Etiket: coli, ehec, Enterohemorajik, Escherichia
- Bu konu 0 yanıt içerir, 1 izleyen vardır ve en son 12 yıl 11 ay önce Murat KUTAY tarafından güncellenmiştir.
- YazarYazılar
- 10 Kasım 2011: 13:00 #27874Murat KUTAYÜye
TÜRK VETERİNER HEKİMLERİ BİRLİĞİ BİLİM KURULU’NUN ENTEROHEMORAJİK ESCHERİCHİA COLİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMASI
Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC) ve E. coli O157:H7
EHEC, bilinen E. coli tipleri içerisinde en önemlisi olup, ölümle sonuçlanan çoğu gıda kaynaklı infeksiyonlardan sorumlu tutulan O157:H7 serotipini içerir. Hemorajik kolitis (HC) ve hemolitik üremik sendrom (HUS) nedeni olarak dünyanın hemen her bölgesinde, başta küçük çocuklar ve yaşlılar olmak üzere tüm yaş gruplarını etkileyen E. coli O157:H7, gıdadan ilk kez 1982 yılında saptanmıştır. Hastalık, ABD, Kanada, İngiltere, Japonya, Avrupa ve Afrika’da görülmüş ve bu olaylarda birçok insan yaşamını kaybetmiştir. Son olarak Mayıs 2011 sonunda Almanya’da etkenle bulaşık salatalık tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan ve yaklaşık 1000 kişinin etkilendiği olayda, 29 Mayıs itibarıyla 11 kişinin hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda Almanya’nın kuzeyinde görülen EHEC epidemisine neden olan etkenin E. coli O104 serotipi olduğu açıklanmıştır. E. coli O104 serotipi 1994 yılında Amerika’da Montana’da ve 2005 yılında Güney Kore’de görülmüştür.
Bu bakterinin en önemli kaynağı, sığırlar başta olmak üzere ruminantların (geviş getirenler) sindirim kanalıdır. Epidemiyolojik çalışmalar, infeksiyonların başlıca yetersiz pişirilmiş hamburger, sığır kıyması ya da kıyma bazlı gıdalar ile daha az olarak da çiğ süt tüketiminden kaynaklandığını ortaya koymuştur. Ayrıca, Almanya’da ortaya çıkan epidemide olduğu üzere muhtemelen sığır veya diğer ruminantların gübresi ile bulaşık bazı bitkisel gıdalar da infeksiyonun insanlara bulaşmasına neden olmaktadır. İnfeksiyonun hayvanlardan insanlara veya insanlardan insanlara geçtiği de bildirilmiştir. Hastalık, etkenle bulaşık göl ve yüzey sularından da insanlara geçebilmektedir. Hastalığa sıcak mevsimlerde daha sıklıkla rastlanılmaktadır.
E. coli O157:H7’nin en önemli özelliklerinden birisi asidik koşullara dirençli olmasıdır. Bu özelliğinden dolayı etken, birçok patojen bakterinin yıkımlandığı ve gıda kaynaklı patojenlere karşı vücudun en önemli savunma bariyerlerinden biri olan midenin asidik ortamından çoğunlukla etkilenmeden bağırsaklara geçer. Fermente sucuk ve elma suyu (apple cider) gibi asidik gıdaların tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan infeksiyonlar etkenin aside dirençli olmasından kaynaklanmaktadır. E. coli O157:H7’nin diğer önemli bir özelliği 10-100 arasında bakterinin alınması halinde insanlarda hastalık oluşturabilmesi, yani minimal infeksiyon dozunun çok düşük olmasıdır. E. coli O157:H7 ısıya duyarlı olup, pişirme ve pastörizasyon gibi ısı işlemiyle etkisiz hale getirilir. Dolayısıyla korunmada en etkili yöntemlerden birisi gıdaların iyi pişirilmesidir. Ancak, soğuk ve donmuş muhafaza koşullarında etken uzun süre canlılığını korur.
E. coli O157:H7 insanlarda hemorajik kolitis (HC) ve hemolitik üremik sendroma (HUS) neden olur. E. coli O157:H7’nin oluşturduğu ve Shigella tarafından oluşturulan toksine benzeyen stx1 ve stx2 toksinleri infekte insanlarda ölüm ve diğer semptomlara neden olur. Vaskuler endoteliyal hücreler toksinin primer hedefidir. Toksinlerin reseptörü bir glikolipid olan globotriosyl ceramide (Gb3) böbrek epitel hücrelerinde bulunur. Hastalanan insanlarda ortaya çıkan böbrek hasarı ve buna bağlı olarak diyalize bağlı kalmanın nedeni Gb3’ün böbrekte bulunmasıdır. Yine konak hücre membranına aderenz ve enterohemolizin önemli virülens faktörleridir.
Bağırsak infeksiyonlarına özellikle altı yaşına kadar olan küçük çocuklar ile yaşlı ve immun sistemi zayıf insanlar duyarlıdır. Bu nedenle bu grup “risk grubu” olarak değerlendirilir.
Hemorajik kolitiste semptomlar kramplı karın ağrıları ile aniden başlar ve bunu 24 saat içinde başlangıçta sulu, daha sonra yoğun kanlı diyarenin izlediği 2-9 gün seyreden bir tablo takip eder. Eğer 6-10 gün içerisinde iyileşme görülmezse infeksiyon ekstra-intestinal komplikasyonlardan hemolitik üremik sendroma yol açar.
HUS çoğunlukla çocuklarda ve yaşlı insanlarda görülür. Hastanın hayatta kalması halinde bile sıklıkla, kronik böbrek yetmezliği ortaya çıkar ve hasta ömür boyu diyaliz cihazına bağımlı kalabilir. E. coli O157:H7 ayrıca trombotik trombositopenik purpuraya (TTP) neden olur. Trombositopenik purpura, HUS’a benzemekle birlikte, yüksek ateşe ve merkezi sinir sisteminde hasara sebep olur.
-Bu hastalıktan korunmada çiftlikten sofraya gıda güvenliği yaklaşımı esas alınmalı ve temel hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. İnfeksiyon etkeninin asıl kaynağınının sığır, koyun gibi ruminantlar olduğu dikkate alınarak mezbahalarda kesim işlemi sırasında etin dışkıyla bulaşmasını önleyecek tedbirler alınmalı, yine meme ve sağım hijyeni ile soğuk zincirin sağlanmasına özen gösterilmelidir.
-Kıyma ve benzeri çiğ gıdalar iyice pişirilmelidir.
-Süt mutlaka pastörize edilmelidir.
-Taze meyve ve sebzeler tüketilmeden önce iyice yıkanmalıdır.
-Diyareli çocukların bezlerinin değiştirilmesinden sonra eller iyice yıkanmalıdır.
-Sığır, geyik, koyun ve keçi gibi hayvanlara temastan sonra eller iyice yıkanmalıdır.
-Taze ruminant gübresi, meyve ve sebze yetiştiriciliğinde kullanılmamalıdır.
-Civarda çiftlik veya hayvanların yoğun olarak bulunduğu göllerde yüzülmemelidir.
Prof. Dr. İrfan EROL
TVHB Bilim Kurulu Başkanı
- YazarYazılar
- Bu konuyu yanıtlamak için giriş yapmış olmalısınız.