Oluşturulan forum yanıtları
-
[size=large]Nesli Tükenen Canlılar[/size]
2008 yılında hazırlanan Yaşayan Gezegen Endeksi raporuna göre 1970 ve 2005 yılları arasında karada yaşayan canlıların %25, suda yaşayan canlıların ise %29 azaldı.
Nesli Tükenme Tehlikesiyle karşı karşıya olan Kelaynak Kuşlarının genel yaşam alanı Fas, Cezayir ve Türkiye’dir.
1974 yılında çekilen bu fotoğrafta Anadoluda rastlanan son leoparın nasıl “etkisiz hale” getirildiği anlatılıyır. O zamanın Hürriyet Gazetesi bu hayvanları “İnsan Parçalayan” olarak nitelemesi durumun vehametini ortaya koyuyor.
Tek besin kaynağı okaliptüs olan koalalar çok hassas biyolojik bir yapıya sahip oldukları için türleri tehlike içindedir.Dinozorların yok oluşunun ardından yüzyıllar sonra, insan kaynaklı faktörlerden ötürü yüzlerce canlı türü ya yok oldu, ya da varlığı tehlike içinde yaşıyor.
Canlı Türlerinin Yok Olmasına Neden Olan Faktörler:
* Küresel Isınma
* Kimyasal zirai ilaçlar
* Doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi
* Bilinçsiz avlanma
* Çevre kirliliği
* Barajlar
* Erozyon
* Sulak alanların kurutulmasıBu sayılanlara ek olarak sanayileşme ve kentleşmenin getirdiği birçok yan neden canlı türlerinin yok olmasında etkili oluyor. 2020 – 2030 yıllarına kadar dünyadaki canlı türlerinin en az %20’sinin yok olabileceği düşünülüyor. Olası bir nükleer savaşta dahi neredeyse aynı sonuçların ortaya çıkacağını belirten yetkililer, yaşanan kirlenme ve diğer faktörlerin ne derece ciddi boyutlara ulaştığının altını çiziyor.
Nesli Tükenen Canlılar İçin Neler Yapılıyor?
Türleri Yaşatma Komisyonu’ (Species Survival Commission – SSC); türleri, neslinin tükenme tehlikesi açısından sınıflandırmak amacıyla, çeşitli tehdit kategorileri oluşturmuştur. Bu kategorilerden herhangi birine ait olan canlılar Kırmızı Bültenlere ve Kırmızı Veri Kitaplarına (kırmızı-alarm verilen türler için) dahil edilmektedir. Bu sayede nesli tükenme tehlikesi altında olan canlılar daha yakından takip edilmektedir.
Bu kategoriye dahil olan canlılar için aşağıdaki belirtilerin görülmesi gerekiyor.
– Popülasyon ve Habitat Azalması,
– Habitat Alanında azalma,
– Popülasyon Bölünmesi veya Ayrılması,
– Popülasyon sayısında azalma
– Popülasyon Yaşam şartlarının değişmesi.
