- Bu konu 0 yanıt içerir, 1 izleyen vardır ve en son 15 yıl 1 ay önce
beyza0805 tarafından güncellenmiştir.
- YazarYazılar
- 4 Aralık 2009: 18:22 #23836
beyza0805
ÜyeBUZAĞI BESLEME
Yusuf BURUCU
• Yeni doğan hayvanlar ruminant özelliği taşımazlar ve tek mideli hayvanlar gibi değerlendirilmelidirler. Buzağı doğduğunda dört mide içerisinde en gelişmiş olanı abomasumdur ve diğer midelerin toplamının iki katı kadar bir hacime sahiptir.
• Emilen kolostrum ya da süt zaten henüz gelişmemiş olan rumen ve retikuluma hiç uğramadan emme refleksi ile birlikte oluşan sulkus osefagikus yoluyla doğrudan abomasuma gider. Sulkusun oluşumunda süt en iyi stimulandır. Glikoz ve sodyum bikarbonat çözeltileri de refleks oluşumunda etkilidirler.
• Süt ağızda tükrük lipazı ile karşılaşır. Abomasumda renin enziminin etkisi ile pıhtılaşır. Pepsin enziminin ilk günlerde aktif olduğu bilinmektedir. Laktaz enzimi de aktiftir. Böylece buzağılar sütü büyük ölçüde sindirebilirler.
• Rumenin gelişimi hayvanın tükettiği kuru yem miktarına bağlıdır. Kısa zamanda katı yemlere geçilerek ön midelerin gelişimini sağlamak gerekir.
Doğum Sonrası Besleme ve Kolostrum
• Doğumu izleyen ilk 15 dakika – 4 saat içerisinde mutlaka kolostrum alması sağlanmalıdır. Günlük olarak verilecek kolostrum miktarı doğum ağırlığının % 10-12 si kadar olmalıdır. Bu miktarın yarısı ilk 4-6 saat içerisinde verilmeye çalışılmalıdır.
• Öğün sayısı artırılarak buzağıların yeterli miktarda ağız sütü tüketmeleri sağlanmalıdır.
• Kolostrumun doğumu takiben mümkün olduğunca kısa sürede verilmesi mutlaka gereklidir:
• Kolostrumdaki antikor titresi,
• İmmunoglobulinlerin parçalanmadan absorbe edilebilmesi,
• Tuzlar sürgüt etki yaparak mekonyumun kısa sürede dışarı atılmasını sağlar.
• Yavrunun ilk günlerdeki besin madde ihtiyaçlarını tam olarak karşılar.
• Ağız sütünün bileşimi annenin kuru dönem beslenmesi ile de yakından ilgilidir. Kuru dönemin kısa tutulması ağız sütünde immunoglobulin miktarını azaltır. Kuru dönemde vitamin yönünden yetersiz beslenme ağız sütünde vitamin konsantrasyonunu olumsuz etkiler. Ağız sütündeki immunglobulin konsantrasyonu hayvanın yaşı ilerledikçe artar.
• Buzağılar doğar doğmaz ya da en geç 24 saat içerisinde annelerinden ayrılmalıdır.
• ilk 3 gün mutlaka kolostrum verilmelidir.
• Kolostrum döneminden sonra da bir süre daha sıvı gıdalarla beslemelidir.
• Sıvı gıda olarak taze süt, yağsız süt, ekşitilmiş kolostrum, mastitisli ve antibiyotik uygulanmış hayvanlardan elde edilen sütler ve süt ikame yemleri kullanılabilir. Süre ise 1-3 ay arasında değişebilir.
• Temizlik ve hijyene dikkat edilmelidir.
• Soğuk aylarda sıvı gıdalar ılıtılarak verilmelidir.
• Artan kolostrum dondurularak, buzdolabında saklanarak ya da ekşitilerek daha sonraları da kullanılabilir.
• Yağlı veya yağsız sütle besleme programları takip edilebilir.
• Ekonomik olması halinde Süt İkame Yemi ( Buzağı maması ) ile besleme daha hijyenik ve kontrollü bir yöntemdir.
