[Hakan ARI]

Lateks, Hevea brasiliensis isimli kauçuk ağacının sütlü özsuyudur. Bugün için lastik içerikli bir çok üründe bulunmaktadır.

Lateks Alerjisi Nedir?
Alerjik yapılı kişilerde oluşan bir reaksiyondur. Kişilerin deri veya mukozaları (özellikle göz, burun, akciğerler, ağız, anüs ve vajen) bu madde ile karşılaştığında vücutta histamin gibi bazı kimyasallar açığa çıkar ve çeşitli reaksiyonlara neden olur. Eğer bir kişinin latekse karşı alerjisi varsa diğer lastik ürünlerine de alerjisi olur. Çünkü bu ürünlerin çoğu lateks içerir.

Lateks Alerjisinde Hangi Tür Reaksiyonlar Görülür?

Lateks alerjisi bulguları diğer alerji bulguları gibidir. Hafif vakalarda deriye temas halinde kırmızılık, şişlik ve kaşıntı olur. Daha ağır vakalarda deride çatlamalar oluşur. Ayrıca temas halinde temas yerinde ve/veya tüm vücutta kurdeşen oluşabilir.

Lateksin mukozaya kontağı ile daha ciddi reaksiyonlar oluşabilir. Bu daha çok havayollarına temas ile oluşur. Lateksin hava yolları ile teması genellikle cerrahi eldivenlerdeki pudraya yapışmış lateks parçacıklarının solunması ile olur. Hafif bulgular olarak gözlerde kızarık, kaşıntı ve sulanma, hapşırma, burun akması olur. Daha ağır bulgular olarak, göğüste sıkışma ve nefes almada zorlukla kendini gösteren astım oluşur. Lakteksten yapılmış balonların şişirilmesi ya da patlaması da yüzde ciddi şişmelere neden olabilir. Lateksten yapılan kondomlar (prezervatif) da duyarlı erkek ve kadınlarda kaşınma ve şişlik gibi benzer bulgulara neden olabilir.

Çok daha ciddi olan ve hayatı tehdit eden reaksiyon “anafilaksi” olarak adlandırılır. Bu durumda lateks ile karşılaşan kişide kan basıncı düşmesi, nefes darlığı gelişir. Bu tür reaksiyonlar kadın doğum muayeneleri, doğum, ameliyat, veya diş operasyonları esnasında olabilir.

Latekse Karşı Alerjiksem Nasıl Anlarım?

Lateks alerjisi sıklıkla şu iki tip kişide oluşur:

Ailesinde alerji hikayesi olan kişiler,
Lateks ile sık teması olan kişiler.
Lateks ile sık karşılaşan kişiler şunlardır: Sipina bifida veya idrar yolları anormalliği olan çocuklar, çok fazla cerrahi operasyon geçiren erişkinler, Lastik endüstrisinde çalışan kişiler, sağlık çalışanları. Bunun dışında egzeması olanlar, muz, kestane, avokado yediğinde ağızında kaşıntı olanlar, daha önce sebebi bilinmeyen anafilaksi geçiren kişilerde de lateks alerjisi riski vardır. Eğer sizde bu risk faktörleri varsa ve/veya lateks ürünleri kullandığınızda alerjik reaksiyonlarınız oluyorsa latekse karşı alerjiksiniz demektir.

Risk Faktörlerini Taşıyorsam ve/veya Lateks Alerjisi Bulgularım Varsa Ne Yapmalıyım?

Eğer herhangi bir risk faktörü taşıyorsanız veya lateks alerjisi bulgularınız varsa hekiminize baş vurmalısınız. Lateks deri testi ve/veya RAST testi ile lateks alerjisi varlığı doğrulanmalıdır. Alerji tanısı koymada yalnızca deri testi oldukça yeterlidir.

Alerjik Kişilerin Tedavisi:

Hafif alerjik bulgular diğer tüm alerjiler gibi tedavi edilirler. Antihistaminikler, kortizonlar ve/veya bronş genişleticiler lateks alerjisi için en çok kullanılan ilaçlardır. Şu anda lateks alerjisini tamamen iyileştirecek ya da korunma sağlayacak ne bir aşı tedavisi ne de ilaç tedavisi yoktur. Lateks alerjisi olan kişilerin bu maddeye karşı alerjilerinin olduğunu bilmesi çok önemlidir. Eğer bu kişilerde anafilaktik reaksiyon gibi ağır reaksiyon bulguları varsa hemen acil servise baş vurmalıdırlar. Lateks alerjisi oluan kişilere şunlar önerilebilir:

Lateks içeren ürünlerden sakınınız,
Alerjiniz olduğunu belirten bir künye ya da bilezik takınız,
Tüm hekimlerinize diş hekiminize lateks alerjiniz olduğunu belirtiniz,
Yukarıdaki belirtileri şiddetli olarak geçirmiş kişilerin yanında her zaman EpiPen taşıması gereklidir. Epipen kendi kendinize uyluk üst kısmından uygulayabileceğiniz bir enjeksiyondur. Epinerfin içerir. Epinefrin anafilaktik şokta kullanılan en önemli ilaçtır.
Size yapılacak tıbbi bir girişimde kullanılmak üzere yanınızda lateks içermeyen bir eldiven bulundurunuz.

LATEKS İÇEREN ÜRÜNLER

Tıbbi Ürünler

Eldivenler
Kan almada kullanılan bantlar
Oksijen maskeleri
Trakea tüpleri
Solunum torbaları
Anestezi tüplerinin parçaları
Cerrahi maske
Şırınga pistonu
İdrar yolları kateterleri
Baryumlu lavmanlar
Lavman malzemeleri
Kolostomi torbaları
Branül ve damar içi tüpler
Enjeksiyon malzemeleri
EKG pedleri
Aort içi balonlar ve kontrol sistemleri
Dişçilikte kullanılan lastik malzemeler

Diğer Ürünler:

Elbiseler (Yağmurluk, iç çamaşırı, naylon çoraplar, tabanlık, ayakkabılar)
Korseler
Balonlar
Lastik oyuncaklar
Emzik
Şişe kapağı
Silgi
Lastik bantlar
Evde kullanılan temizlik eldivenleri
Kauçuk damgalar
Köpüklü lastik ürünler (makyaj süngeri, halı altlığı)
Spor malzemeleri (top, tenis raketlerinin el tutacağı)
Otomobil lastikleri, İç lastik
Aşındırıcı ve boya çıkarıcılar
Yapıştırıcılar
Lastik duvar malzemeleri
Doğum kontrol araçları (Kondom, diafram, süngerler

[Yazar]

Yazılar