– Türün yetişkin birey sayısının 50’nin altına düşmesi.Türkiye’nin Tür Potansiyeli:
Türkiye faunasında (hayvan toplulukları), 134 memeli, 450 kuş, 105 sürüngen, 22 kurbağa, 127 tatlı su balığı, 384 deniz balığı olmak üzere toplam 1220 omurgalı tür olduğu biliniyor.Türkiye’de Nesli Tükenme Tehlikesinde Olan Canlılar:
Ülkemizde bukalemun, kurt, kelaynak, deniz kaplumbağası, akdeniz foku, tilki, step tavşanı, yaban kedisi gibi hayvan türlerinin yanında;
kardelen, gül soğanı, sıkleman ve karçiçeği gibi bitki türlerinin nesli tükenme tehlikesi altındadır.Türkiye’de Nesli Tükenmiş Canlılar:
Kaplan, panter, aslan, Asya fili, yaban öküzü ve çıta, başı çekiyor. Türkiye’de kaplan türü hakkında son kayıt, 1970’de Hakkari Uludere’deki avlama sonrasında tutuldu. Anadolu’da İ.Ö. 51 yılından beri yaşadığı bilinen parsla ilgili 1946’da İzmir’de kayda alınan fotoğraf, son örnek oldu. Anadolu’nun Batı, Orta, Güney ve Güneydoğu bölgelerinde 12. yüzyılın sonuna kadar yaşadığı bilinen aslan ise en son 19. yüzyılın ikinci yarısında görüldü. Asya fili ve yaban öküzü, Anadolu’da, İ.Ö 1. yüzyıl başlarına kadar yaşadı. Güneydoğu Anadolu’da yaşayan çita ise 19. yüzyıldan sonra görülmedi.Dünyada Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Canlılar:
Dünya üzerinde Koala, deniz kaplumbağası, flamingo, yunuslar, pandalar, leopar, caretta caretta kaplumbağası, mavi balina* Kutup ayısı (Ursus maritimus), 2006 yılında hassas türden tehlike altındaki tür kategorisine geçti. Kutup bölgesindeki buzulların erimesiyle yaşam alanı tehlike altına girmiştir. Tahminlere göre kutup bölgesindeki bu durum değişmezse önümüzdeki 45 yıl içinde türde yüzde 30’luk bir azalma olacak ve sonunda da tümüyle yok olacak.
* Vatoz (Manta birostris), belgesellerden aşina olunan eşsiz bir canlıdır. Suda kanat çırparcasına süzülen bu deniz canlısının türü, denizlerdeki kirlenme, avlanma vs. nedenlerle tehlike altındadır.
* Verreauxus sifaka lemur (Propithecus verreauxi), Madagaskar’a özgü bir türdür ve kararlı bir orman habitatında yaşayabilmektedir. Kömür üretimi ve orman kesimi ile yaşadığı bölge tehlike altına girmiştir. Aynı zamanda adanın bazı bölgelerinde avlanmaktadır.
* Gri balina (Eschrichtius robustus), Kuzeybatı pasik gru balina. Halen 50 yetişkin bireyden daha az kaldığı düşünülmektedir. Bu tür tamamen yok olacak derecede avlanmıştır.
* Siyah çizgili albatros (Thalassarche melanophrys), 21 albatros türünün hepsi neslinin tükenmesi tehdidiyle karşı karşıyadır. Balıkçı ağları tür için ciddi tehdit oluşturmaktadır.
* Kısa gagalı yunus (Delphinus delphis), Akdeniz alttürüdür. Son 40 yıl içinde türün nüfusu aşırı avlanma ve yaşam alanlarının bozulması sonucu %50 düşmüştür[size=large]Soyu tükenen canlılar[/size]
Hem karada hem suda yaşayabilen amfibiler üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda bu tür canlıların yüzde 30’unun soyunun tükenmek üzere olduğu, 2004’ün en önemli ekolojik çalışmalarından biri olarak gösteriliyor.
Bu sonuca, ilk kez küresel bağlamda ortaklaşa çalışan 500 sürüngen araştırmacısı, amfibiler üzerindeki incelemeleriyle ulaştı. Uluslararası verilere göre, tür sayısı 5 bin 700 olarak belirlenen amfibilerin önümüzdeki yüzyılda nesillerinin yarı yarıya azalacağı öngörülüyor.
Ekolojik çalışmalar yalnızca amfibilerle sınırlı değil. Bitki, kuş ve böcek türleri üzerinde sürdürülen araştırmalar da çok kötü sonuçlar veriyor.
Örneğin İngiltere’de her yıl 10 km’lik bir alanda yapılan araştırmalar sonucunda, kelebek türlerinde yüzde 13 azalma olduğu ortaya çıktı.
