[ziuw]

Sindirim Sisteminin Bezleri
Karaciğer
Safra kesesi
Pankreas
Tükrük bezleri
KARACİĞER
Hepar
Sindirim sisteminin en büyük bezidir
Karaciğerin Fonksiyonları
Sentez
Plazma proteinleri, pıhtılaşma faktörleri, şeker, yağlar, üre
Sekresyon
Safra tuzları ve asitleri
Biotransformasyon
Toksik maddeler (ilaçlar ve hormonlar)
Metabolik
Karbonhidratlar ve yağlar
YAPISI:
Fibröz kapsula
Glisson Kapsulü
Düzensiz sık örgülü bağdoku ve elastik iplikler
Seröz membran
(T.seroza)
İnterlobuler ve intralobuler bağdoku
Karaciğer Lobcukları:
Hepatik lobcuk, Karaciğer Asinusu, Portal lobcuk.
1.Hepatik lopçuk:
(Klasik lopçuk)
Paranşim altıgen lopçuklardan oluşur. Merkezde Vena sentralis bulunur. (V.hepatika’nın kolu)
Büyük ruminant ve domuzlarda septumlar geniş ve lopçuklar daha belirgindir.
Portal Kanal (Kiernan Aralığı)
Üç komşu altıgenin köşesindeki bağdoku
alanıdır
Bu kanal içerisinde;
A. Hepatika,
V. Hepatika’nın kolu,
Duktus biliferi ve lenf damarları yer alır
Karaciğer lopçukları periferden merkeze doğru fonksiyonel değişim içindedir.
Kan V. Porta’nın kollarından V. Sentralise doğru akar.
Besin ve oksijenle önce periferde yerleşen hücreler karşılaşır. Buna bağlı olarak;
En dışta sürekli fonksiyonel bir tabaka.
Merkeze doğru farklı aktivitelerde hücreler katı.
V. Sentralis çevresinde sürekli dinlenme halinde bir iç tabaka bulunur.
Karaciğerin Kan Akımı
A. Hepatika (gelen kanın 1/5)
Lober Kollar
Interlobuler kollar
Portal bölge (A.interlobularis)
Sinuzoidler
Hepatic V. porta (gelen kanın 1/5 )
Lober Kollar
Interlobuler kollar
Portal bölge (V.interlobularis)
Sinuzoidler
Karaciğerin Kan Akımı
Gelen kan
Arteria hepatika – oksijen zengin
Besleyici
Vena Porta – besin maddeleri zengin
Fonksiyonel
Karaciğerden çıkış
Vena hepatika
Kan Akışı
Vena Sentralis
Sublobular vena
V. Hepatika
V. Kava Kaudalis
2.Karaciğer Asinusu:
Kan damarlarının dağılımına bağlı bir lobcuk.
V.porta ve A.hepatika’nın uç kollarıyla beslenen lobcuk bölgeleridir.
İki komşu lobcuğun ortak kenarını taban kabul eden ve tepe noktası v. Sentralis olan iki üçgen alanıdır.
3.Portal Lobcuk:
Safranın toplanması ve boşaltılmasını temel alan bir tanımdır.
Safrasını aynı portal kanal içindeki Duktus biliferiye boşaltan üç hepatik lobcuğun birer bölümünü içerir.
Köşelerini üç komşu v. sentralis’in oluşturduğu ve merkezinde portal kanal bulunan üçgen alandır.
PARANKİM HÜCRELERİ:
Hücreler v. sentralisten perifere doğru ışınsal dizili plakalar halindedir.
(Remark Kordonları)
Aralarında sinuzoidler bulunur.
Karaciğer epitel Hücreleri (hepatosit) çok yüzlüdür (altıgen) .
Perisinuzoidal ve ve safra kanalına bakan yüz mikrovillusludur.
Komşu hücreler arasında parmaksı çıkıntılar var.
Sitoplazmada yağ, glikojen var.
Granülsüz ER bol, Golgi iyi gelişmiş, mitokondri çok.
Poliribozom, lizozom, mikrocisimler fazla.
SAFRA KANALLARI:
1. Safra Kapilları (Kanalikuli Biliferi):
Komşu hepatositlerin birbirine bakan yüzlerinde oluk biçiminde yaptıkları çöküntülerle oluşur.
Üç yönlü ağ.
2. İntralobuler Safra Kanalı (Hering Kanalı).
Safra kapillarlarının son kısmında şekillenen dar kanallar. Yassı epitellidir. Hering Geçiti adı verilir.
3. Duktus biliferi:
İnterlobuler yerleşimlidir. Önce kübik epitelyum ile daha geniş çaplı kanallarda prizmatik epitelyum ile örtülü.
4. Duktus biliferi intrahepatisi
5. Duktus sopatikus ile devam eder.

