[Murat KUTAY]

VETERİNER HEKİM VE ADAY ARKADAŞLAR..

BU ŞEKİLDE SİZE MUAYENEYE GETİRİLEN BİR KOYUN VAR…

SİZCE NE OLABİLİR…

[kobeshaq]

Koyun Çiçek Hastalığı (Sheeppox Disease)

[The PROFESSOR]

Kesinlikle çiçek hastalığı.Cevher kardeşime katılıyorum bu konuda.

[msty_2]

çiçek yada ektima

[perezzi]

ÇİÇEK HASTALIĞI

[hekimkef]

çiçek

[vetmyurt]

çiçek

[aybekveterinary]

çiçek hastalığı

[firtapia]

bence de çiçek

[aybekveterinary]

çiçek hemde bir buket

[leventvet]

çiçek

[Murat KUTAY]

Tüm arkadaşlarımızı tebrikler ….

Dediğiniz gibi hastalık çiçek hastalığı …

(SHEEPPOX DİSEASE)

Koyun-keçi çiçeği, koyun ve keçilerin ateş, generalize papüller, nadiren veziküler, özellikle deri ve akçiğerlerde lezyonlarla karekterize öldürücü viral bir hastalığıdır.
ETİYOLOJİ
DNA içeren, zarflı ve kubik bir yapıya sahip olan virion en az 30 yapı proteinine ve bir enzime sahiptir. Poxviridae familyası Chordopoxvirinae ve Entamopoxvirinae olmak üzere iki alt familyaya ayrılır. Entamopoxvirinae altfamilyasındaki viruslar sadece insectlerde görülür. Chordopoxvirinae alt familyasında 8 tür bulunur. Capripox viruslar Chordopoxvirinae familyasında yer alıp Koyun Çiçeği, Keçi çiçeği ve Yumrulu Deri Hastalığı viruslarını kapsar.
BULAŞMA
Hastalık direkt temasla, virusla kontamine olmuş yem ve eşya gibi malzemelerle ve aerosol yollarla bulaşır. Sindirim yolu ile bulaşma olmaz. Virus içeren püstül, kuru kabuklar ve yünler , hastalığın bulaşmasında çok etkilidir. Çünkü bu maddeler içindeki virüs, 6 ay kadar canlı kalabilir. Etkenin solunan hava, salya damlacıkları, çiçek döküntüleri ve süt ile saçılmakta, doğal infeksiyonda virus hayvandan hayvana hava ile bulaşmakta, virusun alınmasından sonra viremi meydana gelmekte ve etken bütün vucuda yayılmaktadır.
SEMPTOMLAR
Hastalığın inkubasyon süresi doğal infeksiyonlarda 6-8 gün iken deneysel infeksiyonlarda bu süre 2-3 gündür.
Hastalık acut seyreder, ateş yükselir, nabız ve solunum sayısı artar, gözler şişer ve hayvanın burnundan mukoz bir akıntı gelir.
Konstipasyon ve idrar zorluğu gözlenir.
Hastalığın tipik şeklinde hastalığın 1. gününden itibaren derinin yapağısız bölgelerinde, burun, dudaklar,göğüs, bacak aralarında, memede ve karında sırası ile papül , vezikül , püstül ve kabuk teşekkül eder. Bu kabuklar sonradan dökülür ve yerlerinde izler kalır. Papüller 0.5 – 2 cm çapında olup yuvarlak veya elips şeklindedir. Daha sonra püstüller irinleşirler.
Bazen atipik koyun çiçeğine rastlanır. Bu durumda sadece papül devri görülür ve hayvan iyileşir.
Koyun çiçeği hastalığı 3-4 hafta kadar sürer, kış aylarında daha fazla sürebilir.
Hastalığın şiddetleri devrelerinde yani virusun virulansı yüksek olduğunda kuzularda pnömoni ve bronko pnömoni meydana gelir.
Koyunlarda mastitis ve abort vakaları görülür.
Hastalığın seyrinde bakım, besleme ve hijyen şartlarının büyük tesiri vardır.
Hayvanların hastalığa yakalanmasında konstitüston ve dispozisyonun büyük rolü vardir. Koyunlarda morbidite % 70-80, mortalite oranı ise % 5-50 arasında değişir. Kuzularda mortalite oranı % 80’e çıkabilir.
Dermoepiteliotrop olan virus en iyi şekilde epidermis ve mukoza epitellerinde ürer. Fakat mezoderma ve iskelet kaslarına karşıda affinitesi vardır. Virus organizmada ilk önce retikülo-endotelial sisteme yerleşir. Buradan vucuda yayılarak deri ve organlarda çiçekle ilgili bozukluklara sebeb olur. Virus etkisini en fazla deride ve az olarakta lenfoid, retikulo-endotelial, hemopoetik, solunum ve sindirim sisteminde gösterir. Deneysel olarak meydana getirilen koyun çiçeği hastalığında koyunlarda tipik çiçek lezyonları oluşmaz. Yalnız vucut ısısı biraz yükselir ve sonradan normale döner. Bazı koyunlarda deri içi inokulasyonların 1. gününden itibaren ödemli eritamatöz nödüller şekillenir. Oluşan bu odaklar 6-7. güne kadar yavaş yavaş büyür ve 3-5 cm çapına ulaşır. Oluşan papüllerin bir kısmı nekroze olur ve nekrotik bir membran oluşur.