Bitki türlerinde de yüzde 28 azalma görüldü. Türlerin sayıları azalırken, iklim değişikliklerine bağlı olarak örneğin bitkilerin daha erken çiçek açtığı, kuşların göç alışkanlıklarını değiştirdiği anlaşıldı.27 Temmuz 2004 — Frozen Ark (Nuh’un Dondurulmuş Gemisi) adı verilen proje ile, hayvanların soyu tükense dahi genetik kodları donuk olarak gelecek kuşaklara aktarılabilecek. Nottingham Üniversitesi, Londra Natural History Museum ve Londra Zooloji Cemiyeti tarafından desteklenen proje, gelecekte soyu tükenen hayvanların yeniden canlandırılmasına olanak verecek.
Yeşil Ekonomi / Doğa DüzeniEndüstriyel kapitalizmin ilk dönemleri gıda, barınak, giyim, temel altyapı gibi vazgeçilmez unsurlarda elle tutulur bir iyileşme ve bolluk getirmişti. Bu iştahla doğal kaynaklar kullanılmaya başlandı. Ancak göz ardı edilen bir gerçek sonu yaklaştırıyordu. Yerküre, doğal kaynakları kısıtlı olan kapalı bir kutuydu. Ekonomi, kaynağını görmeli, onun aynası ile yeşil olmalıdır. Yeşil ekonomi kuramı, yeni şeyler söylemenin bir zorunluluk olduğu çağımızda zümrüt gibi parlıyor, harekete geçmek için insanın uyanmasını bekliyor.
Toy / Bozkırda AşkDoğal bozkırların kadim sakini, son yurdu tarım alanlarında çiftçiyle dost yaşıyordu. Ama artan tarım faaliyetleri her geçen gün toyların yaşam alanını daraltıyor. Hayatta kalıp bozkırdaki aşkını sürdürebilmek için yurttaşlarından bir el bekliyor.
Anadolu’nun Bukalemunları / Tendeki CümbüşDeğişebilen renkleri, vücut boyları ile aynı uzunluktaki dilleri, farklı yönlere doğru hareket edebilen gözleriyle bukalemunlar Türkiye coğrafyasının en sıradışı canlılarından biri. Akdeniz ve Ege bölgelerinin denize yakın ve nemli makilik alanlarında yaşıyorlar. Doğadan toplanması ve yaşadığı alanların yok edilmesi gibi nedenlerle bukalemunların nesli tehlike altında.
Türkiye’nin Önemli Memeli Alanları / Son SığınaklarTürkiye’nin memeli hayvanları bu toprakların en az bilinen canlı topluluklarından biri. Büyük bir kısmının nesli tehlike altında olmasına rağmen onların korunması ve araştırılması için yalnızca bir avuç çalışma yürütülüyor. Türkiye’nin Önemli Memeli Alanları çalışması, bu güzel varlıkların Anadolu topraklarından silinmemesi için atılmış en somut adımlardan biri.
Kanadanın Kuzeyinde yapılan çalişmalarda Kuzey Kanada kurtlarının geyiklerin neslinin tükenmesine neden oldukları gerekçesi ile hükümet tarafından av yasağı kaldırılarak kurtların tamamen ortadan kaldırılması kararı alınır.Sonuç ilginçtir,çünki yok olan kurtlardan sonra okadar çok geyik türerki geyiklerin beslenme arzularından dolayı dogal bitki örtüsü tamamen yok olur ve geyikler bu kez açlıktan ölmeye başlar. İnsanlar yaptıkları hatanın farkıkna varırlarve kurt neslinin gelişimi için tekrar kolları sıvarlar.Uzun ve zor geçen çalişmalardan sonra (10-15 yıl)ekoloji dengeye gelir….
İNSANOĞLU ne diyeceksin [size=large]Büyük yokoluş kutuplardan çöllere artarak sürüyor..[/size]
Gezegenimiz üzerinde bilim insanları tarafından belirlenen her beş canlı türünden ikisinin soyu yok olma tehlikesiyle karşı karşıya!.. Son dünya raporu, yeryüzünün hemen her köşesinde giderek çok daha fazla sayıda canlı türünün yeryüzünden silinme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gösterdi.Gezegenimiz üzerinde bilim insanları tarafından belirlenen her beş canlı türünden ikisinin soyu yok olma tehlikesiyle karşı karşıya!
