ‘autoexec.bat’ ve
‘config.sys’ dosyalarının içinde ‘country.sys’ ve ‘keyboard.sys’ yazan
satırları silin.

35. Klavyede harf girerken veya [TAB] tuşunu kullanırken Explorer
devreye giriyor.
Windows içinde birçok kısayol vardır. Bu kısayollar doğru kurulmadığında
ya da dikkatsizce değiştirildiğinde sürekli olarak kullanılmasa da
bazen basılan tuşlar değişik programları aktif hale getirebilir.
Klavyedeki bazı tuşların altı kirlenmiş ya da yapışmış olabilir.
Biraraya gelen bazı tuşlar bazı programları kısayol görevi görerek
çalıştırabilir. Klavyedeki tuşların altının temiz ve yapışık olmamasına
dikkat edin.

36. Modemin gerçek bağlantı hızı yerine her zaman bağlantı hızını
115.200bps olarak gösteriyor.
Pc’niz modeminizin ‘gerçek .inf’ dosyasını yani sürücünü kullanmıyorsa
modem ilk bağlantı kurulduğundaki gerçek hızı göstermek yerine 115.200
bps hızını gösterir. Denetim Masası’nda modem ikonuna çift tıklayarak
‘Özellikler’e oradan da ekstra ayarlara gelin. W=2 veya S95=41
satırlarından birini ekleyin.

37. Windows Internal modemimi tanımadı.
Internal modemler COM3 veya COM4 Port’larına tanımlanmış olmalıdır.
Bu portlar, sanal COM portlarıdır. Denetim Masası’nda ‘Yeni Donanım
Ekle’ ikonuna çift tıklayarak önce COM Port’ları tanımlayın. Daha
sonra modeminizi tekrar aratın.

38. Modemi kullandığımda farem kilitleniyor.
Modem ile fare arasında bir IRQ çakışması var. Modemi başka bir COM
Port’a atayın. Böylece modemin kullandığı IRQ değişecektir.

39. Modem çevirmesi alamıyor.
Modemin ülke ayarlarının doğru ülkeyi gösterdiğini kontrol edin. Modeme bağlı olan telefon kablosunun modemin doğru yerine takıldığını kontrol edin.

40. Modem Çalışırken hattan düşüyor.
Modemin ‘Call Waiting’ özelliğini kapatın. Bu özelliği kapatmamak,
sürekli gelen arama olup olmadığını uzun ‘bip’ sesi ile kontrol eden
modem hattının kopmasına neden olacaktır. Hattın parazitli olması
hattın kopmasına sebep olabilir. Paralel bağlı bir telefon varsa ve
hat devreye sokulmak istenirse hat yine kopar. Karşı modem ile
bağlantının sürekli olması için dijital bir telefon hattı edinmek en
iyisi. Analog telefon hatlarında kopmalar daha çok yaşanır.

41. Harici Modemim çalışmıyor.
Harici Modem’iniz COM Port ayarlarının doğru olmasına dikkat edin.
Farenin COM1 harici modemin COM2 Port’una atanmış olmasını sağlayın.
Üretici firmanın web sitesinden güncel modem sürücülerini ‘download’
edin. Modemin sağlıklı çalışabilmesi için doğrudan hatta bağlayın.

42. Modemim hattan koptu ve tekrar çevirmek istediğimde ‘Modem
kullanımda’ hata mesajı veriyor.
Modeminiz hattan koparken takılı kalmış. Bilgisayarınızı tekrar
başlatın.

43. Modemim hat alırken ve numara çevirirken ses vermiyor.
Modemin ses ayarlarının açık olmasına dikkat edin.

44. PC’mi kullanırken ekran görüntüm gidiyor ve boş siyah bir ekran
çıkıyor.
PC’nizin BIOS’una girin ve ‘Power Management’ ayarlarını kontrol edin.
Bu ayarları tamamen kapatabilir ve ‘Power Management’ ayarlarını
kullanmayabilirsiniz. Eğer ‘Mouse’ veya ‘Keyboard wake-up’ seçenekleri
varsa işaretleyin.

45. Ağ ayarlarında problem var ve çalışmıyor.
Öncelikle ağ üzerinde bulunan bilgisayarlardaki Ethernet Kartları’nızı
kontrol edin ve sürücülerin düzgün olarak yüklendiğinden emin olun.
Kablolarınızı kontrol edin ve BNS veya UTP uçlarının doğru şekilde
takıldığından emin olun. Ağ üzerindeki bütün bilgisayarları açın. Eğer
‘Hub’ kullanıyorsanız ‘Hub’a bağlı bilgisayarların ‘Hub’ üzerindeki
ışıklarında bir hata var mı kontrol edin. Ağ üzerindeki bütün
bilgisayarların Ağ Ayarları’nın doğru olduğunu ve Microsoft Ağları İçin
İstemci’nin yüklü olup olmadığını kontrol edin. Eğer TCP
kullanıyorsanız ağ üzerindeki bilgisayarlara verdiğiniz Sanal IP
adreslerinin aynı IP bloğu üzerinde olmasına dikkat edin. Daha detaylı
bilgi için http://support.microsoft.com/suppor…s/q192/5/34.asp
adresini ziyaret edin.

46. PC’im çalışırken belli bir süre sonra anakart uyarı sesi veriyor.
İşlemciniz aşırı derece ısınıyor. Fanın çalıştığından emin olun.

47. USB donanımım çalışmıyor.
Eğer Windows 95 kullanıyorsanız SR2.1 sürümü dışında USB donanıma
destek vermiyor. Birçok USB donanımı Windows 98 ile düzgün olarak
çalışıyor. Eğer Windows 95’inizin USB çalıştırıp çalıştıramayacağına
bakmak istiyorsanız http://www.aesystems.com/usb_install.html adresini ziyaret
edin. Eğer Windows 98 kullanıyorsanız BIOS içinde USB desteğinin açık
olmasını sağlayın. Device Manager’dan Sistem’e girip USB serial bus
controller olup olmadığını kontol edin. Eğer yoksa BIOS’ta USB desteği
kapalı demektir. Athlon işlemci veya VIA USB Controller kullanıyorsanız
bu problemi çözmek için
download.microsoft.com/download/win98SE/Patch/4.10.2223/W98/EN-US/240075up.exe
adresinden bir ‘patch’ yükleyebilirsiniz.

48. USB donanımım Güvenli Kip’te çalışmıyor.
PC’nizin BIOS’u, USB ve USB Legacy modlarını desteklemiyorsa Windows’ta
Güvenli Kip’te USB klavye ve fare çalıştıramazsınız. Eğer anakartınız
USB ve USB Legacy modlarını destekliyorsa BIOS’tan bu ayarları aktif
hale getirin.

49. Fanım eskisinden çok daha sesli çalışıyor.
Hem kasanın hem işlemcinin üzerindeki fanlar kirlenmiş olabilir.
Elektrik süpürgesi ile mümkün olduğu kadar dikkatli davranıp bilgisayar
içindeki kartlara deymeden temizleyin.Bu İşlem sürecinde güç kaynağının
elektriğe bağlı olmamasına dikkat edin.

50. Windows açılırken istemediğim programlar da otomatik olarak açılıyor.
Başlat Menüsü’ne gelin. Çalıştır’a ‘msconfig’ yazın ve [Enter] tuşuna
basın. Başlangıç’ı seçin. Otomatik olarak devreye girmesini
istemediğiniz programların kutularının işaretlerini kaldırın.
Bilgisayarı yeniden başlatın.

51. Dosya isimlerini istediğim kritere göre nasıl sıralayabilirim?
Dosya ve dizin isimleriniz istediğiniz sıraya göre listelenmiyorsa
Başlat Menüsü’ne sağ tıklayın ve ‘Araştır’ deyin. C sürücüsünü seçin.
Daha sonra Görünüm’den Ayrıntılar’ı seçin. İsim sütununa sol tuşla
tıklayın. Liste alfabetik olarak sıralanacaktır.

52. Ekran çözünürlüğümü değiştiremiyorum.
Monitör ve ekran sürücülerinizi doğru yüklendiyse bu problemin nedeni
açılışta devreye giren Netmeeting olabilir. Netmeeting programı
hafızada ‘Resident’ olarak çalışırken, yeni bir arama beklerken veya
Netmeeting aktif olarak çalışırken çözünürlüğü değiştirmek mümkün
değildir. Netmeeting programını kapatın ve başlangıçta otomatik olarak
açılmamasını sağlayın.

53. Ekranım mavi oldu ve Stack Overflow VxD hata mesajı belirdi.
Bu problem genellikle donanım sürücüleri ile ilgilidir. Donanımınızın
güncel sürücülerini üretici firmaların web sitelerinden yükleyin ve
sürücüleri güncelleyin. Diğer bir çözüm yolu olarak Başlat Menüsü’nden
Çalıştır’a girin ve ‘Sysedit’ yazın, [Enter] tuşuna basın. ‘System.ini’
penceresinde [386Enh] ile başlayan satırın altına MinSPs=4 satırını
ekleyin. Eğer problem devam ediyorsa bu sayıyı 8, 12, 16 olarak
değiştirebilirsiniz.

54. Windows 98 Second Edition sürümünü kullanamıyorum ve bilgisayarım
kapanıyor.
Bu Windows 98 Second Edition sürümünde oldukça sık karşılaşılan bir
problem olarak göze çarpıyor. Problemi sonlandırmak için
http://www.mikrosoft.com/windows98/…s/corporate.asp adresinden
‘Shutdown supplement’ dosyasını ‘download’ edin. Sorun hala devam
ediyorsa daha geniş bilgi için support.microsoft.
com/support/kb/articles/q239/8/87.asp adresini inceleyin.

55. Active Desktop çalışmıyor.
Eğer Internet Explorer 5 yüklediyseniz Active Desktop gibi bir takım
özellikler, kullanıcı tarafından açılmalı. Windows 95 kullanıyor ve
Active Desktop özelliğinden faydalanmak istiyorsanız önce Internet
Explorer 4 yüklemeli sonra Internet Exlplorer 5 yüklemelisiniz.Artık
Active Explorer 5’in bir parçası değil.

56. Windows sürekli olarak Registry hatası veriyor.
En son yüklediğiniz programlardan biri Registry dosyalarını bozmuş olabilir. Son olarak yüklediğiniz programları ‘uninstall’ edin. Bu sorunu çözebilir. Registry’nin sağlam bir yedeğini bulundurmak ilerde yaşayabileceğiniz ‘Registry’ sorunlarında size yardımcı olabilir. Eğer sorun devam ederse Windows’u yeniden yüklemeniz gerekebilir.

57. Denetim Masası’nı Başlat Menüsü’ne nasıl ekleyebilirim?
Denetim Masası klasörünü sürükle ve taşı yöntemi ile ‘Başlat Menüsü’ne taşıyabilirsiniz. Eğer yapmadıysanız, başka bir çözüm yolu olarak Başlat Menüsü’ne sağ tıklayarak ‘Araştır’ diyerek yeni bir klasör yaratın. Bu klasöre Denetim Masası. {21EC2020-3AEA-1069-A2dd-08002B30309D} adını verin.

58. Başlat Menüsü alfabetik sıraya göre değil.
Windows 98 Second Edition sürümü ile bu problemi halletmek çok kolay. Yeni yüklediğiniz programlar alfabetik sırayı bozuyorsa yapmanız gereken sadece Başlat Menüsü’nde iken menünün üstüne sağ tıklayıp ‘Ada Göre Sırala’ demek. Bütün dosyalar ve programlar alfabetik sıraya göre düzenlenecektir.

59. Bir dizin penceresi ekranın dışına gitti.
Pencereleri hareket ettirmek için sadece fareyi kullanmak zorunda değilsiniz. [ALT]+[space]+[M] tuşlarına basın. Şimdi yukarı, aşağı, sağ ve sol ok tuşlarını kullanarak pencereyi taşıyabilirsiniz.

60. Windows resimlerin küçük hallerini göstermemeye başladı.
Registry Editör ile HKEY_CLASSES_ROOT anahtarının olup olmadığını kontrol edin. Burada dosya tipi resmin dosya tipidir.
Registry Anahtarı: [HKEY_CLASSES_ROOTShellEx]
Registry Anahtarı: [HKEY_CLASSES_ROOTShellEx{BB2E617C-0920-11d1-9ABOB00C04FC2D6C1}]
Değer: (Varsayılan)='{7376D660-C583-11d0-A3A5-00C04FD706EC}’

61. Registry’imi DOS’tan nasıl düzeltebilirim.
Bilgisayarınız açılırken [CTRL] tuşuna basılı tutun ve bir menü çıktığında bırakın. Bu menüden ‘Sadece Komut İstemci’si, seçin. Daha sonra ‘scanreg/restore’ yazın ve [Enter] tuşuna basın ve en son ‘Registry’ yedeğini seçin.

62. Bir dosya tipine çift tıklayınca otomatik olarak açılan programı nasıl değiştirebilirim?
Örneğin JPEG formatında bir resim var ve resime çift tıklayınca Internet Explorer açılıyor. Ama siz JPEG formatındaki resimlerin ACDSEE ile açılmasını istiyorsunuz. [Shift] tuşuna basılı iken dosyanın üstüne sağ tıklayın. Daha sonra ‘Birlikte Aç’ı seçin. ‘Bu dosya tipini açmak için her zaman bu programı kullan’ yazan kutuyu işaretleyin ve dosya tipini açmak istediğiniz programı seçin. Bundan sonra artık o dosya tipi, hep istediğiniz programı açacak. Daha sonra değiştirmek isterseniz aynı işlemi tekrar edebilir ve programı değiştirebilirsiniz.

63. Bilgisayarım penceresindeki boş bir dizini nasıl kaldırabilirim?
Registry Editör’e girin. HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWindowsCurr ent VersionexplorerMy Computer anahtarını bulun; kaldırmak istediğiniz klasörün olduğu satırı silin.

64. Masaüstündeki ikonlar otomatik düzenlediğimde birbirine karıştılar.
Masaüstündeki boş bir alana sağ tıklayın ve ‘Özellikler’e girin. ‘Simgeleri Diz’i seçin. Böylece ikonlar dikey ve yatay olarak düzgün bir hale gelecektir.

65. Windows Gezgini’nde Ayrıntalar’ı seçtiğimde kolonlar ekranın dışına taşıyor.
Ayrıntılar’a girdiğinizde kolonları ekrana sığacak şekilde düzenlemek için [CTRL] ve [+] tuşlarına aynı anda basın.

66. İkonlar gerçek resimlerinden başka resimleri gösteriyor.
İkonların tampon belleği yeterli değil. Registry’de HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftCurrentVersi onexplorer anahtarını bulun. Max Cached Icons to 2048 satırını yaratın ya da varsa bu değeri 2048 olarak değiştirin.

67. Bir dosyayı özelliklerinden gizli hale getirdim ama şimdi göremiyorum.
Windows Gezgini’nde, Görünüm’den ‘Klasör Seçenekleri’ne girin. Görünüm’de ‘Gizli Dosyalar’ bölümünde ‘Tüm Dosyaları Göster’ seçeneğinin yanındaki kutuyu işaretleyin. Şimdi bütün gizli dosyaları da görebileceksiniz. Gizli özelliğini kaldırmak istediğiniz dosyaya sağ tıklayarak Özellikler’e girin ve ‘Gizli’ yazan kutudaki işareti kaldırın.

68. Müzik CD’lerini çalarken her parçanın başında bilgisayarım kilitleniyor.
Bu problemi çözmek için Anakart’ın Bus Master Sürücü’lerini güncelleştirmeniz gerekmekte. Anakart üretici firmalarının web sitelerinden bu sürücülerinin güncel sürümlerini ‘download’ edebilirsiniz.

69. PC’im .au ve .snd dosyalarını çalmıyor.
Başlat Menüsü’nden Ayarlar’a oradan da Denetim Masası’na gelin. Program Ekle/Kaldır ikonuna çift tıklayın. Windows Kur’a girin. Çoklu Ortam’da Ses Sıkıştırmasını kaldırın ve yeniden yükleyin.

