[Murat KUTAY]

Bina ile İlgili Öneriler

Koridorlar

Koridorlar personelin ve ekipmanın hareketinin kolay olmasını sağlayacak genişlikte olmalıdır. Duvar ile tabanın kesişme yerleri temizliği kolaylaştıracak şekilde yapılmalıdır. Köpek ve domuz barınaklarının, kafes yıkama yerlerinin ve fazla ses oluşturacak diğer yerlerin açıldığı koridorlarda çift kapılı giriş veya ses geçişini engelleyici başka sistemin yapılması gereklidir. Mümkünse su boruları, tahliye boruları, elektrik servis bağlantıları ve bunun gibi diğer yapılar hayvan odalarının dışındaki koridorlarda bir panelde veya oyukta olmalıdır. Yangın alarmı, yangın söndürücüler ve telefonlar bir malzemenin taşınması sırasında zarar görmemesi için yeterli yüksekliğe monte edilmelidir.

Hayvan Odalarının Kapısı

Güvenlik için kapılar hayvan odalarına açılmalıdır; koridora açılması gerekliyse oyulmuş boşluk olmalıdır. Pencereli kapılar güvenlik ve diğer nedenlerle önerilir. Işığın kapıdan girmesi veya koridor aktivitelerinin görünmesi istenmediği zaman kapı penceresi örtülebilmelidir. Kapılar kafesliklerin ve diğer ekipmanın geçişine izin verecek genişlikte olmalıdır. Kapılar mümkünse aşınmaya dayanıklı malzemelerden yapılmalıdır. Kapılar kasalarına sıkıca oturmalı, kapı ve kasa haşerenin girişini engellemelidir. Kapılar aşınmaya dayanıklı malzemelerle kaplanmalıdır. Kendi kendine kapanan kapılar, koruyuculu kapı kolları, eşik tercih edilmelidir. Kapılar içerden anahtarsız açılacak şekilde olmalıdır.

Dışarı Açılan Pencere

Bazı hayvan odalarında pencere olabilir ve özellikle köpek ve büyük memeliler için çevreyi zenginleştirme şekli olabilir. Ortam tasarlanırken sıcaklığın, ışık periyodunun ve güvenliğin etkileri düşünülmelidir. Işık periyodu önemli olduğunda ve ısı kaybı veya kazancı nedeniyle sıcaklık düzenlenemediğinde dışarı açılan pencere genellikle uygun değildir.

Döşeme

Döşeme neme ve darbeye dirençli, emici olmayan ve rölatif olarak düzgün şekilde yapılmalıdır. Çok fazla nemli bazı alanlarda ve bazı türler için (çiftlik hayvanları gibi) belirli yapıdaki yüzeyler gereklidir. Döşemeler idrar ve diğer biyolojik malzemelerin etkisine ve sıcak su ve temizleyici ajanların ters etkilerine dirençli olmalıdır. Döşeme çatlama, çukurlaşma olmadan ve boyası bozulmadan destek rafları, ekipman ve depolanmış maddeleri taşıyabilmelidir. Bunların kullanımına bağlı olarak döşemeler tek parçalı veya az sayıda bağlantıya sahip olmalıdır. Yüzeyin uzun süreli dayanıklı olması isteniyorsa zemin doğru bir şekilde yapılmalıdır. Odanın girişine eşik yapılırsa eşik ekipmanın girişine izin vermelidir.

Drenaj

Döşemede tahliye kullanıldığında döşeme eğimli olmalı ve ortamda sıvı birikmemelidir. Nemi aza indirmek için suyun hızla drenajı ve yüzeyin kuruması sağlanmalıdır. Drenaj boruları en az 10 cm çapında olmalıdır. Bazı alanlarda ( köpek barınağı gibi) daha geniş drenaj boruları önerilir. Döşemede düz kenarlı drenaj veya dayanıklı düzenek birimi katı atıkların atılması için faydalıdır. Drenajlar uzun süre kullanılmayacaksa lağım kokularının ve diğer kontaminantların geri gelmesini engellemek için kapanmalı veya tıkanmalıdır.

Döşemedeki drenler tüm hayvan odaları için özellikle kemirgenlerin barındığı odalarda ön koşul değildir. Böyle odadaki döşeme uygun temizleyiciler veya dezenfaktanlarla silinerek veya sulu elektrik süpürgeleriyle temizlenmelidir.

Duvarlar

Duvarlar düzgün, neme dirençli, emici olmayan ve darbeden zarar görmeyen şekilde olmalıdır. Kapı, tavan, döşeme ve köşeler hatalı birleştirilmemeli, çatlaksız ve bütün olmalıdır. Yüzey malzemeleri deterjanlarla ve dezenfektanlarla temizlenebilmeli, yüksek basınç altında suyla yıkanabilmelidir. Kaldırım taşlarının, korkuluğun ve köşe koruyucuların kullanımı duvarların ve köşelerin zarar görmemesi için düşünülmelidir.

Tavanlar

Tavanlar düzgün, neme dayanıklı ve kusursuz bağlantılı olmalıdır. Yüzey malzemesi deterjan ve dezenfektanlarla temizlenebilmelidir. Yanmaz suni tahta veya sıvayla kapatılmalı ve yıkanabilir bir boyayla boyanmalıdır. Düzgün sıvanmış ve boyanmış ise, döşeme betonuyla yapılan beton tavanlar tatminkardır. Genellikle asma tavanlar arzu edilmez. Ancak su geçirmez ve kusursuz bağlantılı fabrikasyon malzemeden olursa kabul edilebilir. Boru tesisatı, ışık donatıları ve iş kanalları kolaylıkla temizlenemiyorsa da önerilmez.