Bu çarpıcı saptama Dünya Doğal Varlıkları Koruma Birliği (IUCN) tarafından kısa bir süre önce yayımlanan “Soyları Tehlikede Olan Canlılar ile ilgili Kırmızı Liste” verilerinden kaynaklanıyor.
Yeryüzündeki toplam 16,119 hayvan ve bitki türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Her 8 kuş, 4 memeli ve 3 ikiyaşamlı canlı türünden birinin soyu yok olmaya yüz tutmuş durumda.
Kayıtların tutulmaya başlanmasından bu yana, 784 canlı türünün yeryüzünden silinip yok olduğu belirtiliyor. IUCN genel başkanı Achim Steiner, “Biyolojik çeşitlilik artacağına, giderek azalıyor,” diyor.
Bunun başlıca nedenlerinden biri, her zaman olduğu gibi, biz insanlar. İnsanoğlu yeryüzündeki bitey ve direyi hem doğrudan, hem de dolaylı olarak etkiliyor.
Avcılık ve yetişme ortamlarının (habitat) yok olması canlı türlerini olumsuz etkilerken, küresel ısınma da ciddi bir tehlike olarak karşımıza çıkıyor.[size=large]Geri dönüşü yok[/size]
Steiner bu eğilimin artık geriye dönüşü olmadığına, bu yüzden de korumanın işe yarayabileceğine dikkat çekiyor. 1990’larda sürdürülen koruma çalışmaları beyaz kuyruklu kartal (Haliaeetus albicilla) sayısının iki katına çıkmasını sağladı.
Hint Okyanusu’ndaki Noel Adaları’na özgü bir kuş türü olan ve sayıları gerek yaşam ortamının yok olması gerekse bölgeyi sarı deli karıncaların (Anoplolepis gracilipes) basması yüzünden her geçen gün azalmaya başlayan Papasula abbotti’ler artık yeniden çoğalıyorlar.
Bu kuşlar şimdi durumları kritik canlılar arasında değil, tehlikede olan türler arasında yer alıyor.
Steiner yeryüzündeki biyolojik çeşitliliğin salt çevrecilerin çabalarıyla kurtarılamayacağına, güç ve kaynaklara sahip herkesin bu sorumluluğu üstlenmesi gerektiğine inanıyor.Kutup Bölgeleri: Kutup Ayılarının sayısı azalıyor
Kutup ayıları öylesine güçlü yüzücüler ki, dirimbilimcilerin büyük bir bölümü bunların karadan çok denizde yaşayan canlılar kapsamında ele alınmaları gerektiğine inanıyor. Ne var ki, küresel ısınma Kuzey Kutbu’ndaki buzulları erittikçe bu hayvanların büyük bir çoğunluğu açlıktan ölecek ya da sularda boğulup yok olacak.
Kutup ayıları: Kutup ayılarının bel bağladığı yaz mevsimindeki deniz buzları her geçen günhızla azalıyor. Yapılan ölçümler buzulların yüzölçümünün önümüzdeki yüzyıl içinde en az yarı yarıya azalacağını, hatta tümden yok olabileceğini ortaya koyuyor.
IUCN Kırmızı Liste ofisi görevlilerinden Craig Hilton-Taylor bu durumun kutup ayıları üzerinde feci bir etki yaratacağına parmak basarak, “Bunlar yılın büyük bir bölümünü buzun üzerinde avlanarak geçiriyorlar. Buzların erimesi durumunda kutup ayıları nüfusunun önümüzdeki 45 yılda 25 binden 17,500’e düşmesi bekleniyor,” diyor.
Uyarı sinyalleri: Uyarı sinyalleri şimdiden geliyor. Alaska’nın kutuplara açılan kıyısında kısa bir süre önce havadan yapılan bir inceleme sonucunda Beaufort Denizi’nde yüzen dört ölü kutup ayısına tanık olundu. A.B.D İçişleri Bakanlığı Maden Araştırma Bölümü yetkililerinden Charles Monnett 16 yıldır yapılan bu tür incelemelerde ilk kez cansız kutup ayılarına rastlandığına dikkat çekiyor.
