[Murat KUTAY]

Göç özgürlükleri uydu takip cihazı takılan 5 kelaynaka bağlı
05.01.2008 | Ayten Güvenkaya | Haber

Dünyada genellikle güvenlik açısından uygulama alanı bulan uydu takip cihazları bu kez “nesil devamlılığı” için devreye girdi. Türkiye’de geçen yaz Dalyan’da yaşayan caretta caretta deniz kaplumbağaları üzerinde uygulanan uydu takip cihazları, şimdi de kelaynak kuşları için kullanıma sokuldu.
Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinde yaşayan kelaynaklar, doğada neslini kendi başına devam ettirip ettiremeyeceğini artık bu cihazlar sayesinde haber verecek.
Dünyada Fas’ın dışında sadece Türkiye’de yaşayan kelaynaklar, Birecik’te Orman Genel Müdürlüğü tarafından 1977 yılında kurulan Kelaynak Üretme İstasyonu’nda gözetim altında tutuluyor. Kuşlar, istasyondan doğaya sadece Birecik’e doğal geliş zamanları olan şubat ayında salıveriliyor, göç zamanı olan ağustos ayında ise büyük kafese kapatılıyor. Son 10 yılda sayısı 30’dan 107’ye çıkarılan kelaynaklardan beşine ise geçen yaz uydu takip cihazı takıldı. Cihazlı kuşlar, doğada kendi başlarına yaşamayı sürdürebilirse, diğerlerine de emsal teşkil edecek ve böylece hepsinin göç aylarında bile serbest dolaşım yapmasına izin verilecek.

Yılda 5 bin kişi ziyaret ediyor
Kelaynak Üretme İstasyonu bakım görevlilerinden İbrahim Halil, “Kelaynakların Fas’taki sayısı 350 civarında. Türkiye’de ise 1950’li yıllarda sayıları binlerle ifade ediliyordu. Yine o yıllarda tarımsal ilaçlamada özellikle yüksek dozda DDT (böcek öldürücü ilaç) kullanımı sonucu sayıları hızla azalmaya başladı. Beslendikleri süne, çekirge gibi böcekleri bulamadılar, hem de ilaçtan etkilendiler. 2000 öncesi sayıları 30-40 civarında kaldı” diyor.
Kendilerinin de 1998 yılından itibaren kelaynakları istasyonda tutarak Birecik’ten göçmelerini engellediklerini kaydeden Halil, “Birecik’e doğal dönüş zamanı, aynı zamanda üreme dönemi olan şubat-mart aylarında kafesten çıkarıyoruz. Bu dönem içerisinde kuşlar doğal ortamlarında serbestçe uçabiliyorlar ve ürüyorlar. Göç zamanı olan temmuz-ağustosta ise yeniden kafeslere alıyoruz. Bu yıl 26 tane yavru kelaynak elde ettik ve sayı 107’ye çıktı” diye konuşuyor. Halil, kelaynakları yılda 5 binin üzerinde turistin ziyaret ettiğini anlatıyor.

Türkiye’de çip takmanın maliyeti 40-50 euro arasında
Türkiye dahil çeşitli ülkelerden kaçma ya da kaçırılma ihtimaline karşı yer tespit etmek amacıyla evcil hayvanlara çip yerleştirilebiliyor. Avrupa Birliği’nde (AB) ülkeler arası seyahat eden evcil hayvanların mikroçipli olması zorunlu. Türkiye’de ise bu uygulama iki yıl önce yaygınlaşmaya başladı. Bugüne dek iki binin üstünde evcil hayvana mikroçip takıldı. Yaklaşık 20 ilde 100’ün üzerinde veteriner kliniğinde mikroçip takılıyor. Uygulama deri altına hayvanın kürek kemikleri arasına enjeksiyon yöntemiyle yapılıyor. Pirinç tanesinden biraz büyük olan mikroçiplerin uygulama fiyatı 40-50 euro.

[Yazar]

Yazılar