70. Video oynatırken ses geliyor ama görüntü gelmiyor.
Büyük bir ihtimalle Video dosyasının Görüntü Sıkıştırması bilgisayarınızda yüklü değil. Windows Media Player’in son sürümünü http://www.microsoft.com/windows/mediaplayer adresinden download edin. Başlat Menüsü’nden Ayarlar’a oradan da Denetim Masası’na girin. Program Ekle/Kaldır’dan Windows Kur’a girin. Çoklu Ortam’da Video Sıkıltırma kutusunun işaretli olmasını sağlayın ve bilgisayarı yeniden başlatın. IV51 sıkıştırmasını http://developer.intel.com/ial/indeo/video/driver.htm adresinden ‘download’ edin. 1263 sıkıştırmasını ise members.aol.com/slavtrainr/stpage.html adresinden ‘download’ edin.

71. Oyun oynarken ekran görüntüsü gidiyor ve Masaüstü’ne geri dönüyor.
DXDiag programını c:sürücüsü altında Program Files, Directx, Setup altında bulduktan sonra çalıştırın. DirectDraw testini Display 1 ile yapın. Eğer sorun devam ederse DirectX’in son sürümünü windowsupdate.microsoft.com web sitesinden ‘download’ edin.

72. DVD Sürücü’m görüntü göstermiyor.
Ekran kartınız DVD oynatmak istediğinde kullandığınız renk derinliği ve çözünürlükte başarılı olamıyor. Ekran çözünürlüğünü düşürün ve renk derinliğini de 16 bit’e indirip tekrar deneyin.

73. MPEG dosyalarını Windows Media Player ile çalıştırırken yeşil ekran çıkıyor.
Windows Media Player’da Görünüm’e girin ve ‘Donanım Hızlandır’ değerini ‘Hiçbiri’ne getirin.

74. Video dosyalarını oynatmak isterken MMSYSTEM296 hatası veriyor.
PC’niz Registry’de video görüntülerini oynatmak için kullanacağı program ile bağlantı kuramıyor. Bilgisayarım’a gidin, Görünüm’den Klasör seçenekleri’ne girin. Dosya Türleri’nde AVI dosyaları için Mplayer.exe programını seçin.

75. Tarayıcımın Şifreleme düzeyini nasıl görebilirim.
Yardım Menüsü’nden Internet Explorer Hakkında’yı seçin. Şifreleme Düzeyi’ni çıkan ekranda görebilirsiniz. Ayrıca http://www.fortify.net/sslcheck.html adresine girerek tarayıcınızın şifreleme düzeyini online olarak görebilirsiniz.

76. 128-bit şifreleme yükledim ancak Internet Explorer hala 56-bit şifreleme gösteriyor.
C:WindowsSystem dizini altında yer alan schannel.dll dosyasını silmeye çalışın. Eğer Windows açıkken silemezseniz DOS altından silin. Daha sonra 128-bit şifreleme güncellemesini yeniden yükleyin.

77. Internet Explorer marka ve logosunu nasıl kaldırabilirim?
Başlat Menüsü’nden Çalıştır’a gelin ve Regedit yazıp [Enter] tuşuna basın. Regedit ile HKEY_CURRENT_USERSoftwareMicrosoftInternet ExplorerMainWindows Title anahtarını bulup silin. Böylece marka silinmiş olacak. Logo için ise HKEY_CURRENT_USERSoftwareMicrosoftInternet ExplorerToolbar anahtarını silin. Logoyu tekrar geri getirmek için ise BrandBitmap ve SmBrandBitmap satırlarını silin.

78. Otomatik Tamamlama ile girdiğim şifreleri nasıl silebilirim?
Internet Explorer’da Araçlar Menüsü’ne girin. Internet Seçenekleri’ne tıklayın. İçerik Tamamlama’ya girin. Çıkan pencerede parolalardan web adreslerine kadar bir çok seçenek ile ilgili otomatik tamamlama ayarlarını yapabilirsiniz.

79. Formları doldururken form boşluklarında takılıyor.
Otomatik Tamamlama tarihçesi zarar görmüş. Formlar bilgilerini ve şifreleri temizlemek için Araçlar Menüsü’nden Internet Seçenekleri’ne girin ve ‘İçerik’ seçeneğine tıklayın. Otomatik Tamamlama kutusuna tıklayın. Formları Sil ve Parolaları Sil kutularına tıklayın ve Tamam diyerek çıkın.

80. Windows Update sitesine girdiğimde boş bir ekran çıkıyor.
http://www.microsoft.com/msdownload…t/scripting.asp adresinden Visual Basic Scripting yamasını yüklemeniz gerekmekte. Eğer problem devam ederse Internet Explorer’da Araçlar Menüsü’ne girin. Internet Seçenekleri’ne tıklayın. Gelişmiş’e girin ve Tarama kısmına gelin. İstendiğinde Yükle Özelliğini Etkinleştir yazan yerin yanındaki kutuyu işaretsiz hale getirin. Böylece Windows Update sitesine girince Visual Basic Scripting yaması otomatik olarak yüklenecektir.

81. Sık Kullanılanlar Menüsü’ne yeni bir site ekleyemiyorum.
Sık Kullanılanlar Menüsü zarar görmüş. Bilgisayarınızı yeniden başlatın. Windows açılmadan [CTRL] tuşuna basılı tutun ve Sadece Komut İşlemcisi’ni seçin. Cd Windows yazın ve [Enter] tuşuna basın. Daha sonra ren favori ~1 oldfav yazıp [Enter] tuşuna basın ve bilgisayarı yeniden başlatın.

82. Internet Explorer 5’i yükleyemiyorum. Daha önceki bir yüklemenin tamamlanmadığına dair bir hata mesajı veriyor.
Tamam’a basın ve PC’nizi yeniden başlatın. Internet Explorer Kur’u yeniden başlatın ve aynı hata ile karşılaşırsanız bilgisayarınızı yeniden başlatın. Üçüncü defa aynı hata mesajı çıkarsa bu kez Wininit.ini dosyasının adını değiştirin ve bilgisayarı yeniden başlatıp Internet Explorer Kur’ı yeniden çalıştırın. Alternatif bir çözüm olarak Internet Explorer 4’ü yükleyin. Daha sonra ise Windows Update sitesinden Internet Explorer 5’i yükleyin.

83. Windows 98 Kur Windows dosyalarını yerini bulamıyor.
Windows 98’i Windows Yükseltme Sürümü CD’si ile birlikte yüklemeye çalışıyorsunuz. Windows 98 Yükseltme Sürümü’nden Windows 98 kurabilmek için daha önceden Windows 3.1,95 veya 98 kurulu bir bilgisayara ihtiyacınız vardır.

84. Windows’un seri numaralarını nasıl bulurum?
Registry’de HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWindowsCurr ent Version altında Windows’un seri numarısını bulabilirsiniz.

85. Windows 98’i Floppy Disk Sürücüsü’nden nasıl kurabilirim?
Windows 98 orijinal CD’si ile verilen kitapçıkta Windows’u Floppy Disket olarak sipariş verebilirsiniz. Ancak CD ile ortalama bir konfigurasyonda bile en az 30 dakikada kurulabilen Windows’u floppy disk sürücü ile kurmak çok uzun sürebilir.

86. Program EkleKaldır’da bir programın ismi görünmüyor.
63 karakteri geçen programın isimleri Program EkleKaldır’da görüntülenemez. Bu programın görüntülenebilmesi için HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWindowsCurr ent VersionUninstall anahtarını Registry’de bulun. 63 karakterden uzun bir ismi olan bir programın ismini değiştirip kısaltırsanız listede görebilirsiniz.

87. Program EkleKaldır’da sildiğim bir programın ismi gözüküyor.
Programları sadece dizinlerini silerek kaldıramazsınız. Her zaman bir programı silmek istediğinizde Program EkleKaldır’ı kullanarak ‘uninstall’ etmelisiniz. HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWindowsCurr ent VersionUninstall altında kaldırmış olduğunuz program ile ilgili bilgileri silerseniz Program EkleKaldır’da bu programlar bir daha gözükmez.

88. Windows Temp dizini hatası veriyor.
Öncelikle Temp dizinini içndeki tüm dosyaları silin. Daha sonra Başlat Menüsü’ne girin. Çalıştır’a ‘Sysedit’ yazıp [Enter] tuşuna basın. Şimdi autoexec.bat dosyasına set temp = c:windowstemp satırını ekleyin. Bilgisayarınızı tekrar başlatın. Windows Temp dosyasını yeniden düzenleyecek ve aynı hatayı tekrar vermeyecektir.

89. Windows Install Shield ile hazırlanmış program Installation’ları sırasında kilitleniyor.
Bu problemin nedeni sisteminizde çalışan bir Antivirüs programı olabilir. Yeni bir program yüklemeden önce Antivürüs programlarınız varsa kapatın. Eğer Antivürüs programınız yoksa ve aynı hatayı veriyorsa Registry’ye girin. HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWindowsCurr ent VersionRun ve HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWindowsCurr ent VersionRunServices anahtarlarından Point32.exe ve MSWheel.exe porgramlarının yazılı olduğu satırları silin.

90. Adres Defteri Açılamıyor hata mesajı çıkıyor.
Outlook Express Registry ayarları zarar görmüş olabilir. Outlook Express’i Program EkleKaldır’ı kullanarak kaldırın. Registry’de HKEY_USERSDEFAULTSoftwareMicrosoftOutlook Express, HKEY_USERSDEFAULTSoftwareMicrosoftWAB, HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWAB, HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftActive SetupInstalled Components{7790769C-0471-11d2-AF11-00C04FA35D02} satırlarını silin. Şimdi Outlook Express’i yeniden kurun.

91. Outlook Express’te Adres Defteri’ni nasıl yedekleyebilirim?
Başlat Menüsü’nden Bul’a girin, Dosyalar ve Klasörleri seçin. *.WAB diyerek Adres Defteri dosyasını bulun ve bu dosyanın başka bir klasöre kopyasını yapıştırın. Dosyanın yerini ayrıca Adres Defteri programına girip Yardım Menüsü’nden Adres Defteri Hakkında’ya tıklayıp görebilirsiniz.

92. Outlook Express’te e-posta mesajlarımı nasıl yedekleyebilirim?
Outlook Express e- posta mesajlarını Gelen Kutusu, Giden Kutusu vb. ayrı ayrı DBX dosyalarında saklar. Başlat Menüsü’nden Bul’a girin, Dosyalar ve Klasörleri seçin. *.DBX diyerek Outlook Express’in mesajlarının saklandığı klasörü bulun. Buradaki tüm dosyaların bir kopyasını başka bir klasöre kopyalayın. Daha sonra bu mesajları kurduğunuz başka bir Outlook Express’in içinde Dosya Menüsü’nden Al’ı seçerek İletiler seçeneğine girerek ‘import’ edebilirsiniz.

93. Outlook Express boyutu büyük mesajları çekerken ‘Sunucu zaman aşımına uğradı’ hata mesajı veriyor.
Eğer bağlantınız yavaşsa ve ‘download’ etmek istediğiniz mesajın boyutu büyükse posta sunucunuz ile zaman aşımına uğrayabilir. Bu mesajı daha az görmek istiyorsanız Sunucu Zaman Aşımını süresini ‘Araçlar Menüsü’nden Hesaplar’a girip, kullandığınız e-posta hesabını seçerek Gelişmiş Menüsü’nden değiştirebilirsiniz. Bu süre varsayılan olarak 1 dakikadır. Yani 1 dakika süresince posta sunucusundan bir yanıt gelmez ya da veri iletimi sağlanmazsa bu hata mesajı çıkar. Bu süreyi 5 dakika olan maksimum değere getirin.

94. Outlook Express’te mesajlarımı yazıcıma gönderemiyorum.
Bu problemin iki nedeni olabilir. Eğer Internet Explorer 4’ten Internet Explorer 5’e geçiş yaptıysanız ve Outlook Express’in güncelleşmesini gerçekleştirmediyseniz bu problem ile karşılaşabilirsiniz. Internet Explorer’ın Outlook Express ile beraber olan sürümünü yeniden kurun. İkinci neden ise e-posta mesajının açılmamış olması ya da önizleme ekranında görüntülenmemiş olmasıdır. Yazıcıdan çıktı alabilmek için mesajı seçin ya da mesajın üzerinde iken [Enter] tuşuna basıp mesajı açın ve yazıcıya gönderin.

95. Outlook Express’te X ile belirtilen bir hata mesajı görüyorum.
Bu hata mesajları Outlook Express’in genel hata mesajlarından biridir. Bu hatalarla ilgili geniş bilgiyi ve çözümleri support.microsoft.com/support/ie/outlookexpress/win32/faq/default.asp adresinden alabilirsiniz.

96. Büyük boyutlu dosyaları gönderirken parçalar halinde gidiyor. Neden?
Araçlar Menüsü’nden Hesaplar’a girin. Kullandığınız e-posta hesabını seçin ve tıklayın. Gelişmiş Menüsü’ne girin. Gönderirken başlığının altındaki kutunun işaretli olmamasını sağlayın.

97. Outlook Express’te kullanılan yazı tipini nasıl değiştirebilirim?
Araçlar Menüsü’nden Seçenekler’e girin. Oluştur Menüsü’ne girin ve ‘Yazı Tipi Ayarları’nı seçin. Yazı tipini değiştirin ve çıkın.

98. Outlook Express’te Toolbar’ın altında Yazdır ikonu çıkmıyor.
Outlook Expres Toolbar’da boş bir yere sağ tuşla tıklayın ve Özelliştir’i seçin. Daha sonra çıkan pencerenin sol tarafındaki Kullanılabilir Düğmeler sütunundan istediğiniz ikonları seçip, ekleyebilirsiniz.

99. Outlook Express’te cevap yazdığım kişiler Adres Defteri’ne otomatik olarak ekleniyor.
Araçlar Menüsü’nden ‘Seçenekler’e girin. Gönder’i seçin. Yanıtladığım kişileri otomatik olarak adres defterine ekle yazan kutudaki işareti kaldırın. Böylece sadece sizin istediğiniz kişileri adres defterine ekleyebilirsiniz.

100. Outlook Express’te yeni bir mesaj klasörü nasıl yaratabilirim?
Yerel Klasörler üzerine sağ tıklayın ve Yeni Klasör’ü seçin. Klasöre bir isim verin ve tamama basın.

101. Windows açılırken ‘runtime 216’ hatası veriyor.
PC’nize Subseven Trojan virüsü bulaşmış. Daha detaylı bilgi için http://www.hackfix.org/subseven adresini ziyaret ediniz.

102. Programlarım için kullandığım şifreler, network ve e-posta şifreleri silinmiş.
Windows açılırken Ağ Parolası’nın girildiği ekranda İptal seçeneği tıklanırsa bütün şifreler geçici olarak silinir. Bilgisayarınızı kapatıp tekrar açın ve Ağ Parolanızı girerek [Enter] tuşuna basın.

103. Belgelerim Klasörüm çalışmıyor.
Masaüstüne Belgelerim klasörüne sağ tıklayın ve ‘Özellikler’e girin. ‘Hedef Bul’u seçerek klasörün yerini bulun.

104. Eski bir bilgisayar Ağ Komşuları’nda görünüyor.
Ağ Komşuları üzerinde yer almayan bir bilgisayara mevcut bilgisayarlardan birinden bile link olsa; olmayan bilgisayar gözükür. Bütün linkleri silin.

105. Windows kilitlendi. Kaydetmediğim dosyalarım vardı.
Windows kilitlendiği zaman hemen ‘reset’ tuşuna basmadan önce son bir şans olarak [CTRL], [ALT] ve [DEL] tuşlarına aynı anda basın ve karşınıza çıkan Programı Kapat penceresinde yanında ‘Yanıt Vermiyor’ yazan programları seçip ‘Görevi Sonlandır’a tıklayın. Belki bir şans ile Windows düzelebilir ve kaydetmek istediğiniz dosyaları kaydedebilirsiniz.

106. Windows açılırken .VXD uzantılı bir takım dosyaları bulamadığını belirten hata mesajları çıkıyor.
Windows açılırken donanımlarınıza ait bazı sürücüleri yükler. Bu sürücüler eksik ise Windows açılırken size sürücüleri tamamen yüklemediğine dair hata mesajı çıkartır. Donanım sürücülerinizi tekrar yükleyin.