Duktus Hepatikus: Porta hepatis’ten karaciğeri terkeder.
+
Duktus sistikus (safra kesesinden gelen) ile birleşir.
Duktus koledokus — Duodenum başlangıcına açılır.
KAN DOLAŞIMI:
Vena Porta: Fonksiyonel kan getirir
(karın boşluğunun tek organlarından)
Portal kanalda interlobuler interstisyumu geçer sinuzoidlere boşalır.
Arteriya Hepatika: Besleyici kan getirir. Aynı yolu izler.
Sinuzoid’ler: Vena sentralise boşalır.
Vena interlobularis
Vena hepatika
Organı terkeder
* Sinuzoidlerin endotel hücreleri fagositoz yapar.
* (Kupfer Yıldız Hücreleri). Epitelyum hücreleri ile arasında açıklıklar bırakır. (Perisinuzoidal boşluk = Disse Aralığı)
* Fat storing cells: Yağ depolayan hücreler (A vitamini deposu)
Histofizyoloji:
Glikojen depolanması : Lopçuklarda perifer hücrelerde depolama fazla merkeze doğru yayılır. Yağ depolanması ise merkezi halkada fazladır
Glikoz Glikojene dönüştürülerek depolanır.
Plazma Lipoproteinlerinin sentezi:
Kandaki Lipid bu lipoproteinlere bağlanarak taşınır.
Plazma proteinleri (albumin) sentezi: GER’ de.
Detoksikasyon ve İnaktivasyon:
Toksik maddelerin inaktif hale getirilmesi
Safra Üretimi : Golgide sentezlenir. Enterohepatik sirkulasyonla gelen safra tuzlarından (Na ve K tuzları) ve safra pigmentinden safra sentezi yapılır.
A ve B vitamini sentezi.
Kolestrol sentezi.
Fagositoz : Kupfer yıldız hücreleri fagositoz yapar.
Alyuvarların parçalanması ile hemoglobin açığa çıkar. Bilirubin ve biliverdin’e parçalanır.
Bu safra renkli maddeleri hepatosit’lerde tekrar safra yapımında kullanılır.
Demir ise yeni eritrosit yapımında kullanılmak üzere kana verilir.
SAFRA KESESİ
(Gall Bladder)
Kısımları
Gövde – boyun – Sistik kanal
Duvarı 4 katmandır
Tunika mukoza
Epitel: Tek sıralı kolumnar epitel
lamina propria
Tunika muskularis
Düz kas katmanı
Tunika seroza/adventisya
Safra kesesiz hayvanlar
At
Rat
Deve
Geyik
Güvercin
PANKREAS
Ekzokrin Pankreas :
Bileşik tubulo-asiner bezlerdir.
Korpus glandule:
Asinus şeklinde
Sentro-asiner hücre var
Seröz salgı yapar
(Zimojen granüller bol)
Akıtıcı kanallar
Pars inisiyalis: Çok uzun
Pars sekretorya : Yok
Enzim salgılar : Lipaz, amilaz, tripsin, şimotripsin, karboksipeptidaz, elastaz, proteaz, nukleaz.
Sentro-asiner hücre: Na Bikarbonat içeren sulu bir salgı yapar. (Ortamı nötralize eder)
( A ) Asidofil hücreler :
Glukagon salgılar (glikojeni parçalar ve kan şekeri yükselir.)
( Bazofil hücreler :
İnsülin salgılar ( glikozu glikojene dönüştürür.)
(D) Delta hücreleri : Yüksek primatlarda bulunur.
Somatostatin
Gastrin
F hücreleri : Pankreatik polipeptik hücreler (PP)
C hücreleri : Açık renk sitoplazmalıdır.
A ve B hücrelerinin granüllerini salgıladıktan sonraki görünümüdür.
Bu hücreler barsaktaki endokrin hücrelerle birlikte
Gastro-entero-Pankreatik sistem olarak isimlendirilir.
APUD sistem

[Yazar]

Yazılar