Monnett çoğu kişinin ayıların buzlardan kıyıya yüzerken güçten düşüp boğulduklarına inandığını, ancak kendisinin bu görüşe katılmadığını belirtiyor. Açık sularda yaşam koşullarının giderek güçleşmesinin bunda çok daha etkili olabileceği sanılıyor.
Uzmanlar kutup ayısının (Ursus maritimus) geleceğinin, görünüşe bakılırsa, buz denizinin geleceğiyle yakından bağlantılı olduğunu düşünüyorlar.
IUCN Kırmızı Liste’ye göre, son on yılda nüfusunun yaklaşık %80’i yok olan dama ceylanlarının günümüzdeki sayısı 300’ü bile bulmuyor. Şimdi yok olma tehlikesi ciddi boyutta olan türler arasında yer alan dama ceylanlarının bir zamanlar 12 Sahel ülkesi ve çevresinde çok yaygın oldukları belirtiliyor.
Bir antilop türü olan kılıç boynuzlu oryx’in soyu yeryüzünden artık tükendiği gibi, bir zamanlar Moğolistan’dan Orta Asya’ya, Türkiye’den Arap yarımadasına dek uzanan topraklarda yaşayan en yaygın canlı türlerinden biri olan guatrlı antilopların sayıları da hızla azalıyor.
IUCN antilop uzmanlarından ve Manchester Metropolitan Üniversitesi görevlilerinden David Mallori bu durumun öncelikle avcılık ve habitat yitiminden kaynaklandığına dikkat çekiyor.
Antilop avcılığının bir bölümü geçim amaçlı olsa da, büyük bir bölümünün eğlence amaçlı olduğu belirtiliyor. Mallori Körfez ülkelerinden buralara akın eden insanların düzenledikleri kitlesel av eğlencelerinin bölgenin doğal dengesini altüst ettiğine parmak basıyor.Iımak ve Okyanuslar
Deniz ürünlerine ve suya duyduğumuz açlığın giderek yoğunlaşması gezegenimizde yaşayan su canlıları için giderek ciddi bir tehlike oluşturuyor. Sığ suda yaşayan balık türleri azaldıkça, balıkçılar da gözlerini derin sulara dikiyorlar ve böylece oralarda yaşayan canlıların geleceğini tehlikeye sokuyorlar.
IUCN’nin son listesinde en az %20’sinin soyu tükenmekte olan 547 köpekbalığı ve vatoz türü yer alıyor. IUCN köpekbalığı uzmanı Sarah Valenti bu türlerin çok yavaş büyüyüp olgunlaştıkları için özellikle duyarlı olduklarına dikkat çekiyor.
Söz gelimi, yaklaşık 16 yılda olgunluğa erişen dişi köpekbalığı türü nüfusunun aşırı avlanma nedeniyle kimi bölgelerde %95 oranında azaldığını belirtiyor.
Tatlı su balıklarının durumu ise biraz daha iyi. Akdeniz ülkelerinde içme suyu ve sulama amaçlı su kullanımının yanı sıra, kimi öldürücü canlı türlerinin ortaya çıkması yüzünden bu balıkların yaşam ortamları giderek yok oluyor. Yöreye özgü türlerin yaklaşık %53’ünün tükenme tehlikesiyle karşı karşıya oldukları belirtiliyor.
Afrika’da içme suyuna duyulan gereksinimin daha nice canlı türünün de geleceğini tehlikeye atması bekleniyor. Uzmanlar bu bölgelerde köklü önlemlerin alınmaması durumunda balık kaynaklarının ve bunların sağladığı besinlerin de giderek yok olacağına dikkat çekiyorlar.
Çöller: Çöl Canlıları zor durumda
Yeryüzündeki çöller giderek genişlese de, bu çöllerde ya da yakınlarında yaşayan hayvanların durumu hiç de iç açıcı değil.
Çöl ortamına elverişli beden yapıları ve metabolizmalara sahip çok sayıda ceylan ve antilop türü şimdilerde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.