107. Windows kilitlendi ancak farem hareket ediyor. Bilgisayarımı kapatmak istiyorum .
Windows kilitlendiğinde bazen ‘Başlat’ Menüsü kaybolur. Bu da sizin bilgisayarı normal olarak kapatmanızı engelleyebilir. [CTRL] ve [ESC] tuşlarına beraber basın. Bu, Başlat Menüsü’nü ekrana çıkartır.

108. Windows’un saati düzgün çalışmıyor.
Anakart üzerindeki pil bitmek üzere. Aynı özellikleri taşıyan bir pil ile değiştirin.

109. Görev Çubuğu kilitlendi ancak bilgisayar çalışıyor.
Sadece Görev Çubuğu’nun kilitlendiği durumlarda [CTRL], [ALT] ve [DEL] tuşlarına basarak Programı Kapat penceresinde sadece ‘Explorer’ın görevini sonlandırın. Böylece, ‘Görev Çubuğu’ ve ‘Sistem Saati’nin olduğu alan yeniden açılacaktır.

110. Bazı dosyaları silmek istiyorum ancak Windows izin vermiyor.
Windows bir takım sistem dosyalarını kullanılmasa bile çalışrken ‘ReadOnly’ hale getirir. Bu dosyaları Windows üzerinden silemezsiniz. PC’nizi DOS modunda açın ve silmek istediğiniz dosyaları DOS altından silin.

111. Başlat Menüsü’nde uninstall ettiğim bazı programlar hala duruyor. Nasıl silebilirim?
Başlat Menüsü’nün üstüne gelip sağ tıklayın ve Araştır’ı seçin. Daha sonra Programlar Klasörü’ne girin. Burada istediğiniz programların isimlerini silin. Programlar Başlat Menüsü’nden kalkacaktır.

112. Bilgisayarım açılırken, eksik DLL dosyası olduğunu belirten bir hata ile karşılaşıyorum. Sorunumu nasıl çözebilirim?
DLL dosyaları Windows ve yüklediğiniz yazılımlarla ortak olarak kullanılan dinamik kütüphane dosyalarıdır. Sistemden bir yazılım kaldırıldığında, DLL dosyalarından bir ya da birkaçı silinebilir. Bu durumda, hata mesajında belirtilen DLL dosyasını http://www.drd. dyndns.org/search.html adresinde aratarak indirin. Bu dosyayı Windows altındaki System klasörüne kopyalamanız sorunu çözecektir.

113. Sabit diskimde tek bir bölüm var. Varolan verilerimi kaybetmeden nasıl yeni bölüm oluşturabilirim?
FDISK kullanarak bunu yapmak olanaksız. Sabit disk bölüm yöneticisi yazılımına ihtiyacınız var. Bu gibi yazılımlar arasında kullanımı en kolay olanı Partition Magic Pro’dur. Bu yazılımı http://www.powerquest.com adresinden temin edebilirsiniz.

114. Windows XP kullanıyorum ve sistemimde bolca RAM var. Bu belleğin bir kısmını sabit disk gibi kullanabilir miyim?
Yeterli miktarda RAM olduğu sürece yeni bir sabit disk sahibi olmanın en ucuz yolu, bir sanal sürücü yazılımıdır. Bu işi yapabilen araçlar arasında en iyi örneklerden biri RamDisk’tir. Ramdisk, Windows XP Home/Professional, Windows 2000 ve NT sürümlerinde çalışabiliyor. Bu yazılımı http://www.superspeed.com adresinden indirebilirsiniz.

115. USB portuna bağladığım bazı donanımlar, sürücüleri hatasız olmalarına rağmen çalışmıyor ya da keyfine göre çalışmayı reddediyor.
USB yeterliliğine sahip cihazlar çalışmalarını sağlayacak elektrik enerjisini de USB portundan sağlarlar. İşletim sistemi ve sürücülerde bir sorun olmadığı halde bazı USB cihazların çalışmaması ya da belirli USB cihazların çalışmamalarının nedeni güç eksikliği olabilir.

116. Bir dosyayı geri dönüşüm kutusuna göndermeden yanlışlıkla silsem ya da yanlış dosyayı aynı isimle kaydetsem, nasıl geri çağırırım?
Windows altında normal yollarla bu gibi kayıpları gidermek mümkün değil. Bir veri kurtarma yazılımı kullanmanız gerekir. En iyi veri kurtarma yazılımlarından Media Tools (www.atldatarecovery.com) ya da Easy Recovery Proffessional’ı (www.ontrack.com) kullanabilirsiniz. Bu iki yazılımdan birini çalıştırdığınızda kurtarabileceğiniz yüzlerce dosya göreceksiniz. Dosyanın ismini bilmeniz, kurtarma işleminin süresini oldukça kısaltacaktır.

117. Windows 95/98/Me altında sorun çıkarmayan harici modemimi Windows XP’de kullanıyorum. Sistemi yeniden başlattığımda modem ortadan kayboluyor.
Bunun sebebi, Windows XP sürücülerinin yüklenmemesi ya da yüklenen sürücülerin problemli olmasıdır. Sistemi yeniden başlattığınızda modemi düğme ya da anahtarından açıp kapatın. Sistem altında Donanım yöneticisine girip Bilgisayarım üzerinde sağ tıklayıp ‘Donanım değişikliklerini tara’ya girin. Windows XP modemi tanıyacaktır. Yaramazsa, bir de modemin kablosunu çıkartıp takmayı deneyebilirsiniz.

118. Windows XP kurulum sırasında bileşen seçimine izin vermiyor ve kurduktan sonra Program Ekle/Kaldır altında kaldırılacak doğru düzgün bir Windows bileşeni göremiyorum. En azından yüklü bileşenlerin hepsini görmenin yolu var mı?
Evet bunun bir yolu var. Windows XP’yi kurduğunuz klasöre (C:Windows gibi) girerek INF klasörünü açın. Sysoc.inf dosyasını bulun ve sağ tuşla tıklayarak Notepad ile açın. CTRL+H tuşuyla Bul/Değiştir kutusunu açın. Değiştirilecek kelime kutusuna ‘hide’ girin. Diğer kutuyu boş bırakarak tüm ‘hide’ kelimelerini kaldırın. Sistemi yeniden başlatınca Program Ekle/Kaldır altında daha fazla bileşen olacaktır. Dikkat! Bilmediğiniz bileşenleri kaldırmayın, sonradan çok üzülebilirsiniz.

119. Sistemi açtığımda BIOS sıfırlanıyor.
Anakart üzerinde BlOS’un üzerine yazılan bilgilerin saklanması amaçlı bir pil bulunur. Diğer şarj edilebilen piller gibi BIOS pilinin de belirli bir ömrü olmasına ek olarak, güç kaynağına uzun süre elektrik gelmezse pil şarj edilemediği için BIOS sıfırlanır. Elektrik kesintisi gibi kısa süreli güç kaybı BIOS’u sıfırlıyorsa, pil sorunludur ve değişmesi gerekir. Eğer güç kaybı olmadan sistem açılışında BIOS sıfırlanıyorsa, anakart kullanım kılavuzuna başvurarak BIOS sıfırlamak için kullanılan jumper ayarlarını kontrol edin.

120. İkiye bölünmüş, üzerinde Windows 98 kurulu bir sabit diskim ve bolca bos alanım var. Bu sabit disk üzerinde 98’e ek olarak Windows XP ve Süse Linux de kullanmak istiyorum.
Varolan işletim sistemini de kullanmaya devam ederek Windows XP ve Linux kurmak için ilk olarak yeni bir bölüm yaratmanız gerekir. FDISK ile mevcut bölümü silmeden yeni bölüm açmayacağınız için, ilk olarak sabit disk bölümlendirme yazılımı kullanarak diski üçe ayırın. Windows XP’yi ikinci bölüme kurduğunuzda açılışta işletim sistemi seçenekleri çıkacaktır. Son bölüm üzerine Linux kurduğunuzda ise Lilo’yu MBR’ye yazdırın. Açılışta ilk olarak Lilo yüklenecek ve Linux/Windows geçiş seçeneği sunulacaktır.

121. Outlook Express kullanıyorum. Elektronik posta mesajlarımda | bolca yazım hatası var. Bunu nasıl engellerim?
Eğer sisteminizde Türkçe Microsoft Office yüklüyse, elektronik postaları yazım hatalarına karşı denetleyebilirsiniz. Bunun için Tools>Options>Spelling altından Always Check Spelling kutusunu işaretleyin. Daha sonra da alt
kısımda bulunan Dictionary kutucuğundan Türkçe’yi seçin. Bu işlemden sonra Outlook Express her elektronik posta yolladığınızda otomatik olarak yazım hatalarını kontrol etmeye başlayacaktır.

122. Windows XP’nin CD yazma işlemini nasıl hızlandırabilirim?
Windows XP yazılacak verileri belirli bir klasöre kopyaladıktan sonra CD’ye yazar. Eğer CD’ye kopyalayacağınız dosya ve klasörler Windows XP’nin kurulu olduğu bölümdeyse, sözkonusu veriyi kesip (CTRL+X), C:Documents and Settings(Kullanıcı Adı)Local SettingsVApplication DataMicrosoftCD Burning klasörü altına yapıştırın (CTRL+V). Dikkat! CD yazma işlemi bitince XP size bu dosyaları ne yapacağınızı soracaktır, işletim sisteminin bu dosyaları saklamasını istemezseniz, silineceklerdir.

123. IE 6.0 kurdum. IE, sayfadan daha büyük bir resim görüntülemek istediğimde otomatik olarak pencereye sığdırıyor. Bunu nasıl engellerim?
Resim tam olarak yüklenip sayfaya sığdırılacak boyutlara indirildiğinde fareyi resmin üzerinde kısa bir süre bekletin.
Fare imlecinin yanında beliren buton ile resmi orijinal boyutlarına getirebildiğiniz gibi, aynı butonu kullanarak IE 6.0’ın ‘Enable Automatic Image Resizing’ özelliğini kapatabilirsiniz.

124. Aynı evde ya da apartmanda bulunan iki bilgisayarı birbirine bağlayarak üreticiliği artıran uygulamalar (Quake 3 gibi) çalıştırmak istiyorum. Bunu ne şekilde ve hangi parçalarla yapabilirim?
Bunun en kolay yolu, ilk olarak ağ yapılandırması daha basit olan Windows XP Professional kurmaktan geçer. Daha sonra ise iki adet Ethernet kartı ve hub’sız bağlantı için Category 5 Crossover kablosuna ihtiyacınız olacak. Bu malzemeleri bir bilgisayar mağazasından bulabilirsiniz.
Accesories-Communications-Setup Small Office Home Networking sihirbazını çalıştırın. Ayrıntılarını vermeye gerek olmayan birkaç basit adımdan sonra, yaratılan disketi diğer bilgisayarda çalıştırarak kısa bir süre içinde iki sistemi birbirini görebilir hale getirebilirsiniz.

125. İki bilgisayarı Ethernet ve Icablo ile birbirine bağladım. Sistemlerin birinde modem yok. Her iki PC’den de İnternet’e girilebilmesi için ne yapmam gerekiyor?
Önceki çözümde (13) bulunan açıklama bu soru için de geçerlidir. Tek fark, sözkonusu disketin modem bulunan sistemde hazırlanması zorunluluğu olacaktır. Yarattığınız bu disketi Windows XP, Windows ME ve Windows 98 SE çalıştıran sistemlerde kullanabilirsiniz.

126. Linux için sürücü aramaktan yoruldum. Bu sürücülerin ya da en azından linklerinin bulunduğu bir site var mı?
Evet, bu hizmeti veren birçok site mevcut. İşte en meşhurlarından biri: http://www.linuxbasis.com/drivers.html Yine de, her donanım sürücüsünü üretici firmanın sitesinden indirmek en iyi yoldur. Farklı bir siteden indirdiğiniz dosyaların içinde donanım sürücülerinden daha fazlasının olmadığı garantisini kimse vermez.

127. Windows 95/98/Me ve kablo modem kullanıyorum. Bazen bağlantı kısa bir süreden sonra kopuyor. Modem tekrar online olduğunda ise veri transferi yapmamaya başlıyor. Bilgisayarı yeniden başlatınca bile sorun çözülmüyor.
Temel sorun bilgisayarınızın İP alıp almamasıdır. İşletim sisteminiz NT ya da üstü olsaydı DHPC sunucusundan kolaylıkla bir İP alabilirdi, ancak Windows 95/98/Me’de bu sorunla karşılaşmak bazen kaçınılmazdır. Modemin fişini çekin ve bilgisayarınızı kapattıktan sonra modemi açın. Modemin online olmasını bekleyin ve Activity lambasında bir hareket gördüğünüzde bilgisayarınızı açın. Bağlantınız yenilenmiş ve geçerli bir İP aldığınızı göreceksiniz. İşletim sisteminizi Windows XP ya da 2000 Professional’e yükseltmeniz ise kökten çözümdür.

128. Windows XP kurduğumdan bu yana bir çok IE güncellemesi yapmıştım. XP’yi yeniden kurduğumda, IE için bu güncellemeleri yüklemek için daha kolay bir yol var mı?
Microsoft 15 Mayıs’ta internet Explorer için şu güne kadar çıkartılan tüm güncellemeleri tek bir dosya olarak toplayarak yayınladı. 5.0 dan 6.0’a kadar eksiksiz güncelleme yapan bu dosyayı tek başına indirmeniz ve kurmanız yeterli. Dosyayı aşağıdaki adreste bulabilirsiniz: http://www.microsoft.com/windows/ie…ads/critical/Q3
21232/default.asp

129. Windows ME üzerinde lE’yi her açtığımda ‘An Error Occurs in Mshtml.dll in internet Explorer 6’ mesajı alıyorum. Bu sorunu nasıl çözebilirim?
Bu sorun tek bir dosyadan kaynaklanan basit bir hata ancak internet Explorer’ı kullanmanızı tümüyle etkiliyor.
Sorun şu; IE 6.0 mshtml.dll dosyasının 6.0.2600.0 sürüm numaralı derlemesine ihtiyaç duyuyor fakat sizin yüklediğiniz 6.0 paketi biraz eski bir derleme. Bu durumda sürümü daha yeni bir internet Explorer paketi ile güncellerseniz, sorun giderilecektir.

130. Windows 98 SE çalıştıran sistemimdeki bir yazılımı kaldırdıktan sonra yeniden başlattım. Sistem açılırken bir VXD hatası veriyor ve kilitleniyor.
Bilgisayarın öncelikle neden kilitlendiğini bulmalıyız. Bunun için Windows’u F8 ile başlatarak listede Adım Adım Onayla seçeneğini seçip devam ederek, hepsine Evet diyerek sistemin hangi işlemden sonra kilitlendiğini bulmalısınız.
Sistemi kilitleyen işlemi belirledikten sonra Windows’u Güvenli Kip ile başlatın. ‘Başlat’tan ‘Çalıştır’ı seçin ve kutucuğa ‘msconfig’ girin. Açılacak pencerenin en sağdaki tabında başlangıçta çalıştırılan yazılımların listesini göreceksiniz. Sorunlu yazılımla ilgili satırdaki işareti kaldırın ve Tamam diyerek çıkın. Bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda problem çözülecektir.

131. Windows 2000 Professional kullanıyorum. DVD seyretmek istediğimde winDVD ‘Create Overlay failed. Please lower screen resolution ör color depth and try again’ hatası verdi.
Problem büyük ölçüde yazılımda bulunan bir Windows 2000 Pro hatasından kaynaklanıyor. Öncelikle başka bir kullanıcı hesabı ile sisteme girmeyi ve WinDVD’yi çalıştırmayı deneyin. Yazılım çalışırsa, bilgisayarı yeniden başlatarak eski kullanıcı adınızla giriş yaptığınızda sorun çözülecektir.
Bu işe yaramazsa, bir önceki problemdeki adımları izleyin. Böylece 3D oyunları oynayamasanız bile, DVD izleyebilirsiniz.