Buzağı Mamaları
• Mamalarda %35-50 arasında yağsız süt tozu bulundurulmalıdır. Bu nedenle mamanın fiyatı daha çok süt tozu fiyatına bağlıdır.
• Buzağı mamalarının en az %22 ham protein ve %10 yağ ihtiva etmesi gerekir. Protein kaynağı olarak süt ürünleri ya da soya proteini kullanılmalıdır. Sadece bitkisel kaynaklı proteinlerden olumlu sonuç alınmamaktadır. Yağ oranı %20’ye kadar çıkartılabilir.
• Buzağı mamasının kalitesi kullanılan protein kaynağına bağlı olarak değişir. Bu kaynakları 3 sınıfta toplamak mümkündür.
• 1. Sınıf Protein Kaynakları: Yağsız süt tozu, yağlı süt tozu, Kurutulmuş peynir altı suyu, laktozu alınmış peynir altı suyu, kazein, süt albumini.
• 2. Sınıf Protein Kaynakları: Saflaştırılmış soya proteinleri, soya konsantreler ve soya izolatları.
• 3. Sınıf Protein Kaynakları: Balık protein konsantreleri, mayalar, yulaf unu, buğday unu.
Erken Sütten Kesme
• Buzağılar 3 hafta gibi kısa bir sürede sütten kesilebilir. Fakat zorunlu olmadıkça süreyi bu kadar kısaltmamak gerekir. Çünkü bakım ve beslemede çok fazla titizliğe gerek duyulmaktadır. Çoğu yetiştiriciler erken sütten kesimde 4-8. haftaları tercih etmektedirler. Erken sütten kesimde kriter olarak yaş yerine tüketilen starter yemi miktarının alınması daha uygun olur. Bir buzağı 500-700 gr starter yemi tüketebiliyorsa sütten kesim için uygun zaman gelmiş demektir.
Sağlıklı Buzağı Yetiştirilmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:
• 1. Süt ya da diğer sıvı gıdalar fazla verilmemelidir.
• 2. Günde iki öğün süt verilmeli, öğün sayısı artırılmamalıdır. Sıvı gıdaların iki öğünde verilmesi hayvanların günde iki defa gözlenme imkan verdiği için tercih edilmelidir.
• 3. Soğuk mevsimlerde hayvanın enerji ihtiyacının artacağı göz önüne alınmalıdır. Bu nedenle soğuğun şiddetine göre hayvana verilecek süt miktarı 1.5 katına kadar, öğün sayısı ise 3 e çıkartılabilir.
• 4. Buzağı kayıplarının en büyük nedeni olarak ishaller gösterilmektedir. İshallerin tedavisinde erken davranmak oldukça önemlidir. İshal görülüyorsa verilen süt miktarı azaltılır.Hatta şiddetli vakalarda süt hiç verilmez. İshalin kayboluşuna bağlı olarak 3-6 öğün sadece su ile hazırlanmış elektolit solüsyonlar günde canlı ağırlığının %10 unundan az olmayacak şekilde verilir.
• 5. Sıvı gıdalar 37.5°C sıcaklıkta verilmelidir.
• 6. Her türlü hijyene dikkat edilmeli ( Emzik, kova, bakıcı vb)
• 7. Barınağın sıcaklığı 16°C’den fazla olmamalıdır.
• 8. Temiz ve kuru altlık kullanılmalıdır.
• 9. Buzağıların barındırıldığı yerler kalabalık olmamalıdır. Her buzağı için en az 2.2 m2 yer olmalıdır.
• 10. Vitamin yetersizliğine karşı önlem olarak doğumdan hemen sonra enjektabl vitamin uygulaması yapılmalıdır.
• 11. Su içerikleri yüksek silaj ve taze mera otları, yem tüketimini sınırlayacağından büyümeyi olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle 3 aylık yaştan daha küçük hayvanlara verilmesi tavsiye edilmez.