TEŞHİS
Klinik Tanı:
Beden ısısı artışı ile birlikte vücudun değişik yerlerinde papül, vezikül ve püstüllerin birbirini takip ederek ortaya çıkması, hastalığın tipik semptomu olarak kabul edilir.
Laboratuar Tanı :
14 gün süreyle her gün CPE oluşumu yönünden kontrolleri yapılır. Virus izolasyonu için alınan kan örnekleri mümkün olduğu kadar çabuk ve buz içinde taşınmalıdır. Pratik olarak örnekler +4°C de 2 gün süreyle lökositler ayrılarak inokulasyon yapılıncaya kadar muhafaza edilebilir. Uzun süreli muhafaza için -20 °C kullanılabilir. Eğer doku örneklerinin alındığı yer uzak ise ve soğuk zincir yok ise % 10 gliserol + fizyolojik tuzlu su veya fosfat buffer solusyonu veya vasat içinde nakledilir ve virus izolasyonu için alınan biyopsi materyalinin merkezi kısmı kullanılır. Histopatolojik muayeneler için lezyonlu bölgelerden alınan doku örnekleri %10 formol solusyonu içinde muhafaza edilir. Hastalığın teşhisinde serolojik testler arasında en spesifik olanı serum nötralizasyon testidir. Buna ek olarak agar jel immunodiffizyon, ELİSA, İFAT, FAT kullanılabilir.
OTOPSİ BULGULARI
Deri lezyonlarında sırasıyla papül, vezikül, püstül ve kabuk oluşumu gözlenir. Akciğerlerde kataral pnöymoni sahaları görülür.Buralarda küçük boz renkte kazeöz nodüller vardır. Bu odakların boyu 1-2 cm , ortaları beyaz, mat ve balmumu renkli ve çevreleri kırmızıdır. Karaciğer ve böbreklerde de akciğerdekine benzer lezyonlara rastlanır. Sindirim kanalı mukozalarında hemorajik yangılar gözlenir.
MARAZİ MADDE SEÇİMİ VE GÖNDERME ŞEKLİ
Deri lezyonlarından alınan örnekler % 50 gliserinli tuzlu su içinde laboratuvara gönderilir.
TEDAVİ
Kesin tedavisi yoktur, semptomatik tedavi uygulanır.
KORUNMA
Hayvanları infeksiyondan korumada canlı ve inaktif aşılardan yararlanılmakta ve birçok ülkede bu aşılar yaygın olarak kullanılmaktadır. Attenüe koyun çiçek aşıları hastalığa karşı hücresel ve humoral immun yanıt oluşturmakta ve inaktif aşılardan daha uzun süre bağışıklık vermektedir.
Ülkemizde Pendik Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünce; kuzu böbrek hücrelerinde hazırlanan liyolifize, canlı attenüe koyun-keçi çiçek aşısı üretilmektedir. Bu aşı koruyucu amaçla sonbahar mevsiminin başlarında , hastalık çıkan bölgelerde hastalığı takiben iki yıl boyunca yılda bir kez sağlam sürülerde 6-12 haftalıkkuzu ve oğlaklara 0.2 ml ve 12 haftalıktan büyüklere 0.5 ml verilir. 6 haftalıktan küçük kuzu ve oğlaklara uygulanmaz. Aşı koyun ve keçilerin gebeliklerinin son 6 haftasında ve doğumdan sonraki ilk ayda hastalık çıkmayan yerlerde koruyucu amaçla yapılmamalıdır. Aşının uygulama yeri; koyun ve kuzularda koltuk altı yünsüz bölge, keçi ve oğlaklarda kuyrukta deri altı uygulanır. Bağışıklık 21 günde tam olarak oluşur, bağışıklık süresi 8 aydır.
Ayrıca sahada dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri de; hastalık hayvandan hayvana direkt temasla bulaşmakla birlikte, virus içeren püstül, kuru kabuklar ve yünler, kontamine olmuş yem ve eşya gibi malzemelerin de bulaşmadaki rolü dikkate alınmalıdır. Hastalık görülen yerlerde hastalığın yayılmasını önlemek için sözkonusu bu maddeler sağlıklı hayvanlara zarar vermeyecek şekilde uygun dezenfektanlarla dezenfekte edilmeli, dezenfekte edilemeyenleri ise imha edilmelidir. Hastalıktan korunmada bir başka önemli nokta da; koyun- keçi çiçek virusu direkt güneş ışığı karşısında kısa sürede denatüre olmasına rağmen, hastalıklı sürülerin kaldığı karanlık ve serin ağıllarda 2 yıl, meralarda ise 2 ay canlı kalabildiğinden hayvan hastalıklarıyla mücadele eden tüm Kamu ve Serbest Veteriner Hekimleri hayvan sahiplerini bu konuda bilgilendirerek, bu süreler içerisinde hastalık görülen ağıllara yeniden hayvan sokmaları engellenmelidir.