132. Windows 98 altında ne zaman Dreamweaver yüklesem, bilgisayar donuyor ve sistemi yeniden başlatmak gerekiyor. Program başka bilgisayarlarda sorunsuz çalışıyor. Bunu nasıl hallederiz?
İlk olarak ekran kartı sürücünüzü güncelleyin. Sorun çözülmezse, ‘Bilgisayarım’ simgesi üstüne sağ tuşa tıklayın, ‘Özellikler’! seçin ve açılan pencereden Performans sekmesine geçin. Dört kademeli hızlandırıcı barını öncelikle bir kademe düşürüp sisteminizi yeniden başlatın. Bu işe yaramazsa daha düşük kademeleri deneyin. Unutmayın, bu ayafl düşürmek ya da kapatmak ekran kartınızın birçok özelliğinden yararlanmanızı engelleyecektir.

133. Windows 98 ve IE 5.5 kullanıyorum. Bazı sayfaları açmaya çalıştığımda ‘A Runtime Error has occurred. Do you wish to DEBUG Line=0 Error = Object Expected’ hatasını alıyorum.
Bu sorun çoğunlukla popup reklamları engelleyen programlar kullanıldığında oluşan bir hatadır. Yapmanız gereken, IE Araçlar mönüsü içinden internet seçeneklerine girmek ve Gelişmiş sekmesindeki listeden ‘Komut dizini hata ayıklamasını devreden çıkart1 seçeneğini işaretlemek. Tüm açık tarayıcı pencerelerini kapatıp yeniden çalıştırdığınızda sorun çözülecektir.

134. Bu Messenger programının açılışta başlamasından sıkıldım. Bundan kurtulmanın bir yolu var mı?
Messanger’ı kaldırmak için Başlat’tan Çalıştır’ı tıklayın ve aşağıdaki satırı aynen kopyalayın. Tamam tuşuna basın. Yazılım kaldırılacaktır. Bilgisayarınızı yeniden başlatıp başarılı olup olmadığını test edebilirsiniz. Diğer yandan bu karışık komutu girerken hata yapmaktan korkuyorsanız bu işi sizin yerine yapabilecek olan Tweaking Toolbox XP yazılımını kullanabilirsiniz: http://www.windowshelp.net/ttwxp
RunDlBl advpack.dll,LaunchINFSection %windir%INFmsmsgs.inf, BLC.Remove

135. Sabit disklerim FAT32 formatlı ve Windows 98 kurulu. |Windows XP yüklesem, ama Çbunu sadece birinci bölümde lyapsam, yani sadece orayı j NTFS’e dönüştürsem, XP açılınca Win32 dizinleri de görür mü?
Sadece ilk dizini formatlayıp, buraya XP kurmanız ve diğer dizinleri taramanız mümkün. Windows XP FAT16 ve FAT32’yi destekliyor. Ama, eğer düşünceniz NTFS’in daha güvenli olduğu ise, evet haklısınız; tümüyle NTFS’e geçmenizi öneririz.

136. Sörf yaparken girdiğim bir sitedeki web sayfasında ya da pencerede sabit diskimin içindeki dosyalar görünüyor. Bu dosyaların kopyalanmaları ya da silinmeleri mümkün mü?
Sabit diskinizi kopyaladık demeleri tamamen yalan. Bu sitedeki düğmelere tıkladığınızda tek yapılan şey, tarayıcı penceresinde sabit diskinizin gösterilmesi, ancak bunu sadece siz görebilirsiniz. O siteyi hazırlayan kişi ya da başkabiri göremez. Yine de içinizin rahat etmesini istiyorsanız, ZoneAlarnm Pro (www.zonelabs.com) gibi bir kişisel güvenlik duvarı yazılımı kullanmanızı öneririz.

137. Windows 98 üzerinde Creative Soundblaster Live! Value kullanıyorum. Açılışta ‘error: Memory manager not detected. Creative SB16 emulation driver requires EMM386 or similar Creative SB16 emulation driver not loading’ hatası ile karşılaşıyorum.
Ses kartınızın Sound Blaster 16 emülasyonu yapabilmesi için gerekli dosyaların yüklenmesinde hata var. Aslında çok eski DOS oyunları oynamadığınız sürece buna gerek yoktur.
Denetim Masası altından donanımlar arasında Creative Miscellaneous Devices’ı genişletin, Creative SB16 emulation’ı seçin.
Üzerine çift tıklayarak Properties (Özellikler) sayfasını açın. Disable in this hardware profile (bu aygıtı kullanma) seçeneğini seçin ve OK’e (Tamam) tıklayın. Bunu yaptıktan sonra Autoexec.bat ve Config.sys dosyalarından SB 16 emülasyonuyla ilgili satırları silebilirsiniz.

138. Proxy sunucusu ne işe yarar ve kullanmam gerekli midir?
Proxy, web tarayıcısı gibi istemci uygulamalar ile gerçek bir sunucu arasında duran bir sunucudur ve yazılım ve/veya donanım tabanlı olabilir. Genellikle, işyeri ağlarında ya da servis sağlayıcılar tarafından kullanılır. Gerçek sunucuya yapılan talepleri proxy değerlendirir ve bu talepleri yerine getirmeye çalışır.
Talebi kendisi karşılayamazsa, gerçek sunucuya iletir. Proxy sunucuların iki temel işlevinden ilki talep edilen dosyaları önbelleğe (cache) alarak sayfa indirilmesindeki performansı artırmaktır. Diğeri ise bazı web sitelerine erişimi engellemektir. Kısacası, Proxy sunucular performans artışı sağlarken erişim kısıtlaması getirebileceği için karar size kalıyor.

139. Ben ses kayıt edebilen ve çalabilen bir program arıyorum.
Size dbpoweramp isimli programı rahatça önerebiliriz (www.dbpoweramp.com/dmc.htm). Bu program, pek çok ses formatını birbirine dönüştürebiliyor ve çeşitli ses kaynaklarından (line in, mikrofon, vs.) kayıt yapabiliyor. Bu sitedeki Auxiliary Input addon’unu da indirmeyi unutmayın.
Müzik dosyalarını çalmak için, dBpowerAMP Audio Player’ını (www. dbpoweramp.com/dbpoweramp.htm) ya da WinAMP’ı (www.winamp.com) kullanabilirsiniz.

140. Tüm masaüstümün ya da sadece bazı pencereleri Mpeg/Avi formatında kaydetmek istiyorum.
Monitörden AVI formatında görüntü kaydetmek için HyperCam isimli programı kullanabilirsiniz. Bu programı http://www.hyperionics.com adresinde bulabilirsiniz. Program shareware’dir; böylece bir süre deneyebilirsiniz.

141. Bilgisayanmdaki farklı MpegAvi uzantılı filmleri birleştirmek istiyorum. Bunun için hangi yazılımı kullanabilirim?
Mpeg dosyalarını birleştirmek için Camel MPegJoin isimli programı kullanabilirsiniz. Bu programı çekebileceğiniz adres şu: member.newsguy.com /theprof

142. Web sitemde menü düğmelerinin üzerine gidildiğinde rengin değişmesini İstiyorum. Bunu nasıl yaparım?
Bunun için JavaScript, Flash, DHTML gibi pek çok farklı t

[Hakan ARI]

1. internet Explorer sürekli hatalar veriyor ve düzenli çalışmıyorsa yeniden kurmak en mantıklı yoldur. Dikkat edin windowsu yeniden kurmayı demedim sadece internet eplorerimizi yeniden kuracağız. 1.yol: kurulum yaptıgınız WindowsXP vs. cd sini takın.
2.Start/Run. (başlat/çalıştır)

Deyip komut satirina asagidakini aynen yazin. Not: copy paste yapın�

komut:

� rundll32.exe setupapi,InstallHinfSection DefaultInstall 132 %windir%infie.inf �

�en etkili yöntemlerden birisi budur.� Şimdi yaptıgımız şey sadece explorerin üzerine yeniden kurmaktı.

2. şimdi yapacağımız iş ise komple internet explorerimizi kaldırıp yeniden kuracağız.

Start > Run > regedit

HKEY_LOCAL_MACHINESOFTWARE MicrosoftActive SetupInstalled Components
{89820200-ECBD-11cf-8B85-00AA005B4383}

bu kayıt anahtarını buluyoruz ve

IsInstalled ,i arayip ve 0 (Null). degerini veriyoruz.

Artık internet explorerimiz yeniden kurulum için hazır vaziyettedir. Şimdi

http://www.microsoft.com sitesinden xp içn olanını buluyoruz.

i.explorer win 98 içinde aşağıdaki URLyi kullanıyoruz: http://download.microsoft.com/downl…TR/ie6setup.exe

indiriyoruz..

İndirdigimiz dosyanın adı:ie6setup.exe

Dosyayi örnegin. C:IE6_Setup. diye kaydedin.
Start > Run
C:IE6_Setupie6setup.exe” /c:”ie6wzd.exe /d /s:””#E” (yandakini copy paste yapin)

ok dedikten sonra kurulum asistanı başlayacaktır.

� İntenet Explorer da link problemleri, (sayfa açılmıyor):
Bu sorunda birçok insanın başına gelmiştir. Sayfanın bulunduğu linke tıklarsınız pencere açılır tam sayfanın içeriği açılacak gibi olur fakat sayfa görüntülenemiyor hatasını alırsınız. bunun nedeni de bir veya birçok Explorer dll. Dosyasının silinmesi veya olmamasındandır. Sorunumuzu gidermek için;
Start -> Run -> regsvr32 urlmon.dll (OK).

Eger Problem devam ediyorsa aşağıdakilerini uygulayın:
Start -> Run ->
regsvr32 actxprxy.dll
regsvr32 shdocvw.dll

Bu da ise yaramadiysa IE yi yeniden kurun.

� İnternet explorer da bütün sayfaların bir anda kapanması:

Olur ya bazen birçok sayfayı peş peşe açtığımız olur. Bir o sayfa bir bu sayfa derken sayfanın birisinde hata oluşur ve bir pencere yüzünden bütün pencereler kapanır. Bu olay Windows xp de pek göze batmayabilir ama eski sürümlerde tam bir işkencedir

Bunun için:

Bilgisayarım�a girin,

Araçlar menüsünden

Klasör Seçenekleri�ne tıklayın,

Görünüm sekmesine tıkladığınıza aşağı tarafta çıkan

Gelişmiş Ayarlar�ın içinden Klasör pencerelerini

ayrı bir işlemde başlat

seçeneğini aktif hale getirin.

Böylece bilgisayarınız daha stabil bir hale gelecek, Explorer kapanacaksa bile pencerelerden sadece biri gidecektir.

NOT: unutmayınki eplorer hatalarında sanal belleğin önemi fazladır.

� IE6 nin Otomatik tamamlamasini kapatmak:

Eğer IE6’nin yazdığınız bir adresi veya şifrelerinizi otomatik tamamlamasından bıktıysanız:

Bu özelligi kapatmak icin,

“Tools” a click leyin ve “Internet Options” . u secin

daha sonra Content adi altinda “AutoComplete” buttonunu göreceksiniz bu butonu clicklediginizde. Otomatik tamamlama secenekleri karsiniza cikacak.

Simdi burada istediginiz özelliklere tik koyarak veya tik i kaldirarak, IE6 nin sizin sözünüzü dinlemesini sağlayabilirsiniz.

� IE6 nin Otomatik tamamlamasini kapatmak:

Eğer IE6’nin yazdığınız bir adresi veya şifrelerinizi otomatik tamamlamasından bıktıysanız:

Bu özelligi kapatmak icin,

“Tools” a click leyin ve “Internet Options” . u secin

daha sonra Content adi altinda “AutoComplete” buttonunu göreceksiniz bu butonu clicklediginizde. Otomatik tamamlama secenekleri karsiniza cikacak.

Simdi burada istediginiz özelliklere tik koyarak veya tik i kaldirarak, IE6 nin sizin sözünüzü dinlemesini sağlayabilirsiniz.

� DNS cache yi iyilestirelim ve internet sayfalari hizli acilsin :

bazen çeşitli proğramlar kullanırız bunun için. Şimdi proğram kullanmadan kayıt defterinde ufak tefek değişiklikler yapalım

Start —

Run —-

regedit

yazip ok diyelim Registry de asagidaki degisiklikleri yapalim ( xp.reg v001 da tanimli)

[HKEY_LOCAL_MACHINESYSTEMCurrentControlSetServic esDnscacheParameters]

“CacheHashTableBucketSize”=dword:00000001

“CacheHashTableSize”=dword:00000180

“MaxCacheEntryTtlLimit”=dword:0000fa00

“MaxSOACacheEntryTtlLimit”=dword:0000012d

� Ana sayfanızı değiştiremiyormusunuz?

Başlat>çalıştır>

gpedit.msc

>kullanıcı yapılandırması
>Windows ayarları
>internet Explorer bakımı
>url ler

>önemli url ler

burada 1. seçenek anasayfanız olmasını istediğiniz url yi yazıyosunuz arkadaşlar.

� Bir siteye girdiniz ve bazı karekterler okunmuyor yada ne olduğu belirsiz sembollerse:
2 seçeneğimiz var.

1. Avrupa, asya, kril v.s karekterler bilgisayarımızda yüklü değil demektir. Akıllı internet eplorer 6 bu işi zaten bazı sitelerde uyarı vererek hallediyor. Dikkatinizi çekmiştir. Dil paketleri yüklensinmi diye sorduğu olmuştur. Bu yüklenirse sorun çözülebilir.

2. seçenek ise zaten bu paketler yüklü olduğu zaman hala aynı hatayı veriyorsa. Explorerimızda sayfa açıkken sağ clikleyip dil kodlamasını otomatiğe alıyoruz. Yani sorun Unicode de veya türkcede seçili olmasındandır.

İnternet Explorer kendi kendine dokunmadığınız halde hata veriyorsa:

Az önce sanal bellek konusuna değinmiştim. Öncelikle sanal belleğin ne olduğunu bilmeyen arkadaşlarımız anlasınlar sanal bellek: (Virtual Memory ) yani Windows disk üzerinde bir dosya oluşturur. Bu dosyayı RAM bellek gibi kullanır. Bu tekniğe/dosyaya Virtual Memory-Sanal Bellek denir. Hani derler ya Linux internette çok hızlıdır diye. Linuxun en büyük özelliği bu belleği fazlasıyla kullanmasıdır. Şimdi yapacağımız kayıt defteri düzenlemesi tamamen ram bellekten yaralanacağı için biraz harddiskimize yüklenelim ve sanal bellek boyutlarıyla oynayalım.

Bilgisayarım ikonuna sağ clikliyoruz.
>özellikler
>gelişmiş
>performans ayarlar
>gelişmiş
>sanal bellek değiştir butonunu
bulup clikliyoruz.

Burada windowsun ayarladığı sanal bellek megabyte ını gördünüz. Biz bununla biraz oynayalım fazla aşırıya kaçmadan?

teknik işlem şu.

256 ram kullanıyorsanız

256*1.5=384

yani takılı raminizin 1.5 katı.

Bilgisayarınız bu ayarlarla 384 ramle çalışıyor gibi yani itiyacı olunca. Ayrıca bu 384mb harddiskinizde asgari boş kalması gereken miktardır. Kotamızı aşarsanız sürekli sanal bellek yetersiz uyarısı alırsınız. biz bu 384ü gelin 450 yapalım. Bu degerler tamamen atmasyondur fazla aşırı kaçmadan arttırın. bu işlemi yaptıktan sonra

2. işlemimze geçelim: HKEY_CURRENT_USERSoftwareMicrosoftWindowsCurre ntVersionExplorerAdvanced”

anahtarına gidin.

Burada “BrowseNewProcess” adında yeni bir string değeri oluşturun (tırnaklar olmadan) ve değerini “yes” olarak belirtin. Tam çözüm değildir fakat etkilidir.

� İnternet explorerinizin tampon belleğini arttırın (sayfaların kolayca yüklenmesi)

bu işlemi yapmadan önce direkt dez avantajını söyleyeyim.

