[Murat KUTAY]

Türkiye’de Ruam Hastalığı Eradikasyon Çalışmalarına
Tarihsel Bir Bakış Açısı

Özet
Ruam ile ilgili ilk bilgilere klasik uygarlıklarda rastlanmasına rağmen hastalığa yönelik eradikasyon çalışmaları, 19’uncu yüzyıl
sonlarında ruam tanısında kullanılan ve “mallein” adı verilen maddenin hastalık etkeninden izole edilmesiyle mümkün olmuştur.
Türkiye’de halk elindeki hayvanların kontrolsüz bir şekilde orduya alınması ve ordudaki hasta hayvanların serbest bırakılması; ruam
salgınlarını kısır bir döngüye dönüştürmüştür. Yirminci yüzyıl başlarında hastalığa karşı bakteriyolojik çalışmalar ve yasal yapılanmalar
başlamış ise de peşi sıra gelen Balkan, I. Dünya ve Kurtuluş Savaşlarında tek tırnaklı hayvanlara duyulan gereksinim, köklü bir mücadele
sisteminin kurulmasına engel olmuştur. Bununla birlikte, Cumhuriyetin ilk yıllarını izleyen dönemde bilim insanlarının yaptığı çalışmalar
sahada da uygulanmaya başlamıştır. Ulusal boyutta ruam hastalığına yönelik taramalar yapılmış fakat gerek yasal düzenlemelerin
yetersizliği gerekse hayvan nakillerine ilişkin tam bir kontrol sağlanamaması nedeniyle hastalık uzun yıllar eradike edilememiştir. Ruam
hastalığı ile mücadele kapsamında “Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü” tarafından 2000 yılında
uygulamaya konulan “Ülkesel Ruam Eradikasyon Projesi” 2001 yılında tamamlanmış ve bu proje sonunda Türkiye’de ruam hastalığının
eradike edildiği bildirilmiştir. Bu araştırmada, Türkiye’de ruam hastalığına karşı gerçekleştirilen mücadelenin tarihsel açıdan irdelenerek
değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Anahtar sözcükler: Ruam hastalığı, Ruam eradikasyon çalışmaları, Veteriner hekimliği tarihi

[Yazar]

Yazılar