Mevzuat

Koyun ve Keçilerde Çiçek

Madde 111- Yurt içinde koyun ve keçilerde çiçek hastalığının çıktığını haber alan hükümet veteriner hekimi hastalık mahalline gelince hasta hayvanları muayene eder ve hastalık raporunu düzenler. Hayvan sağlık zabıtası komisyonu hastalık çıkış kararını alır ve hastalığı ilan eder.

a) Çiçek hastalığına yakalanmış koyun ve keçiler ayrı bir yerde muhafaza altına alınır. Hastalıktan şüpheliler müşahede altında tutulur. Hastalığın bulaşması tehlikesi olan bütün koyun ve keçilere çiçek aşısı uygulanır.

b) Çiçek hastalığından veya hastalık şüphesi altındaki hayvanlardan ölenler derileri ile birlikte yakılarak yahut derin çukurlara gömülmek suretiyle imha edilir.

c) Karantina bölgesine dışarıdan hayvan girmesine ve içeriden hayvan çıkarılmasına izin verilmez. Karantina kaldırılıncaya kadar buradaki hayvanlar, yün ve derileri, hayvan yemleri ve maddeleri ile sürü köpeklerinin dışarı çıkarılması yasaklanır.

d) Hastalıklı veya hastalıktan şüpheli hayvanlarda kullanılan her türlü alet ve malzeme dezenfekte edildikten sonra karantina bölgesi dışına çıkarılmasına müsaade edilir.

e) Karantinaya alınan yerlerdeki hastalıktan ve bulaşmadan şüpheliler ile iyileşmiş hayvanların kapalı vasıtalarla en yakın mezbahada kesilmelerine izin verilir. Bulaşmadan şüpheli hayvanların yün, deri, tırnak ve boynuzlarının dezenfekte edilmesi zorunludur.

f) Hastalık çıkan yerlerdeki koyun ve keçilerin 10 gün içinde kesilecekleri tespit edilmişse bu hayvanlara aşı uygulanmaz.

g) Hastalıklı yerden izinsiz olarak çıkarılan sürüler bulunduğu yerde karantinaya alınır. Çıkaranlar hakkında kanuni işlem yapılmak üzere savcılığa müracaat edilir.

h) Çiçek hastalığına yakalanmış hayvanlarda iyileşenler 15 gün bekletildikten sonra dezenfekte edilerek hastalıksız hayvanların yanına gönderilir.

i) Koyun veya keçi çiçek hastalığına yakalanmış hayvanların bulundukları yerlere giren bakıcıların çıkışlarında gerekli dezenfeksiyonu yapmaları zorunludur.

j) Hastalık çıkan yerlerdeki hayvan yemlerinin buradaki hayvanlar tarafından tüketilmesine müsaade edilir.

k) Koyun veya keçi çiçek hastalığı sebebiyle alınan karantina tedbirleri son iyileşme veya ölümden 60 gün sonra kaldırılır.

[vetdali]

çiçek

[rokerman988]

çiçek hastalıgı

[vethekemrah]

cicek

[Yazar]

Yazılar