Yapacağımız bu ayarda harddiskimiz başroldedir. Kısaca şöyle söyleyeyim explorerımız harddiskimizde çok sayıda küçük dosya oluşturur bu sayfaların daha çabuk açılmasını sağlar blakis sürekli yenlenen sayfalarsa bu yöntem çok etkili olur. Dezavantaj olan kısmı ise şu hdd de işletim sisteminizin kurulu olduğu bölümde sürekli fazladan boş yer bulundurmalısınız. Burada da disk birleştiricisine görev düşüyor sürekli olmasa da 2 haftada 1 disk birleştiricisini çalıştırmalısınız. Sebebi explorerin çok fazla sayıda ufak bytlarda dosya oluşturması ve tekrar bu dosyaların çağırılmasında sorun çıkmasıdır.

Bunu sağlayabilmek için tekrar tarayıcınızın

Tools (Araçlar) menüsünden Internet Options (Internet Ayarları) bölümüne gidin.

Ortadaki Temporary Internet Files (Geçici Internet Dosyaları)

bölümünde Settings (Ayarlar) butonuna basın.

Karşınıza çıkacak ekranda alttaki kaydırma çubuğu yardımıyla yeni tampon miktarını ayarlayın ve onaylayarak çıkın. Ara sıra bu dosyaları temizlemek ya da sabit diskinizde yer açmak istiyorsanız, bu amaçla aynı yerdeki

Delete Files (Dosyaları sil) butonunu kullanabilirsiniz.

� İnternet eplorer hızlı açılsın ( anasayfa iptal):

internet Exploreri çalıştırmak için kullandığınız kısayolu şu şekilde değiştirin:

“C:Program FilesInternet Exploreriexplore.exe” -nohome

� Microsoft internet Explorer hatalarını gideren toplu yama çıkarmış:

bilindiği gibi hiçbir proğram sorunsuz değildir. Ufak tefek hataları olur her proğramın. İş i.explorer a gelince iş baya değişiyor tabi hata üstüne hata. Bu hataların cevabı aşagıdaki linkde.

http://www.microsoft.com/windows/ie…929/default.asp

Bazı sayfaları açmaya çalıştığımda

‘A Runtime Error has occurred. Do you wish to DEBUG Line=0 Error = Object Expected’

hatasını alıyorum mu diyorsunuz?

Bu sorun genelde pop up önleyici kullanan kişilerde olur bunun için yapmanız gereken şey:

araçlar>internet seçenekleri>gelişmiş>

buradaki görülen listeden komut dizini hata ayıklama modunu devre dışı bırakmanızdır.

Restarttan sonra aktif olucaktır işlem.

Baglantınızdan %20 sini kullanamadığınızı biliyormusunuz (Sadece xp professionalda)

Başlat >çalıştır >
gpedit.msc

>bilgisayar yapılandırıcısı >yönetim şablonları >ağ >Qus paket zamanlayıcısı >ayarlanabilen bant genişliğini sınırla >etkin >bant genişlik sınırı = 0

>uygula >tamam yapmanız yeterli

� Usb ve pci ile adsl yoluyla internete bağlananlar:

usp ve pci modemleri kullananlar bilir Windows açılınca hemen bağlantı kuramayız ama Ethernet modemlerde böyle değildir. Şimdi bu bekleme süresini aşagıdaki program sayesinde kaldıracağız.
http://pages.sbcglobal.net/cgblack/cidial.exe
� İmage tool bar açılmasın diyorsanız (resmin üzerine cursorun geldiginde kaydet butonu):

Web sitelerinde gezerken bir resmin üzerine geldiğiniz zaman sol üst köşede “image toolbar ” çıkar, bu toolbar’ın
özelliği kısayoldan resmi kaydetmeniz-yazdırmanız-arkadaşınıza göndermeniz için yapılmıştır. Eğer resimlerin üstüne geldiğinizde bu toolbar’ın bir daha çıkmasını istemiyorsanız

“tools > internet options”

deyin buradan “advanced” segmesine gelin, burada “multimedia” bölümünü bulun “enable image toolbar” yazısının yanındaki tiki kaldırın

� İsteğiniz dışında yüklenen TOOLBAR sorunu:

bilindiği gibi bunun aslında isteğiniz dışında yüklenmesine olanak yoktur. Herhangi bir sitede ya aktivex denetimi yoluyla yüklenir yada bir program kurarken bir şekilde yüklersiniz. Explorer penceresindeki toolbar bölümüne mause sağ clikck yapıp toolbarımızın adını oradan kaldırıyoruz ve daha sonra

denetim masas ı> program ekle kaldır

yardımı ile tamamen siliyoruz. Diyeceksinizki activex denetimlerine yakalanmadan toolbarı yüklemeden bu denetimleri kullanabilirmiyiz. Evt kullanabilirsiniz. Googlenin toolbarıyla bu işler hallolur. Hem popup olarak kullanıcaksınız.

[Hakan ARI]

1) Bilgisayarım açılırken, eksik DLL dosyası olduğunu belirten bir hata ile karşılaşıyorum. Sorunumu nasıl çözebilirim?
DLL dosyaları Windows ve yüklediğiniz yazılımlarla ortak olarak kullanılan dinamik kütüphane dosyalarıdır. Sistemden bir yazılım kaldırıldığında, DLL dosyalarından bir ya da birkaçı silinebilir. Bu durumda, hata mesajında belirtilen DLL dosyasını http://www.drd. dyndns.org/search.html adresinde aratarak indirin. Bu dosyayı Windows altındaki System klasörüne kopyalamanız sorunu çözecektir.

2) Sabit diskimde tek bir bölüm var. Varolan verilerimi kaybetmeden nasıl yeni bölüm oluşturabilirim?
FDISK kullanarak bunu yapmak olanaksız. Sabit disk bölüm yöneticisi yazılımına ihtiyacınız var. Bu gibi yazılımlar arasında kullanımı en kolay olanı Partition Magic Pro’dur. Bu yazılımı http://www.powerquest.com adresinden temin edebilirsiniz.

3) Windows XP kullanıyorum ve sistemimde bolca RAM var. Bu belleğin bir kısmını sabit disk gibi kullanabilir miyim?
Yeterli miktarda RAM olduğu sürece yeni bir sabit disk sahibi olmanın en ucuz yolu, bir sanal sürücü yazılımıdır. Bu işi yapabilen araçlar arasında en iyi örneklerden biri RamDisk’tir. Ramdisk, Windows XP Home/Professional, Windows 2000 ve NT sürümlerinde çalışabiliyor. Bu yazılımı http://www.superspeed.com adresinden indirebilirsiniz.

4) USB portuna bağladığım bazı donanımlar, sürücüleri hatasız olmalarına rağmen çalışmıyor ya da keyfine göre çalışmayı reddediyor.
USB yeterliliğine sahip cihazlar çalışmalarını sağlayacak elektrik enerjisini de USB portundan sağlarlar. İşletim sistemi ve sürücülerde bir sorun olmadığı halde bazı USB cihazların çalışmaması ya da belirli USB cihazların çalışmamalarının nedeni güç eksikliği olabilir.

5) Bir dosyayı geri dönüşüm kutusuna göndermeden yanlışlıkla silsem ya da yanlış dosyayı aynı isimle kaydetsem, nasıl geri çağırırım?
Windows altında normal yollarla bu gibi kayıpları gidermek mümkün değil. Bir veri kurtarma yazılımı kullanmanız gerekir. En iyi veri kurtarma yazılımlarından Media Tools (www.atldatarecovery.com) ya da Easy Recovery Proffessional’ı (www.ontrack.com) kullanabilirsiniz. Bu iki yazılımdan birini çalıştırdığınızda kurtarabileceğiniz yüzlerce dosya göreceksiniz. Dosyanın ismini bilmeniz, kurtarma işleminin süresini oldukça kısaltacaktır.

6) Windows 95/98/Me altında sorun çıkarmayan harici modemimi Windows XP’de kullanıyorum. Sistemi yeniden başlattığımda modem ortadan kayboluyor.
Bunun sebebi, Windows XP sürücülerinin yüklenmemesi ya da yüklenen sürücülerin problemli olmasıdır. Sistemi yeniden başlattığınızda modemi düğme ya da anahtarından açıp kapatın. Sistem altında Donanım yöneticisine girip Bilgisayarım üzerinde sağ tıklayıp ‘Donanım değişikliklerini tara’ya girin. Windows XP modemi tanıyacaktır. Yaramazsa, bir de modemin kablosunu çıkartıp takmayı deneyebilirsiniz.

7)Windows XP kurulum sırasında bileşen seçimine izin vermiyor ve kurduktan sonra Program Ekle/Kaldır altında kaldırılacak doğru düzgün bir Windows bileşeni göremiyorum. En azından yüklü bileşenlerin hepsini görmenin yolu var mı?
Evet bunun bir yolu var. Windows XP’yi kurduğunuz klasöre (C:Windows gibi) girerek INF klasörünü açın. Sysoc.inf dosyasını bulun ve sağ tuşla tıklayarak Notepad ile açın. CTRL+H tuşuyla Bul/Değiştir kutusunu açın. Değiştirilecek kelime kutusuna ‘hide’ girin. Diğer kutuyu boş bırakarak tüm ‘hide’ kelimelerini kaldırın. Sistemi yeniden başlatınca Program Ekle/Kaldır altında daha fazla bileşen olacaktır. Dikkat! Bilmediğiniz bileşenleri kaldırmayın, sonradan çok üzülebilirsiniz.

Sistemi açtığımda BIOS sıfırlanıyor.
Anakart üzerinde BlOS’un üzerine yazılan bilgilerin saklanması amaçlı bir pil bulunur. Diğer şarj edilebilen piller gibi BIOS pilinin de belirli bir ömrü olmasına ek olarak, güç kaynağına uzun süre elektrik gelmezse pil şarj edilemediği için BIOS sıfırlanır. Elektrik kesintisi gibi kısa süreli güç kaybı BIOS’u sıfırlıyorsa, pil sorunludur ve değişmesi gerekir. Eğer güç kaybı olmadan sistem açılışında BIOS sıfırlanıyorsa, anakart kullanım kılavuzuna başvurarak BIOS sıfırlamak için kullanılan jumper ayarlarını kontrol edin.

9) İkiye bölünmüş, üzerinde Windows 98 kurulu bir sabit diskim ve bolca bos alanım var. Bu sabit disk üzerinde 98’e ek olarak Windows XP ve Süse Linux de kullanmak istiyorum.
Varolan işletim sistemini de kullanmaya devam ederek Windows XP ve Linux kurmak için ilk olarak yeni bir bölüm yaratmanız gerekir. FDISK ile mevcut bölümü silmeden yeni bölüm açmayacağınız için, ilk olarak sabit disk bölümlendirme yazılımı kullanarak diski üçe ayırın. Windows XP’yi ikinci bölüme kurduğunuzda açılışta işletim sistemi seçenekleri çıkacaktır. Son bölüm üzerine Linux kurduğunuzda ise Lilo’yu MBR’ye yazdırın. Açılışta ilk olarak Lilo yüklenecek ve Linux/Windows geçiş seçeneği sunulacaktır.

10) Outlook Express kullanıyorum. Elektronik posta mesajlarımda | bolca yazım hatası var. Bunu nasıl engellerim?
Eğer sisteminizde Türkçe Microsoft Office yüklüyse, elektronik postaları yazım hatalarına karşı denetleyebilirsiniz. Bunun için Tools>Options>Spelling altından Always Check Spelling kutusunu işaretleyin. Daha sonra da alt
kısımda bulunan Dictionary kutucuğundan Türkçe’yi seçin. Bu işlemden sonra Outlook Express her elektronik posta yolladığınızda otomatik olarak yazım hatalarını kontrol etmeye başlayacaktır.

11) Windows KP’nin CD yazma işlemini nasıl hızlandırabilirim?
Windows XP yazılacak verileri belirli bir klasöre kopyaladıktan sonra CD’ye yazar. Eğer CD’ye kopyalayacağınız dosya ve klasörler Windows XP’nin kurulu olduğu bölümdeyse, sözkonusu veriyi kesip (CTRL+X), C:Documents and Settings(Kullanıcı Adı)Local SettingsVApplication DataMicrosoftCD Burning klasörü altına yapıştırın (CTRL+V). Dikkat! CD yazma işlemi bitince XP size bu dosyaları ne yapacağınızı soracaktır, işletim sisteminin bu dosyaları saklamasını istemezseniz, silineceklerdir.

12) IE 6.0 kurdum. IE, sayfadan daha büyük bir resim görüntülemek istediğimde otomatik olarak pencereye sığdırıyor. Bunu nasıl engellerim?
Resim tam olarak yüklenip sayfaya sığdırılacak boyutlara indirildiğinde fareyi resmin üzerinde kısa bir süre bekletin.
Fare imlecinin yanında beliren buton ile resmi orijinal boyutlarına getirebildiğiniz gibi, aynı butonu kullanarak IE 6.0’ın ‘Enable Automatic Image Resizing’ özelliğini kapatabilirsiniz.

13) Aynı evde ya da apartmanda bulunan iki bilgisayarı birbirine bağlayarak üreticiliği artıran uygulamalar (Quake 3 gibi) çalıştırmak istiyorum. Bunu ne şekilde ve hangi parçalarla yapabilirim?
Bunun en kolay yolu, ilk olarak ağ yapılandırması daha basit olan Windows XP Professional kurmaktan geçer. Daha sonra ise iki adet Ethernet kartı ve hub’sız bağlantı için Category 5 Crossover kablosuna ihtiyacınız olacak. Bu malzemeleri bir bilgisayar mağazasından bulabilirsiniz.
Accesories-Communications-Setup Small Office Home Networking sihirbazını çalıştırın. Ayrıntılarını vermeye gerek olmayan birkaç basit adımdan sonra, yaratılan disketi diğer bilgisayarda çalıştırarak kısa bir süre içinde iki sistemi birbirini görebilir hale getirebilirsiniz.

14) İki bilgisayarı Ethernet ve Icablo ile birbirine bağladım. Sistemlerin birinde modem yok. Her iki PC’den de İnternet’e girilebilmesi için ne yapmam gerekiyor?
Önceki çözümde (13) bulunan açıklama bu soru için de geçerlidir. Tek fark, sözkonusu disketin modem bulunan sistemde hazırlanması zorunluluğu olacaktır. Yarattığınız bu disketi Windows XP, Windows ME ve Windows 98 SE çalıştıran sistemlerde kullanabilirsiniz.

15) Linux için sürücü aramaktan yoruldum. Bu sürücülerin ya da en azından linklerinin bulunduğu bir site var mı?
Evet, bu hizmeti veren birçok site mevcut. İşte en meşhurlarından biri: http://www.linuxbasis.com/drivers.html Yine de, her donanım sürücüsünü üretici firmanın sitesinden indirmek en iyi yoldur. Farklı bir siteden indirdiğiniz dosyaların içinde donanım sürücülerinden daha fazlasının olmadığı garantisini kimse vermez.

16) Windows 95/98/Me ve kablo modem kullanıyorum. Bazen bağlantı kısa bir süreden sonra kopuyor. Modem tekrar online olduğunda ise veri transferi yapmamaya başlıyor. Bilgisayarı yeniden başlatınca bile sorun çözülmüyor.
Temel sorun bilgisayarınızın İP alıp almamasıdır. İşletim sisteminiz NT ya da üstü olsaydı DHPC sunucusundan kolaylıkla bir İP alabilirdi, ancak Windows 95/98/Me’de bu sorunla karşılaşmak bazen kaçınılmazdır. Modemin fişini çekin ve bilgisayarınızı kapattıktan sonra modemi açın. Modemin online olmasını bekleyin ve Activity lambasında bir hareket gördüğünüzde bilgisayarınızı açın. Bağlantınız yenilenmiş ve geçerli bir İP aldığınızı göreceksiniz. İşletim sisteminizi Windows XP ya da 2000 Professional’e yükseltmeniz ise kökten çözümdür.