Isıtma, Havalandırma ve Klima

Sıcaklık ve nem kontrolü, odadaki hayvanın sayı ve çeşidindeki farklılıklardan veya iklimsel koşulların değişmesinden kaynaklanan sapmaları azaltır. Klima nem ve sıcaklığı etkili bir şekilde düzenler. Isıtma-havalandırma-klima yıl boyunca sıcaklığı ±1°C de, rölatif nemi %30-70 aralığında ayarlama kapasitesinde olmalıdır. Birçok oda için ana kontrol yanında her odada ayrı “master-kontrol” olmalıdır. Zira odalardaki hayvan yoğunluğu, havalandırma bacalarında ısı kaybı veya kazancındaki farklılık söz konusu olabilir.

Isıtma-havalandırma ve klima sisteminin düzenli izlenmesi önemlidir ve en iyi şekilde oda düzeyinde yapılır. Önceden saptanan koşullar hayvanın gereksinimine göre değiştirilebilir.

Araştırmada kullanılan birçok türde saptanan değerlerin dışında kısa ve nadiren sıcaklık ve nemdeki ılımlı sapmalar iyi tolere edilir. Dış ortam koşullarında aşırı sapmalar olduğu zaman hazırlıklı olmalıdır.

Güç Kaynağı ve Aydınlanma

Elektrik sistemi güvenli olmalı ve uygun aydınlatma sağlamalıdır. Elektrik kesintisi durumunda ısıtma-havalandırma ve klima için veya hayvan odalarında ameliyat odalarında ve diğer temel yerlerde destek fonksiyonları için ( örneğin dondurucular, izolatörler) acil güç kaynakları olmalıdır.

Işık donatıları, saatler, zaman ayarları ve dışarı çıkış yerleri haşereden korumak için kapatılmalıdır. Hayvanlarla ilgili yerlerde flüoresan lambalar çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Diürnal ritim için zaman kontrollü lambalar kullanılmalıdır. Bu zaman kontrol aletinin performansı zaman zaman kontrol edilmelidir. Hayvanların ve personelin güvenliği için ampuller ve donatılar bir koruyucu ile örtülmelidir. Fazla su kullanılan alanlarda ( örneğin kafes yıkama yerleri,havuzların olduğu yerler) neme dayanıklı saatler kullanılmalı ve zeminde suyun dışarı çıkışını sağlayan yerler olmalıdır.

Depo Yerleri

Uygun yer aletleri, destek malzemeleri, yemleri, talaşı ve süprüntüleri depolayabilmelidir. Aletlerin ve personelin geçtiği koridorlar depolama için uygun değildir. Boşaltma sık ve rahat yapılabiliyorsa depo yeri ufak olabilir. Yem ve talaş, tehlikeli ve toksik maddelerin bulaşma riskine sahip olmayan ayrı bir alanda depolanmalıdır. Süprüntüler tüm depo yerlerinden ayrı olmalıdır. Ölü hayvanlar ve hayvan-doku artıklarını depolama için soğuk oda şarttır; bu odanın sıcaklığı 7°C den az olmalıdır. Böylece hayvan ölüleri ve çöpün çürümesi azaltılır.

Gürültü Kontrolü

Hayvanla ilgili alanlarda gürültü kontrolü önemlidir. Kafes yıkama gibi gürültü yapan işler genellikle deney yerlerinden ve barınaklardan ayrı yerde yapılır. Taş duvarlar ses açısından metal ve alçılı duvarlardan daha etkilidir. Zira bu malzemelerin yoğunluğu ses geçmesini azaltır. Genellikle hayvan odalarının asma tavanları veya tavana doğrudan doğruya monte edilen akustik malzemeler temizlik ve haşere için problem oluşturduğundan önerilmez. Bazı durumlarda gürültünün kontrolü için duvara ve tavana örülmüş, temizlenebilir sesi zayıflatan malzemeler konulabilir. Çift kapılı girişler, iyi yapılmış koridor kapıları ve sesi azaltan kapılar sesin koridor boyunca geçişini kontrol etmeye yardım eder.

Aletlerden kaynaklanan sesin azaltılmasına dikkat edilmelidir. Yangın ve çevre alarm sistemi ve hoparlör sistemi hayvanların karşılaşma potansiyelini azaltacak şekilde seçilmeli ve yerleştirilmelidir.

Sağlık Koşullarının Devam Etmesi İçin Koşullar

Mekanik kafes yıkama aleti genellikle gereklidir ve kullanılan kafes ve malzeme için uygun olanı seçilmelidir.

# Hayvanların sağlıklı olabilmesi için aşağıda belirtilen faktörler düşünülmelidir: Çöp ve depo alanları ile hayvan odalarına göre yerleştirmelidir
# Malzemelerin hareketini kolaylamak için kafi genişlikte kapılar olmalıdır.
# Gerekliyse duvar ve tavan izolasyonu yapılmalıdır.
# Ses zayıflatılmalıdır.
# Sıcak-soğuk su, taban direnleri, elektrik tesisatı gibi olanaklar olmalıdır.
# Havalandırma olmalıdır. Temiz ve kirli alanlar arasında gidip gelen alet ve hayvanları ayıran bir trafik olmalıdır.
# Güvenli talaş değişimi ve ön yıkama aktiviteleri sağlanmalıdır.

[Yazar]

Yazılar