• 12. Buzağılara temiz ve taze su 4. günden itibaren verilir. Özellikle sıcak havalarda sınırlı miktarda sıvı yemleme yapılan buzağılara mutlaka su verilmelidir. Sıvı yemler yanında su verilen hayvanlarda starter yem tüketiminin daha fazla olduğu ve hayvanların performansının daha iyi olduğu gözlenmektedir.
Buzağı Başlangıç Yemleri
• Buzağı yetiştiriciliğinde amaç bir an önce ön mideleri geliştirerek pahalı bir yem maddesi olan süt ya da süt ikame yemlerinin kullanımını en aza indirmektir. Bu amaçla sıvı gıdalar yanında hayvanlara 4. günden itibaren kaliteli kaba yemler ve buzağı başlangıç yemi verilmeye başlanır. Starter yemi verilmesine ilk 10-12. günde mutlaka başlanmış olması gerekir. Bu sırada az miktarda tane mısır ya da yulaf verilmesinin rumen gelişimi üzerine olumlu etkide bulunduğu da bildirilmektedir.
• Buzağı başlangıç yemlerinin kaliteli ve lezzetli, çok fazla inceltilmemiş, enerji ve protein bakımından zengin olması arzu edilir. Protein miktarı % 18 den az olmamalı hatta erken sütten kesim planlanmış ise HP miktarı % 20’ye çıkarılmalıdır. Yeme % 5 oranında melas ilave etmekle hem lezzet artırılır, hem de tozlanmanın önüne geçilmiş olur. Başlangıç yemleri 12 haftalık süt emme döneminde günde 2.5-3 kg ı geçmemek üzere verilebilir.
Süt Danası Yetiştiriciliği
• Yoğun şekilde süt ve süt ikame yemi kullanılarak yapılan bir yetiştiriciliktir. Hedeflenen canlı ağırlık 3-4 aylık yaşta 150-200 kg dır. Çok açık renkte et elde edilmek istendiğinden hayvanın hareketi mümkün olduğunca kısıtlanır. Katı yemler verilmez. Sonuçta yaklaşık 10 kg süt ile ya da 1.3-1.5 kg süt ikame yemi ile 1 kg canlı ağırlık artışı elde edilebilir. İshale neden olmayacak şekilde yüksek miktarlarda süt kullanılabilir. Yaş ilerledikçe osefagal refleks kaybolabilir. Refleksi sürekli aktif tutabilmek için hayvanın doğumundan itibaren sürekli olarak yaklaşık aynı saatlerde beslenmesi ve sıvı gıdaların aynı sıcaklıkta ve aynı hazırlanış şekli ile verilmesi gerekir.
Genç Damızlık ve Boğaların Besin Madde İhtiyaçları
• Damızlık olarak ayrılacak buzağılarda süt emme döneminin uzatılması tavsiye edilebilir. Yaklaşık 12- 16 hafta süren buzağılık döneminde genç sığırlar günde ortalama 700-800 gr günlük canlı ağırlık artışı göstererek dönem sonunda yaklaşık 120-130 kg a ulaşır. Bu dönem içerisinde erkek ve dişi buzağıların gelişmesinde önemli bir farklılık gözlenmez. Takip eden dönemlerde ise erkekler daha fazla yem tüketerek daha yüksek canlı ağırlık kazanırlar. Genç sütçü boğa adaylarının serbest olarak yemlenerek seksüel olgunluğa ve sperm üretimine bir an önce başlamaları teşvik edilmelidir.
• Dişi damızlıklarda kaliteli kaba yemler ve konsantreler erken yaşta yeterli miktarda verilerek büyüme teşvik edilmelidir. Ancak sütçü düvelerin aşırı yağlandırılması onun ilerdeki süt verimini olumsuz yönde etkileyecektir. Aşırı yağlanma özellikle meme bezlerinin gelişimine engel olmaktadır. Bu nedenle süt emme döneminden sonra ağırlık artışı yavaş yavaş 500 gr a kadar düşürülmeli ve cinsel olgunluk yaşı kontrol altına alınmalıdır. - YazarYazılar
- Bu konuyu yanıtlamak için giriş yapmış olmalısınız.