17) Windows XP kurduğumdan bu yana bir çok IE güncellemesi yapmıştım. XP’yi yeniden kurduğumda, IE için bu güncellemeleri yüklemek için daha kolay bir yol var mı?
Microsoft 15 Mayıs’ta internet Explorer için şu güne kadar çıkartılan tüm güncellemeleri tek bir dosya olarak toplayarak yayınladı. 5.0 dan 6.0’a kadar eksiksiz güncelleme yapan bu dosyayı tek başına indirmeniz ve kurmanız yeterli. Dosyayı aşağıdaki adreste bulabilirsiniz: http://www.microsoft.com/windows/ie/downloads/critical/Q321232/default.asp

18) Windows ME üzerinde lE’yi her açtığımda ‘An Error Occurs in Mshtml.dll in internet Explorer 6’ mesajı alıyorum. Bu sorunu nasıl çözebilirim?
Bu sorun tek bir dosyadan kaynaklanan basit bir hata ancak internet Explorer’ı kullanmanızı tümüyle etkiliyor.
Sorun şu; IE 6.0 mshtml.dll dosyasının 6.0.2600.0 sürüm numaralı derlemesine ihtiyaç duyuyor fakat sizin yüklediğiniz 6.0 paketi biraz eski bir derleme. Bu durumda sürümü daha yeni bir internet Explorer paketi ile güncellerseniz, sorun giderilecektir.

19) Windows 98 SE çalıştıran sistemimdeki bir yazılımı kaldırdıktan sonra yeniden başlattım. Sistem açılırken bir VXD hatası veriyor ve kilitleniyor.
Bilgisayarın öncelikle neden kilitlendiğini bulmalıyız. Bunun için Windows’u F8 ile başlatarak listede Adım Adım Onayla seçeneğini seçip devam ederek, hepsine Evet diyerek sistemin hangi işlemden sonra kilitlendiğini bulmalısınız.
Sistemi kilitleyen işlemi belirledikten sonra Windows’u Güvenli Kip ile başlatın. ‘Başlat’tan ‘Çalıştır’ı seçin ve kutucuğa ‘msconfig’ girin. Açılacak pencerenin en sağdaki tabında başlangıçta çalıştırılan yazılımların listesini göreceksiniz. Sorunlu yazılımla ilgili satırdaki işareti kaldırın ve Tamam diyerek çıkın. Bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda problem çözülecektir.

20) Windows 2000 Professional kullanıyorum. DVD seyretmek istediğimde winDVD ‘Create Overlay failed. Please lower screen resolution ör color depth and try again’ hatası verdi.
Problem büyük ölçüde yazılımda bulunan bir Windows 2000 Pro hatasından kaynaklanıyor. Öncelikle başka bir kullanıcı hesabı ile sisteme girmeyi ve WinDVD’yi çalıştırmayı deneyin. Yazılım çalışırsa, bilgisayarı yeniden başlatarak eski kullanıcı adınızla giriş yaptığınızda sorun çözülecektir.
Bu işe yaramazsa, bir önceki problemdeki adımları izleyin. Böylece 3D oyunları oynayamasanız bile, DVD izleyebilirsiniz.

21) Windows 98 altında ne zaman Dreamweaver yüklesem, bilgisayar donuyor ve sistemi yeniden başlatmak gerekiyor. Program başka bilgisayarlarda sorunsuz çalışıyor. Bunu nasıl hallederiz?
İlk olarak ekran kartı sürücünüzü güncelleyin. Sorun çözülmezse, ‘Bilgisayarım’ simgesi üstüne sağ tuşa tıklayın, ‘Özellikler’! seçin ve açılan pencereden Performans sekmesine geçin. Dört kademeli hızlandırıcı barını öncelikle bir kademe düşürüp sisteminizi yeniden başlatın. Bu işe yaramazsa daha düşük kademeleri deneyin. Unutmayın, bu ayafl düşürmek ya da kapatmak ekran kartınızın birçok özelliğinden yararlanmanızı engelleyecektir.

22) Windows 98 ve IE 5.5 kullanıyorum. Bazı sayfaları açmaya çalıştığımda ‘A Runtime Error has occurred. Do you wish to DEBUG Line=0 Error = Object Expected’ hatasını alıyorum.
Bu sorun çoğunlukla popup reklamları engelleyen programlar kullanıldığında oluşan bir hatadır. Yapmanız gereken, IE Araçlar mönüsü içinden internet seçeneklerine girmek ve Gelişmiş sekmesindeki listeden ‘Komut dizini hata ayıklamasını devreden çıkart1 seçeneğini işaretlemek. Tüm açık tarayıcı pencerelerini kapatıp yeniden çalıştırdığınızda sorun çözülecektir.

23) Bu Messenger programının açılışta başlamasından sıkıldım. Bundan kurtulmanın bir yolu var mı?
Messanger’ı kaldırmak için Başlat’tan Çalıştır’ı tıklayın ve aşağıdaki satırı aynen kopyalayın. Tamam tuşuna basın. Yazılım kaldırılacaktır. Bilgisayarınızı yeniden başlatıp başarılı olup olmadığını test edebilirsiniz. Diğer yandan bu karışık komutu girerken hata yapmaktan korkuyorsanız bu işi sizin yerine yapabilecek olan Tweaking Toolbox XP yazılımını kullanabilirsiniz: http://www.windowshelp.net/ttwxp
RunDlBl advpack.dll,LaunchINFSection %windir%INFmsmsgs.inf, BLC.Remove

24) Sabit disklerim FAT32 formatlı ve Windows 98 kurulu. |Windows XP yüklesem, ama Çbunu sadece birinci bölümde lyapsam, yani sadece orayı j NTFS’e dönüştürsem, XP açılınca Win32 dizinleri de görür mü?
Sadece ilk dizini formatlayıp, buraya XP kurmanız ve diğer dizinleri taramanız mümkün. Windows XP FAT16 ve FAT32’yi destekliyor. Ama, eğer düşünceniz NTFS’in daha güvenli olduğu ise, evet haklısınız; tümüyle NTFS’e geçmenizi öneririz.

25) Sörf yaparken girdiğim bir sitedeki web sayfasında ya da pencerede sabit diskimin içindeki dosyalar görünüyor. Bu dosyaların kopyalanmaları ya da silinmeleri mümkün mü?
Sabit diskinizi kopyaladık demeleri tamamen yalan. Bu sitedeki düğmelere tıkladığınızda tek yapılan şey, tarayıcı penceresinde sabit diskinizin gösterilmesi, ancak bunu sadece siz görebilirsiniz. O siteyi hazırlayan kişi ya da başkabiri göremez. Yine de içinizin rahat etmesini istiyorsanız, ZoneAlarnm Pro (www.zonelabs.com) gibi bir kişisel güvenlik duvarı yazılımı kullanmanızı öneririz.

26) Windows 98 üzerinde Creative Soundblaster Live! Value kullanıyorum. Açılışta ‘error: Memory manager not detected. Creative SB16 emulation driver requires EMM386 or similar Creative SB16 emulation driver not loading’ hatası ile karşılaşıyorum.
Ses kartınızın Sound Blaster 16 emülasyonu yapabilmesi için gerekli dosyaların yüklenmesinde hata var. Aslında çok eski DOS oyunları oynamadığınız sürece buna gerek yoktur.
Denetim Masası altından donanımlar arasında Creative Miscellaneous Devices’ı genişletin, Creative SB16 emulation’ı seçin.
Üzerine çift tıklayarak Properties (Özellikler) sayfasını açın. Disable in this hardware profile (bu aygıtı kullanma) seçeneğini seçin ve OK’e (Tamam) tıklayın. Bunu yaptıktan sonra Autoexec.bat ve Config.sys dosyalarından SB 16 emülasyonuyla ilgili satırları silebilirsiniz.

27) Proxy sunucusu ne işe yarar ve kullanmam gerekli midir?
Proxy, web tarayıcısı gibi istemci uygulamalar ile gerçek bir sunucu arasında duran bir sunucudur ve yazılım ve/veya donanım tabanlı olabilir. Genellikle, işyeri ağlarında ya da servis sağlayıcılar tarafından kullanılır. Gerçek sunucuya yapılan talepleri proxy değerlendirir ve bu talepleri yerine getirmeye çalışır.
Talebi kendisi karşılayamazsa, gerçek sunucuya iletir. Proxy sunucuların iki temel işlevinden ilki talep edilen dosyaları önbelleğe (cache) alarak sayfa indirilmesindeki performansı artırmaktır. Diğeri ise bazı web sitelerine erişimi engellemektir. Kısacası, Proxy sunucular performans artışı sağlarken erişim kısıtlaması getirebileceği için karar size kalıyor.

28) Ben ses kayıt edebilen ve çalabilen bir program arıyorum.
Size dbpoweramp isimli programı rahatça önerebiliriz (www.dbpoweramp.com/dmc.htm). Bu program, pek çok ses formatını birbirine dönüştürebiliyor ve çeşitli ses kaynaklarından (line in, mikrofon, vs.) kayıt yapabiliyor. Bu sitedeki Auxiliary Input addon’unu da indirmeyi unutmayın.
Müzik dosyalarını çalmak için, dBpowerAMP Audio Player’ını (www. dbpoweramp.com/dbpoweramp.htm) ya da WinAMP’ı (www.winamp.com) kullanabilirsiniz.

29) Tüm masaüstümün ya da sadece bazı pencereleri Mpeg/Avi formatında kaydetmek istiyorum.
Monitörden AVI formatında görüntü kaydetmek için HyperCam isimli programı kullanabilirsiniz. Bu programı http://www.hyperionics.com adresinde bulabilirsiniz. Program shareware’dir; böylece bir süre deneyebilirsiniz.

30) Bilgisayanmdaki farklı MpegAvi uzantılı filmleri birleştirmek istiyorum. Bunun için hangi yazılımı kullanabilirim?
Mpeg dosyalarını birleştirmek için Camel MPegJoin isimli programı kullanabilirsiniz. Bu programı çekebileceğiniz adres şu: member.newsguy.com /theprof

31) Web sitemde menü düğmelerinin üzerine gidildiğinde rengin değişmesini İstiyorum. Bunu nasıl yaparım?
Bunun için JavaScript, Flash, DHTML gibi pek çok farklı teknik kullanılabilir:, http://www.webteknikleri.com adresinde bu konuyla ilgili yazılar bulabilirsiniz. Daha kolay bir yol, gereken kodu görsel olarak üretebileceğiniz araçları kullanmaktır. Bu araçlar arasında JavaScript kullanarak renk değiştiren düğmeler hazırlayabileceğiniz ve ücretsiz olan Mouseover Button Wizard (www.mobw.net) sayılabilir. Dreamweaver, FrontPage ya da Fireworks gibi web geliştirme araçlarında da bu özellik yerleşik olarak bulunmaktadır.

32) Bazı AVI dosyalarını Media Player ile açmaya çalıştığımda, codec sunucusuna bağlanmaya çalışıyor ve bağlansa bile dosya türünün desteklenmediği mesajını veriyor. Filmi arkadaşımın sisteminde izleyebilmiştim. Sorun nedir ve nasıl çözebilirim?
Windows Media Player bazı açık kaynak kodlu, özellikle de Mpeg4 varyantı codec bileşenlerini desteklememe eğilimi gösterdiğinden, sözkonusu AVI dosyalarını çalıştırmaz. Bunu yapmak için ilk olarak AVI dosyası üzerine sağ tuşla tıklayarak özelliklerine gözatın ve hangi codec bileşeni ile kodlandığını öğrenin. Daha sonra bir arama motorunda codec ismini aratabilir ve sisteminize kurabilirsiniz.

33) İnternet’e nasıl daha hızlı bağlanabilirim?
Su anda birçoğumuzun kullandığı 56K modemler dışında, Türkiye’de İnternet’e daha hızlı bağlanmanızı sağlayan seçenekler var. Kiralık hat, maliyetleri nedeniyle ev kullanıcısına uygun olmadığını belirtelim. Kablo TV , ADSL, uydu ve ISDN üzerinden hızlı İnternet’e sahip olmak mümkün.

34) ADSL üzerinden İnternet’e bağlanmak için ne yapmalıyım?
ADSL teknolojisiyle İnternet’e bağlanmak için abone.ttnet.net.tr /adsl adresinden, bulunduğunuz yerde Türk Telekom’un ADSL hizmeti verip vermediğini kontrol edin. Bulunduğunuz yerde ADSL hizmeti veriliyorsa bile, ‘port’lar dolu olduğu için Türk Telekom’dan beklemeniz gerektiği cevabını alacaksınız. Kısacası bos port bulmak çölde kutup ayısı avlaya benziyor. 2002 yılı başında, Türk Telekom’dan 2 milyon ADSL port’u açılacağı duyurulmasına rağmen, henüz bu konuda bir gelişme yok. (Şu anda (2003) yeni portlar gelmiş durumda, bağlı olduğunuz Telekom müdürlüğüne bizzat başvurun.)

35) ISDN nedir?
ISDN, Integrated Services Digital Network kelimelerin baş harflerinden oluşmuş bir kısaltmadır. ISDN ile ses, görüntü ve veriler sayısal olarak birleştirilip aynı hat üzerinde taşınması sağlanır. Tasıma işlemi sayısal olarak yapıldığı için hata oranı düşük, ama kaliteli bir iletişim yöntemi olarak tanımlayabiliriz. Türk Telekom’un ISDNBRI ve ISDN PA olmak üzere iki farklı ISDN hizmeti var. ISDN Basic Rate Interface, 2 adet 64 Kbit’lik bilgi kanalı içerir. ISDN Primary Access’deyse, her biri 64 Kbit’lik olan 30 bilgi kanalı bulunuyor. ISDNBA, evlerin ve küçük ofislerin İnternet’e hızlı ve sorunsuz bağlanması için kullanılabilir. Ama öncelikle, http://www.telekom.gov.tr/lsdn/isdnprefix.html adresinden bağlı bulunduğunuz telefon santralinin ISDN desteğinin olup olmadığını kontrol etmeniz gerekiyor.

36) Uydu ile İnternet’e bağlanmak iyi bir çözüm mü?
1998 yılında, Türkiye’ye ilk defa getirilen uydu sistemlerini test etmiştik. Testlerimizde bu sistemle saniyede 400 Kbit’lik hıza ulaşmıştık. Uydu sistemi, dosya indirmede çok işe yaramasına karşın, yasal düzenleme gereği PC’nizden İnternet’e giden bilgiyi 56K modemle iletmeniz gerekiyor. Bu da, sizin modem ve telefon hattından kurtulmanızı engelliyor. Birkaç ay içinde, yasaların değişmesiyle İnternet’e giden ve İnternet’ten gelen bilgiyi uyduyla taşımak mümkün olabilecek. Bu tür sistemlerin, ADSL ve KabloNet olmayan her yerde kullanılması da hızlı internet isteyenleri memnun edecek bir gelişme.

37) Yüklediğim bir yazılımı kaldırırken hata veriyor ve ne yapsam Program Ekle/Kaldır listesinden silemiyorum.
Yazılımları kaldırılırken bu gibi hataların oluşmasının nedeni kayıt defterindeki yanlış girişler, yazılımın kurulum kayıt dosyasının okunamaması ya da veri kaybı olabilir. Registry ayarlarından bu yazılıma ait girişi kaldırmak mümkün olsa da, System Mechanic (www.iolo.com) gibi bu işi yapabilecek yazılımları kullanmak daha güvenli bir seçenektir, ilk olarak yazılımın bulunduğu klasörü silin. Sonra da System Mechanic’in System sekmesi altındaki Remove Invalid Uninstall Information ile geçersiz girişleri kaldırabilirsiniz.

38) Arşivimde farklı codec bileşenleri ile kodlanmış Avı dosyalarım var. Hepsinin aynı formata çevirmek istiyorum. FlaskMpeg ile bunu yapabilir miyim?
FlaskMpeg, adından de belli olduğu gibi MpegAvi kodlaması için tasarlandığından, AVI dosyalarını yeniden kodlama konusunda çok işinize yaramayacaktır.
Farklı codec kodlamasına sahip AVI dosyalarını yeniden kodlamak için birçok yazılım bulunsa da, VirtualDub isimli aracı kullanmanızı tavsiye ederim. http://www.virtualdub.org adresinden en son sürümünü indirebileceğiniz bu yazılım, AVI formatının yanında Mpeg1 (.mpeg; .dat; .mpv gibi) dosyalarını da işleyebilir. FileOpen video file altından filmi seçtikten sonra Video ve Audio sekmeleri altından sıkıştırmada kullanılacak codec seçimi ve gerekli ayarları yapmalısınız. Sou olarak yine File sekmesi altından save as AVI ile kodlamaya başlayabilirsiniz.

