[Murat KUTAY]

Sığır Besiciliğinin Türkiye’deki Gelişimi

Türkiye’de sığır besiciliği hızlı sayılabilecek bir gelişme göstermiştir. Besiciliğin gelişiminde, kentleşme hızına bağlı olarak et pazarlama olanağının artması, ülke hayvan varlığının kompozisyonunun değişmesi, yem üretiminin artması, hayvan ve yem naklinin kolaylaşması ve besicilik konusunda bilgi üretiminin fazlalığı ile sektöre devletin olumlu yaklaşımı etkili olmuştur.

Cumhuriyetin ilk yıllarında, tarım dışında çalışan nüfusun azlığı nedeniyle, büyük ölçekli üretim birimlerine ihtiyaç duyulmaması normal karşılanabilir. Ne var ki kentleşmenin artışı ve refah seviyesinin gelişmesine bağlı olarak pazar büyümeye başlamıştır. Bu pazarın ihtiyacı, önceleri üretim fazlası yaşlı hayvanların çoğunluk meraya dayalı olarak semirtilip kesimleriyle karşılanmaya çalışılmıştır

Tam olarak sayısı bilinmemekle birlikte Türkiye’de 30000 civarında besi işletmesi bulunduğu ve bu işletmelerin %90’dan fazlasının küçük işletme olarak nitelenebileceği tahmin edilmektedir. Bunların dışında, besici olarak nitelenmeseler de sadece kredi sürüsünden elde edilen genç erkek hayvanları kesim çağına ulaştırılarak satan bir bölüm üretici vardır. Bunların sayılarında son yıllarda bir artış gözlenmektedir.

Besi işletmeleri, yaptıkları işin bazı özelliklerinden dolayı, oldukça büyük kapasitelerde kurulabilirler. Kapasitenin arttırılması, bir yönden sabit giderlerin üretim masrafları içindeki payını azaltırken, diğer yandan da işletmenin pazarlık gücünü ve teknoloji kullanma düzeyini arttırır. Fakat besi hayvanı sağlamanın güçlükleri ve büyük sermaye gerektirmesi gibi nedenlerden dolayı, büyük sayılabilecek besi işletmelerinin toplam besi işletmeleri içindeki payı henüz oldukça düşüktür.

Türkiye’de besi işletmeleri gerek duydukları besi materyalini doğrudan üreticiden, yerel pazarlardan, celeplerden hayvan borsalarından veya mera besisi yapanlardan karşılayabilirler. Bu kaynaklardan hangisi veya hangilerinden yararlanılacağı besi işletmesinin ihtiyacının büyüklüğü, aktif sermaye varlığı ve ulaşım olanakları ile işletme sahibinin tercihlerine bağlıdır.

Besi işletmesinde hayvan alım bedeli dışında kalan giderlerin çok büyük bir bölümü yem giderleri oluşturur. Hayvan satın almada olduğu gibi, yem temininde de farklı seçenekler mevcuttur. Bir besi işletmesi yeminin tamamını kendi işletmesinde üretmekle tamamını satın almak dahil, bu ikisi arasında herhangi bir yolla yem sağlayabilir. İşletmenin tercihi ne olursa olsun kararın mutlaka en ekonomik rasyon yönünde verilmesine çalışmalıdır. Yoksa bir besici pahalı yem kullanmakla zarar edebileceği gibi, kalitesinin düşüklüğü nedeniyle ucuz olan yemleri kullanarak zarar da edebilir.

[Yazar]

Yazılar