39) Web sitemi arama motorlarına kaydetmek istiyorum. Her birine ayrı kayıt yaptırmak ömür törpüsü. Bu işi en kolay nasıl yapabilirim?
Bu işi profesyonel olarak yapan firmalar olsa da, genelde ücret talep ederler, işe web sitenizi http://www.altavista.com’a kaydetmekle başlayın. Kayıt işleminin sonunda, sayfada Featured Sponsor başlığının alt bölümünde ’25+ Search Fngines FREE!’ isimli bir buton göreceksiniz.
Bu linki kullanarak http://www.ineedhits.com sitesinden web sitenizi belli başlı tüm arama motorlarına ücretsiz kayıt ettirebilirsiniz.

40) Mpeg dosyalarım AVI’ye çevirmek İstiyorum. Ne gibi araçlara ihtiyacım var?
Bu işlem için en yaygın kullanılan ve en uygun yazılım FlaskMpeg’dir. http://go,to/flaskmpeg adresinden indirebileceğiniz bu kodlama aracı ile Mpeg dosyalarını AVI formatına çevirebilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey Öpen sekmesi altından kodlamak istediğiniz Mpeg dosyasını seçip, Select Output Format altından AVI Output seçeneğini işaretleyin. Bu seçeneğin hemen altında bulunan Select Output Modüle ile codec bileşenini seçebilir ve ses kodlama ayarlarını değiştirebilirsiniz. FalskMpeg, sisteminizde yüklü olan tüm codec bileşenlerini kullanarak kodlama yapabileceği için, seçenek yelpazesi oldukça genişleyebilir.

41) Warez sitelerindeki popup’ları yüzünden bayılmak üzereyim. Bu sayfaların açılmasını nasıl engellerim?
Bunun iki yolu var. tiki bu küçük reklam canavarlarını açmamak ya da otomatik olarak kapatmak için kullanılan yazılımlar.
Bunlar arasında Popup Killer AdsGone (www.adsonegone.com), PopupDummy!, (www.dummysoftware.com) ve AdDelete (www.addeleie.com) sayılabilir, ikincisi de lE’nin internet ayarları üzerinden engellenecek sitelerin adreslerini elle girmek.
Bunun içinse Araçlar-İnternet Seçenekleri allından Sınırlanmış Siteler’e girin. Burada popup sitelerinin adreslerini girdiğinizde bir daha sizi rahatsız edemeyeceklerdir.

42) Türkçe ses sentezi yapabilen, bir başka deyişle Türkçe okuyan bir yazılım arıyorum. Nereye bakmalıyım?
Bu işi yapabilen bazı yazılımlar olsa da, her zaman mükemmel diksiyon beklemek hayal kırıklığı yaratabilir. Diksiyonu bozuk ama sayıları mükemmel okuyan Voice isimli küçük bir yazılımı http://www.tahribat.com adresinden indirebilirsiniz.
Türkçe ses sentezleme üzerine daha profesyonel örneklerden biri olan Geveze ise http://www.gvz.com.tr adresindedir. Geveze ücretsiz olmasa da, sitede bir deneme sürüşü yapmak mümkün.

43) Windows 98 kurulum CD’sinin içeriğini sabit diske kopyalayarak kurulum yapabiliyorum. Windows XP’yi sabit disk üzerinden kurmam mümkün mü?
Evet bunu yapmak olasılık dahilinde, ilk olarak Windows XP kurulum CD’si içindeki İ386 klasörünü sabit diske kopyalamakla işe başlayın. Daha sonra sistemi Windows 98 başlangıç menüsünden DOS komut satırına düşecek şekilde açın.
I386 klasörüne geçerek winnt32.exe yazın ve enter’a basın. Windows XP Setup başladığında, sizden sistem dosyalarının bulunduğu klasör ismini isteyecektir. Bu satırda I386 klasörünün yerini (C:i386 gibi) belirtip devam ettiğinizde, kurulum başlayacaktır. Sabit disk üzerinden yapılan kurulumların bir diğer avantajı da daha kısa sürmeleridir.

44) İkiye bölünmüş sabit diskimdeki C: sürücüsünde Windows 98 kuruluydu. Daha sonra Windows XP’yi sürücüsüne kurdum sonradan 98’i elle sildim. Sistemi başlattığımda benden olmayan Windows 98 ile XP arasında seçim yapmam isteniyor. Bundan nasıl kurtulurum?
Bu oldukça kolay. Bilgisayarım simgesi üzerine sağ tuşla tıklayın ve Özellikler’e girin. Gelişmiş sekmesi altındaki Açılış ve Kurtarma butonunu tıklayın. Açılan pencerede Sistem Açılışı altında Düzenle seçeneğini göreceksiniz. Bu butonu tıkladığınızda Notepad ile boot.ini dosyası açılacaktır. Burada Windows 98 ile ilgili satırı silerseniz, sistemi başlattığınızda işletim sistemi seçimi yapma ekranının belirmediğini göreceksiniz. Dikkat! Boot.ini dosyasını bozarsanız, sisteminiz açılmayabilir.

45) Sistemimde Windows 98 ve Süse Linux kullanıyorum. Linux’u kurarken LlLO’yu MBR’ye yazdırmıştım. Linux’u kaldıracak olsam MBR’yi eski haline nasıl getirebilirim?
Sistemi Windows 98’den açarak F8 ile başlangıç seçeneklerine girin ve DOS komut satırına geçin.
Fdisk /mbr yazarak Enter’a bastığınızda MBR eski haline gelecek ve sistem eskiden olduğu gibi Windows 98 ile açılmaya başlayacaktır.

46) Bir CD’ye dosyalarımı yedeklemistim. CD yazdıktan sonra hala bos yer olduğundan, daha sonra üzerine başka dosyalar da kopyaladım. Fakat CDROM | sadece ikinci partide yazdığım dosyaları görüyor. Eski dosyalara ulaşmak için ne yapmalıyım?
Görünüşe göre CD üzerinde birden fazla ya da farklı formatta ‘track’ler oluştuğu için CDROM sadece son yazılanı görüyor. Windows Explorer altından ilk yazılan dosyalara ulaşmak imkansızdır. Bu dosyaları görmek ve kopyalamak için üçtincü parti bir yazılıma ihtiyacınız var. Bu yazılımlar arasında (www.isobuster.com) ISOBuster’ı tavsiye edebiliriz. Hatalı ya da yanlış formatta yazılmış multisession CD’lerin içindeki tüm veriye erişim sağlayan bu küçük yazılımı http://www.isobuster.com adresinden indirebilirsiniz.

47) Web sitemde kullanmak için hareketli gif dosyaları yaratmak istiyorum. Bunu nasıl yapabilirim?
Hareketli gif hazırlamak için en kullanışlı yazılımlardan biri Ulead Gif Animator 5.0’dır. http://www.ulead.com adresinden indirebileceğiniz bu yazılım, sadece hareketli gif hazırlamakla sınırlı değil. Bu araçla düzenlenebilecek ve web sayfalarında kullanılabilecek animasyonlar için desteklenen biçimler arasında exe dosyaları, avi ve Flash da bulunuyor.

48) MP3 dosyalarımı düzenlemek (Kesmek, yapıştırmak ve islemek) istiyorum. Bunu MP3 dosyalarını wav ya da başka formata çevirmeden nasıl yapabilirim?
MP3 kodlama ve çalma yeterliliği olan bir ses işleme yazılımına ihtiyacınız var. Bu yazılımlara en güzel örneklerden biri Sonic Foundry Soundforge 5.0 olacaktır. Soundforge 5.0 ile açtığınız ve düzenlediğiniz MP3 dosyalarını istediğiniz hemen her formatta (.mov, .iff, .pca, .wav, .rm, .asf, .pca gibi) kaydetmeniz mümkün olacaktır. Yazılımı http://www.sonicfoundry.com adresinden indirebilirsiniz.

49) Windows XP’nin hata raporlama özelliğinden bezdim. Hemen her program hatasında acılan bu pencereyi nasıl sayısal cennete yollarım?
Microsoft’un bu çok tartışılan aracı, Internet’e her zaman bağlı olmayan sistemlerde çok işe yaramadığı gibi, sıkıcı olabiliyor. Hata raporlamayı kapatmak için Bilgisayarım simgesi üzerine sağ tıklayarak Properties’e girin. Buradaki seçenekler arasında Advanced’i seçtiği
nizde geçilen pencerenin sağ alt bölümünde Error Reporting butonunu göreceksiniz. Butonu tıkladığınızda karşınıza çıkacak seçeneklerden ‘Disable error reporting’i seçerek Apply’ı tıkladığınızda sorun kalmayacaktır.

50) Şu anda bir CD yazıcım yok. Elimdeki CD’leri daha sonra yine CD’ye kopyalamak üzere sabit diskimde saklamak istiyorum. Fakat kopyaladığım onca dosya ve klasörle uğraşmak istemiyor, hatta isin içinden çıkamaz hale gelmekten çekiniyorum. Ne yapmalıyım?
Elinizde bir CD yazıcı olmasa bile, Ahead Nero (www.ahead.com) ya da Easy CD Creator gibi yazılımlar bu konuda çok işinize yarayacaktır. Bu yazılımlarda CD kopyalamayı seçtiğinizde, CD’yi sabit diske tek parça bir ‘image’ dosyası olarak kopyalayabilirsiniz.
Bu yolla hem dosya sayısı azalacak, hem de image dosyalarını istediğiniz bir zaman kolaylıkla CD’ye aktarabileceksiniz. Eğer bu image dosyalarının içeriğini değiştirmek ya da içinden bir dosya almak isterseniz, 46. çözümde adı geçen IsoBuster yazılımını kullanabilirsiniz.

51) Üç ayrı USB cihazı aynı anda Sallanmak istiyorum ama anakaramda sadece iki port var. Ne yapabilirim?
Anakartlarm çoğunda, harici port ya da çoğaltıcı ile USB port sayısını 127’ye kadar çıkarabilirsiniz. Eğer anakartınızla beraber kasaya monte edebileceğiniz portlar gelmediyse, satın almak zorundasınız. Kart üzerinde genelde USB genişlemesi için belirlenmiş ‘pin’ler, yanında küçük bir ibare ile bulunur. Yine de herhangi bir hata olasılığına karşı, anakart kullanma kılavuzunda bulunan pin haritasından yararlanmalısınız.
Doğru pin’lere bağladığınız harici USB portları, güç kaynağının da izin verdiği sayıda donanımı destekleyecektir. USB portu bulunan monitör gibi cihazlar ise kendi güç kaynaklarını kullandıkları için sisteme yük bindirmez.

52) Anakart BlOS’u üzerinde pynama yapılabildiğini (EPA logosunu değiştirmek gibi) biliyorum. Aynı şey GeForce ekran kartım için de geçerli midir?
Anakart BlOS’ları gibi, ekran kartlarının da BlOS’ları üzerinde oynama yapmak mümkündür. Bunu için http://guru3d.com/xbios adresinden son sürümünü indirebileceğiniz NVIDIA BIOS Editör isimli aracı kullanabir lirsiniz (Nvidia üretimi BlOS’lar için geçerli). Dikkat! BIOS editörü yazılımları kullanırken bilmediğiniz ayarlara dokunmayın. Ekran kartının BlOS’unu bozmak istemiyorsanız tabii.

53) Windows XP kullanıyorum. Birkaç yazılımı sıkıştırılmış bir dosyada toplayıp, gerektiğinde tek tıkla kurmak istiyorum. Bunu nasıl yapabilirim?
Başlat altından Çalıştır’a gelin ve satıra ‘iexpress.exe’ yazın. Enter’a bastığınızda açılan IExpress 2.0 ile kendi kurulum dosyanızı yaratabilirsiniz. Sihirbazdaki adımları izleyip, size uygun olanlarını seçerek işlemi bitirdiğinizde bir .exe dosyası yaratılacaktır. Çalıştırmak içinse dosyayı çift tıklamak yeterlidir.

54) AMD işlemci ve Windows XP kullanıyorum. Genelde gündüz saatlerinde bilgisayarım hiç neden yokken kapanıyor. Sorunun herhangi bir yazılım ve işletim sistemi ile ilgisini kuramadım.
Anakart BlOS’unda işlemci ısısı ile ilgili bölüme göz atmanızı öneririz. Bu bölümde işlemci belirli bir sıcaklığı geçtiğinde uyarı ve sistemi kapatmayla ilgili seçenekler göreceksiniz. Eğer bu ısı değerleri düşükse (55 derece gibi), özellikle sıcak günlerde işlemci yeterince soğutulamadığı için sistem kendini kapatacaktır. Isı değerlerini artırırsanız bu sorununuz geçici olarak çözülebilir. Kökten çözüm içinse kasayı ve işlemciyi daha iyi soğutmak için daha güçlü ya da ek fanlar kullanmanız gerekir. Yine de işlemcinizi 70 derece ısıda çalıştırmanızı tavsiye etmeyiz.

55) Eski ekran kartımla birlikte gelen WinFast DVD oynatıcı yazılım kullanıyorum. Yeni DVD sürücüm OEM olduğu ve paketten DVD oynatıcı çıkmadığı için WinFast kullanmaya devam ediyorum. Fakat seste sürekli bir hışırtı sözkonusu. Sürücü güncellemesi ve kablo değişimi sonrası sonuç fark etmiyor. Yeni ekran kartımın markası ve yonga seti eskisiyle aynı. Problem ne olabilir?
Muhtemelen ekran kartınız MX100 serisinden. Yeni ekran kartınızın dahil olduğu seride (MX200 gibi) sorunu yaratan bu küçük ‘bug’ın sürücü güncellemesi ya da kablo değişimi ile çözülmesi mümkün değil. Bu tür ekran kartları için farklı bir ANSI yükseltmesi ve DVD oynatıcıya ihtiyacınız var. Diğer bir deyişle, daha yeni bir yazılım kullanmalısınız.
Bu yazılımlar arasında WinFast DVD Player (www.leadtek.com) ve PowerDVD’nin (www.cyberlink.com) son sürümlerini sayabiliriz

[Hakan ARI]

Kilitlenme Sonrasynda Otomatik Restart

XP’nin ne kadar güvenli çaly?ty?yny duymu?sunuzdur. Ancak bu i?letim sistemi de çe?itli sorunlardan ötürü kilitlenebilir ve tabii ki aksi yönde her hangi bir ?ey yapylmady?ynda hareketsiz kalabilir. Ypucu: Sistem kilitlendi?inde bilgisayaryn otomatik olarak yeniden ba?latylmasyny sa?layan fonksiyonu etkinle?tirin. Bunun için ilk olarak “Ba?lat/Denetim Masasy” penceresindeki Sistem simgesini çaly?tyryn ve ekrana gelen pencere üzerindeki Geli?mi? kartyny aktif hale getirin. “Ba?langyç ve kurtarma” ba?ly?y altynda bulunan ayar dü?mesine tyklayyn ve “Otomatik olarak yeniden ba?lat” seçene?i’nin üzerine tyklayarak i?aretleyin. Bu sayede bilgisayar, sitem kilitlendi?inde sizin bir ?ey yapmanyza gerek kalmadan otomatik olarak yeniden ba?lar

Düzenli Ynternet Explorer Update’lerini Engellemek
Windows XP dahilindeki Internet Explorer 6.0 her 30 günde bir kendisi için yeni bir güncelleme olup olmady?yny kontrol eder. Gerçekten bir güncelleme varsa ve bu yüklenmezse, XP yeni bir hatyrlatma penceresiyle devamly olarak kar?ynyza çykar. Ypucu: E?er gerekli olursa güncellemeleri manuel olarak ba?latmanyz daha iyi olacaktyr. Bunun için “Ba?lat/Çaly?tyr” komutunu çaly?tyryn ve “Grup ilkesi” penceresine ula?mak için “gpedit.msc” dosyasyny açyn. Önce, bu penceredeki “Bilgisayar yapylandyrmasy/Yönetim ?ablonlary/Windows Bile?enleri/ Internet Explorer” ba?ly?yny ve ardyndan, burada bulunan “Internet Explorer yazylym güncelle?tirmeleri için Dönemsel Denetlemeyi devre dy?y byrak” seçene?ini aktif hale getirin
XP BYLE?ENLERYNDEN KURTULMAK

Ba?lat / Denetim masasy/Program Ekle/Kaldyr /Windows bile?enlerini ekle/ Kaldyr” üzerinden ço?u yardymcy programy, mesela Messenger’y kaldyramyyor musunuz ? . Bunun gibi Programlary silmek için küçük bir hileye ba?vurmanyz lazym : Önce Windows gezginini ve sonra “c:windowsinf ” dizinini açyn. Tüm dosyalary görünür yapyn : Araçlar/Klasör seçenekleri/Görünüm ile gizli dosya ve klasörler altynda gizli dosya ve klasörleri göster seçene?ini i?aretleyin. Notepad gibi bir editörle düzenlemek için “sysoc.inf” dosyasyna çift tyklayyn.

[Components] altynda bazy kayytlarda “hide” ifadesini göreceksiniz. Bu dört harfi silin , ( mesela “msmsgs” ile ba?layan satyrda ). ?imdi bu bile?eni normal bir ?ekilde silebilirsiniz

Pc Hata Kodlari

100 – 199 ANAKART

200 – 299 HAFIZA CIPI HATASI (RAM VEYA CACHE MEMORY)

300 – 399 KLAVYE

400 – 499 TEK RENK(MONOKROM) GRAFIK (EKRAN KARTI)

Z500 – 599 RENKLI GRAFIKSEL HATA(EKRAN KARTI)

600 – 699 DISKET SURUCU VEYA ADAPTORU

700 – 799 MATEMATIKSEL ISLEMCI

900 – 999 PARALEL PRINTER PORTU

1000 – 1099 IKINCIL PRINTER PORTU

1100 – 1299 ASENKRONIZE ILETISIM KAYNAGI VEYA BAGLANTI NOKTASI

1300 – 1399 OYUN PORTU
1400 – 1499 RENKLI PRINTER

1500 – 1599 SENKRONIZE ILETISIM KAYNAGI VEYA BAGLANTI NOKTASI
1700 – 1799 HARD DISK VEYA ADAPTORU

1800 – 1899 XT SISTEM GENISLEME YUVASI

2000 – 2199 IKIYONLU ILETISIM ADAPTORU
2400 – 2599 EGA GRAFIK KARTI (MCA)

3000 – 3199 LAN (YEREL NETWORK)

4800 – 4999 IC(INTERNAL)MODEM
7000 – 7099 Phoenix BIOS

7300 – 7399 3.5″ Disket Surucu

8900 – 8999 MIDI ADAPTOR
11200 – 11299 SCSI ADAPTOR
21000 – 21099 SCSI Fixed Disk VE DENETLEYICI
21500 – 21599 SCSI CD-ROM SYSTEM

Save as..menüsünden kaybolan jpg formatyny bulmak!

Internet Explorer , bir sayfada kaydetmek istediginizde menüde jpg yerine sadece bmp uzantisi çikiyorsa…
Çözüm :
Önce “Temporary Internet Files” klasörünün içeri?i silinir.
Daha sonra “C:WINDOWSDownloaded Program Files” klasörüne girilir ve…
“Durum” sütununda “Yüklü” yazanlar dy?yndakiler silinmelidir… Örne?in
“Bilinmiyor” yazyyorsa, siliniz…
Gerekirse bilgisayary tekrar ba?latyn.. Artyk imaj dosyasyny orjinal uzantysyyla
kaydedebileceksiniz

[Hakan ARI]

Bilgisayary tek tu?la kapatmak!98/me

Bilgisayarymyzy kapatmak için genellikle ba?lat menüsünü ya da Alt+F4 tu? kombinasyonunu kullanyryz. Arkada?lar tek tu?la pcyi kapatmanyn yolu a?a?yda…

Masaüstüne gelin ve farenin sa? tu?una basyn, yeni/kysayol seçeneklerini seçin. Ekrana gelen komut satyry kysmyna “RUNDLL32.EXE user,ExitWindows” yazyn ve “Yleri” butonunu tyklayyn. Gelen ekranda kysayolunuza bir isim verin ve “Son” butonunu tyklayyn. Kysayolunuz masaüstünde hazyr. ?imdi bir de bu kysayola bir tu? atayalym. Kysayolun üzerinde farenin yine sa? tu?una basyyoruz ve “Özellikler”i seçiyoruz. Gelen ekranda kysayol tu?u yazan kysmy tyklyyoruz ve hangi tu?a kysayol atamak istiyorsak (örne?in F12) o tu?a basyyoruz. Artyk bilgisayarymyzy tek tyklamayla ya da tek tu?a basarak kapatabilece?iz.

Bilgisayary tek tu?la kapatmak! XP için
1 – Masaüstünde yeni bir kysayol olu?turun.
2 – Komut bölümüne a?a?ydaki satyrlary yazyn:

“SHUTDOWN -s -t 01”

3 – Son olarak bu kysayola bir isim verip kaydediniz.Artyk makinanyzy kapatmak istedi?inizde bu kysayolu kullanabilirsiniz.

4-özelliklere gelip kysy yol tu?u yazan yere fare ile tyklayyp bir tu?a basyn artyk o tu?a basynca bilgisayarynyz kapanyr….
WYNDOWS ‘UN AÇILI?INA UYARI YAZISI EKLEMEK

Bu ilginç ipucuyla bilgisayarynyzy ilk ba?latty?ynyzda daha oturum açylmadan bir uyary baneri görüntülenmesini sa?laya bilirsiniz. Bunun için önce regedit’i açyp “HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWindowsCurrent V ersion winlogon” anahtary altyna gelin ?imdi burada ” LegalNoticeCaption ” ady altynda ki bu dizeye verece?iniz de?er menu çubu?unda görüntülenecektir. Daha sonra “LegalNoticeText” olan kysmada ekrandaki diyalog kutusunda ne görünmesini istiyorsanyz baner ekrana her açyly?ta getirecektir..

RAHATSIZ EDYCY KONU?MA BALONLARINI KALDIRMAK :

Zaman zaman Windows görev çubu?unda ekrana gelen konu?ma balonlary,sizi, örne?in Windows turu hakkynda bilgilendirmek ister . Daha önemli ?eylerle ilgilenmeniz gerekti?inden bu daveti her seferinde reddetmek zorunda kalyrsynyz .
Ypucu: Ba?lat/Çaly?tyr komutu yardymy ile regedit dosyasyny çaly?tyrarak kayyt defteri Düzenleyicisi’ni çaly?tyryn ve “HKEY_CURRENT_USERSoftwareMicrosoftWindowsCurrentV e rsionExplorerAdvenced” anahtaryny aktif hale getirin . Farenin sa? dü?mesini kullanarak, pencerenin sa? tarafyndaki bo? bir alana tyklayyn ve açylan nesne menüsündeki “Yeni/DWORD” De?eri komutunu çaly?tyryn.Bu yeni ö?eye isim olarak “EnableBallonTip” yazyn ve de?erini “0” olarak atayyn. Windows XP yeniden ba?ladyktan sonra, sykycy konu?ma balonlary sizi rahatsyz edemez. Bu balonlary yeniden özlerseniz biraz önce olu?turdu?unuz ö?enin de?erini “1” olarak de?i?tirmeniz yeterli

1- Yeni Bir Kurulumdan Sonra Tekrar Aktive Etmeyin!

Microsoft , NT teknolojisini temel alan i?letim sistemlerinde, yani XP’de de, Cache (E?er Windows XP� yi tekrar kurduysanyz tekrar aktive etmeniz gerekecektir. Bu ipucunun ö?rendikten sonra artyk buna gerek kalmayacak! Sadece system32 klasöründeki (Bu klasör genelde c:winntsystem32 veya c:windowssystem32 ?eklindedir� ) wpa.dbl dosyasynyn bir yede?ini alynyz. Ve Windows XP� yi tekrar kurdu?unuz zaman sadece bu dosyayy system32 klasörüne kopyalady?ynyz zaman tekrar aktive etmenize gerek kalmayacaktyr

2- XP�nizin Aktive Edilip Edilmedi?ini Anlamanyn Yolu

Ba?lat -> Çaly?tyr (veya Start -> Run) �a gelerek �oobe/msoobe /a� (tyrnaklar dahil de?il) yazyn ve entera basyn.
Y?te kar?ynyzda!..
3- Parolanyzy Unutmaya Kar?yn Parola Syfyrlama Disketi Olu?turun
E?er Windows XP Professional kullanyyorsanyz, parolanyzy unuttu?unuz takdirde kullanmak üzere bir tane parola syfyrlama disketi olu?turabilirsiniz. Disketi olu?turmak için:
Ba?lat -> Denetim Masasy -> Kullanycy Hesaplary �na gelin.
(Start -> Control Panel -> User Accounts )
Sonra kullanycy hesabynyzy seçin ve sol üstteki �Ylgili Görevler� menüsünden �Unutulan Parolayy Önle� �ye tyklayynyz.
(Related Tasks -> Prevent a forgotten password )
Parola syfyrlama disketi olu?turmak için gerekli talimatlary izleyin.
Disketinizi olu?turduktan sonra güvenli bir yerde saklayyn. Çünkü herhangi bir ki?i o disketi kullanarak kullanycy hesabynyza, belgelerinize vs. eri?ebilir.
4- Klavyedeki �Windows� Tu?unun Marifetleri
Klavyenizin alt kysymlaryndaki genellikle Ctrl ile Alt tu?lary arasynda yer alan Windows logolu tu? ile pratik bazy fonksiyonlary gerçekle?tirebilirsiniz. E?er kullanmaya aly?yrsanyz göreceksiniz ki gerçekten pratiklik kazandyryyor.
Windows Tu?u Kombinasyonlaryndan Birkaçy:
Windows : Ba?lat Menüsünü Gösterir (Klasik olarak herkes bunu kullanmaktadyr� )
Windows + D : Tüm pencereleri küçültür veya büyütür.
Windows + E : Windows Gezginini Gösterir.
Windows + F : Dosya Arama Penceresini Açar.
Windows + Ctrl + F : Bilgisayar Arama Penceresini Açar. (Daha çok a?da kullanylmaktadyr.)
Windows + F1 : Yardym ve Destek Merkezini Açar.
Windows + R : Çaly?tyr Kutucu?unu Açar.
Windows + L : Bilgisayary Kilitler.
Windows + M : Masaüstünü Gösterir

[Hakan ARI]

P BYLE?ENLERYNDEN KURTULMAK

Ba?lat / Denetimasasy/Program Ekle/Kaldyr /Windows bile?enlerini ekle/ Kaldyr üzerinden ço?u yardymcy programy, mesala Messenger’y kaldyramyyor musunuz ? . Bunun gibi Programlary silmek için küçük bir hileye ba?vurmanyz lazym : Önce Windows gezginini ve sonra ” C:Windowsinf ” dizinini açyn . Tüm dosyalary görünür yapyn : Araçlar/Klasör seçenekleri/Görünüm ile gizli dosya ve klasörler altynda gizli dosya ve klasörleri göster seçene?ini i?aretleyin. Notepad gibi bir editörle düzenlemek için ” sysoc.inf ” dosyasyna çift tyklayyn.[Components] altynda bazy kayytlarda “hide” ifadesini göreceksiniz . Bu dört harfi silin , ( mesala “msmsgs” ile ba?layan satyrda ) . ?imdi bu bile?eni normal bir ?ekilde silebilirsiniz .

PROGRAMLARIN TIMEOUT SÜRESYNY DE?Y?TYRMEK :

?ayet bir program, i?letim sistemine uzun süre bilgi vermezse , XP bu programyn kilitlendi?ini farz edecektir. Söz konusu “Timeout” süresini de?i?tirebilirsiniz.Ypucu :Timeout süresini de?i?tirmek için ilk olarak kayyt defteri düzenleyicisini çaly?tyryn ve “HKEY_CURRENT_USERControlPanelDesktop” anahtaryny aktif hale getirin. Burada bulunan “HungApp-Timeout” ö?esini de?i?tirmek için üzerine iki kere tyklayyn ve bunu sonucunda ekrana gelen pencere üzerindeki de?er verisi kutusuna Milisaniye olarak istedi?iniz bir de?er girin.

DÜ?ÜK SABYT DYSK ALANI MESAJINI ENGELLEMEK :

Sabit disk’inizin bo? alan orany dü?ecek olursa, XP devamly olarak diskinizi temizlemenizi isteyecektir.
Ypucu : Tabii ki bu iste?i de engelleyebilirsiniz. Bunun için kayyt defteri düzenleyicisini daha önce anlatyldy?y ?ekilde çaly?tyryn ve “HKEY_CURRENT_USERSofwareMicrosoftWindowsCurren tVersionPoliciesExplorer” anahtaryny aktif hale getirin farenin sa? dü?mesini kullanarak pencerenin sa? tarafyndaki bo? bir alana tyklayyn ve bunu sonucunda ekrana gelen nesne menüsünde ki “Yeni/DWORD” de?eri komutunu kullanarak yeni bir de?er olu?turun. Bu yeni ö?eyi isim olarak “NoLowDiskSpaceChecks” girin ve üzerine iki kere tyklayarak de?er verisini “1” olarak de?i?tirin. Kayyt defteri düzenleyicisi’ni kapatyn ve bilgisayary yeniden ba?latyn.

DYSK ÖN BELLE?YNY AYARLAMAK :

Microsoft, Windows i?letim sistemini ön bellek de?erleri için standart de?erlere ayarlayyp öyle sunar.Sisteminizden Maksimum verim almak için bu de?erlerin sisteminize göre kendiniz ayarlayabilirsiniz.
Ba?lat menüsünden Çaly?tyr ile regedit’i çaly?tyryn. HKEY_LOCAL_MACHINESystemCurrentControlSetContro lSessionManagerMemoryManagemenet” anahtaryna girin “IoPageLockLimit”e çift tyklayyn ve a?a?ydaki listeden uygun de?eri buraya girin Tamam ile onaylayyn.

Ram bellek Büyüklü?ü Registry’deki
(MByte) optimum de?er

64
1.000

128
4.000

256
10.000

512 veya üstü
40.000

Cache AYARLARINI DE?Y?TYRMEK :

Microsoft , NT teknolojisini temel alan i?letim sistemlerinde, yani XP’de de, Cache (önbellek) parametrelerini de?i?tirmi?. Bu sayede bilgisayar, Windows 98 veya Me kurulu haline göre biraz daha hyzly çaly?yyor. Ancak bu parametrelerle oynayarak sisteminizden biraz daha yüksek bir performans elde etmeniz mümkün. Ba?lat menüsünden Çaly?tyra girin regedit ile registry editörünü çaly?tyryn. HKEY_LOCAL_MACHINESYSTEMCurrentControlSetContro lSessionManagerMemoryManagement anahtarynda DisablePagingExecutive’e çift tyklayyn ve de?er olarak “1” girin. Ayny ?eyi LargeSystemCache ve ClearPageFileAtShutdown için de yapyn.Windows, bu de?i?iklikle daha büyük bir dosya ön belle?i olu?turacak ve Kernel’yn bazy parçalaryny sabit diske kaydetmeyecektir

WYNDOWS ‘UN AÇILI?INA UYARI YAZISI EKLEMEK

Bu ilginç ipucuyla bilgisayarynyzy ilk ba?latty?ynyzda daha oturum açylmadan bir uyary baneri görüntülenmesini sa?laya bilirsiniz. Bunun için önce regedit’i açyp “HKEY_LOCAL_MACHINESoftwareMicrosoftWindowsCurrentV ersion winlogon” anahtary altyna gelin ?imdi burada ” LegalNoticeCaption ” ady altynda ki bu dizeye verece?iniz de?er menu çubu?unda görüntülenecektir. Daha sonra “LegalNoticeText” olan kysmada ekrandaki diyalog kutusunda ne görünmesini istiyorsanyz baner ekrana her açyly?ta getirecektir

[Yazar]

Yazılar